Louisiana’dan tartışmalı adım: “On Emir tüm devlet okullarının dersliklerinde sergilenecek”

ABD’nin Louisiana eyaleti, Hz. Musa’ya vahiy olarak gönderildiğine inanılan dini öğreti On Emir'in her devlet okulu sınıfında sergilenmesini zorunlu kılan ilk eyalet oldu. Bu, yeni bir valinin yönetiminde muhafazakar bir gündemi dayatan Cumhuriyetçi Parti’nin çoğunlukta olduğu Louisiana eyalet meclisinin son hamlesi oldu.

Cumhuriyetçi Partili Louisiana Valisi Jeff Landry'nin Çarşamba günü imzaladığı yasa, anaokullarından kamu üniversitelerine kadar devlet tarafından finanse edilen tüm okulların dersliklerinde On Emir'in "büyük ve kolayca okunabilir yazı tipinde" ve poster boyutunda sergilenmesini gerektiriyor.

Vali Landry, "Hukukun üstünlüğüne saygı duymak istiyorsanız, ilk kanun koyucudan başlamalısınız, o da emirleri Tanrı'dan alan Musa'ydı" dedi.

Louisiana’dan tartışmalı adım: “On Emir tüm devlet okullarının dersliklerinde sergilenecek”

Muhalifler, yasanın anayasaya uygunluğunu sorguladı ve mahkemede itiraz edeceklerini söyledi.

Kararın sadece dini olmadığını, tarihi bir öneme sahip olduğunu savunan destekçilerse, On Emir’in ülkede "devletin ve ulusal hükümetin temel belgelerinden" olduğunu savunuyor.

İlgili Haberler Amerikalılar dinden neden uzaklaşıyor?

On Emir'in "neredeyse üç yüzyıl boyunca Amerikan kamu eğitiminin önemli bir parçası olduğunu" anlatan dört paragraflık bir "bağlam beyanı" ile birlikte sergilenecek olan posterlerin 2025 yılı başına kadar eyalet genelindeki dersliklerde yer alması gerekiyor.

Yasa uyarınca, bu zorunluluğu uygulamak için devlet fonları kullanılmayacak, posterler için bağışlar yoluyla ödeme yapılacak.

Yasa ayrıca devlet okullarında başka öğelerin de sergilenmesine "izin veