Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş üçüncü yılına girerken, ilk kez “Batılı müttefiklerin gelecekte Ukrayna’ya asker gönderme ihtimalinin dışlanamayacağını” açıkladı.
Your browser doesn’t support HTML5
Macron neden “Ukrayna’ya asker gönderme” çıkışı yaptı?
NATO müttefiklerinin savaşın tarafı olmamak için “kırmızı çizgi” olarak tanımladığı bu açıklamaya tüm Avrupa ülkelerinden ve iç muhalefetten sert tepki geldi.
Bununla birlikte, özellikle bazı askeri uzmanlar, Rusya’nın “saldırıların dozunu arttırdığına ve cephede giderek sertleştiğine” dikkat çekerek, müttefiklerin de bu durum karşısında “güç dengesini kurmak ve caydırıcı etki yaratmak amacıyla” benzer açıklamalar yapmasının zamanının geldiğini savunuyor.
Dominiaue Trinquand Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un eski savunma danışmanı
Fransa’nın eski NATO misyon şefi emekli General Dominique Trinquand, Macron’un Avrupa’yı hareketlendiren açıklamalarını ve Ukrayna-Rusya Savaşı’ndaki son gelişmeleri VOA Türkçe’ye değerlendirdi.
VOA Türkçe: Dün gece Cumhurbaşkanı Macron, Ukrayna’ya asker gönderme olasılığının da masada olduğunu söyledi. Macron bu açıklamasıyla ne kastediyor sizce? Sizin analiziniz nedir?
General Dominique Trinquand: Hiçbir olasılık dışlanmamalı. Orduda bir alışkanlığımız vardır, hep ‘en kötüsüne hazır olmak gerekir’ deriz. Hiçbir olasılık dışlanmadan en kötüsüne hazırlanmalı. Rusya’nın bunu anlaması için birinci yapılması gereken şey “Avrupa sonuna kadar Ukrayna’nın yanında” mesajını vermek. İkincisi de bütün olasılıklara hazırlanmak için gönüllü olduğunu göstermek. Avrupalılar bu olasılığa hazırlanmalı.
“ABD Atlantik’in ötesinde, Rusya’ya komşu olan biziz”
VOA Türkçe: Başkan Biden tersini söylüyor. Almanya Başbakanı Scholz, uzun menzilli Taurus füzelerini vermeyi reddetti. Macron dün akşam neden böyle bir çıkış yaptı sizce? Avrupalı Batılı ülkelerden erken mi konuştu?
General Dominique Trinquand: Cumhurbaşkanı Macron, dün masada gündeme gelen bir konuyu gündeme getirdi. Bu konunun üzerinde uzlaşıldığı ya da uygulanacağı anlamına gelmiyor. Başkan Biden savaşın başından beri tek bir ABD askeri Ukrayna’da olmayacak diyor. Bu onun sorunu. ABD Atlantik’in öbür yakasında. Biz Avrupa’dayız. Rusya’ya yakınız ve hazırlanmalıyız.
VOA Türkçe: Askeri ve stratejik açıdan baktığımızda -doğrudan çatışma, askeri eğitim, füze veya mühimmat yardımı- Avrupa orduları, nasıl Ukrayna topraklarına gönderilebilir?
General Dominique Trinquand: Bunun pek çok biçimi var. Halen Polonya’da Ukrayna askerlerini eğitiyoruz. Ukrayna askerleri doğrudan Ukrayna’da eğitilebilir. Özellikle onlara verilen materyallerin kullanımı konusunda eğitimden söz ediyorum. Lojistik destek verilebilir, istihbarat dayanışması olabilir. Tüm bu alanlarda birinci, hatta doğrudan çatışma olmadan asker gönderilebilir. Ama doğrudan asker göndermek de dahil bütün olasılıklar masada olmalı.
VOA Türkçe: Bugün Putin ile müzakere gündemde mi ? Fransa’nın eski ABD büyükelçisi Gerard Araud, Trump’ın seçilmesi ihtimali olan Kasım'dan önce, Putin ile müzakereye gidilmesi gerektiğini söyledi. Bu görüşe katılıyor musunuz?
General Dominique Trinquand: Burada sorun; eğer bugün Rusya ile müzakerelere girerseniz, Rusya’nın koşullarıyla masaya oturuyorsunuz demek. Yani işgal edilen toprakların Rusya’ya katılması anlamına geliyor. Bu nedenle bana göre gündeme gelmesi söz konusu olamaz.
“Ne Rusya ne de Ukrayna alanda başarılı olamadı”
VOA Türkçe: Rusya’nın savaşı kazanacağına dair karamsar açıklamalar var. Görünen o ki siz bu karamsar yorumları paylaşmıyorsunuz.
General Dominique Trinquand: Hayır paylaşmıyorum, çok basit bir nedenle: Ukrayna Nieppe ve Harkiv arasındaki savunma perdesini yırtmayı başaramadı. Bunun yanısıra Rusya da Ukrayna savunmasını delmeyi başaramadı. Avdiivka savaşını Rusya kazandı ama 4 ay sonunda ve 16 bin adamını kaybederek kazandığını hatırlatırım. Bu da Rusya’nın büyük çaba göstererek kazandığı, taktik ve sınırlı bir zafer demek. Bütün bunlar Ukrayna’nın yenilgisinin başlangıcı anlamına gelmiyor. Ama elbette Ukrayna’nın kazanmakta olduğu anlamına da gelmiyor. Dolayısıyla alanda işler çok zor durumda. Batı’nın Ukrayna’ya verdiği ekipmanlar yeterli değil, bunları vermekte zorlanıyor. Ukrayna’nın 2024’te direnebilmesi gerekir. Avrupalıların aşması gereken büyük mücadele bu olmalı, söz verdikleri mühimmatları sağlayabilmeli.
VOA Türkçe: 2024 yılı zor olacak dediniz. Size göre Avrupalılar Ukrayna Savaşı konusunda bir dönüm noktasındalar mı, bir karar aşamasındalar mı? Avrupalılar doğrudan savaşa girme riskini alır mı?
General Dominique Trinquand: Burada bazı şeyleri karıştırmamak lazım. Savaşa giren Avrupalılar değil. Avrupa’yla savaşma riskini alan Ruslar. BM Şartı’nın 51. Maddesi, Avrupalılar’a, topraklarının işgal edilmesine karşı kendini savunan Ukrayna’yı destekleme hakkını veriyor. Dolayısıyla Avrupalılar, bu açıklamalarla, bu konuda 2 yıl öncesine göre daha gönüllü oluğunu belirtmek istiyor.
VOA Türkçe: Avrupalılar “Putin ile görüşmeli” noktasından, “karadan birlik gönderme” ihtimalini de gündeme alma noktasına geldi. Her şeye rağmen bu bir duruş değişikliği değil mi ?
General Dominique Trinquand: Siz de belirttiniz, Avrupalılar Putin ile konuşmayı denedi. Konuşmayı reddeden Putin oldu. Bugün, bana göre Putin ile konuşmalı demek için erken. Bugün Putin yalnızca kendi koşullarında konuşmayı istiyor, yani kazandığını açıklamak istiyor. Cumhurbaşkanı Macron çok net söyledi: Rusya kazanamaz.
VOA Türkçe: Kısa ve orta vadede cephedeki durumu askeri açıdan nasıl görüyorsunuz? Sizce askeri veriler ışığında bu savaş nasıl ilerler?
General Dominique Trinquand: Alanda durumun tıkandığını görüyorum. Ukrayna saldırıya geçme araçlarına sahip değil. Kendisini, kurduğu savunma hattında tutmalı. Rusya çabalıyor ancak Avdiivka ve Bahmut gibi pek çok kayıpla ve aylarca süren bir çabayla kazanım elde ediyor. Eminim Rus halkının morali üzerinde giderek bu durum daha çok etki yapacak.
VOA Türkçe: Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, “stoklarındaki tüm cephaneyi Ukrayna’ya vereceklerini” açıkladı. Tüm Avrupalılar’ı da bunu yapmaya davet etti. Askeri açıdan bu açıklama nasıl değerlendirilebilir? Avrupa mühimmat sözündeki açığı koalisyon kurarak kapatacağını söyledi. Bunu başarabilir mi?
General Dominique Trinquand: Bütün ekipmanlarınızı Ukrayna’ya verip, diğer taraftan da savaşa hazırlanıyoruz diyemezsiniz. Bu olanaksız. Bu Danimarka’nın pozisyonu ve sanırım yeterince yalnızlar bu konuda. Her durumda bu Fransa’nın pozisyonu değil. İkinci sorunuza gelince, Avrupa koalisyonu mühimmat üretiminde biraraya gelmeli ve bir an evvel Ukrayna’nın ihtiyacı olan mühimmatı sağlamalı. 2024’te 1 milyon mühimmat sözünü yerine getirmeli.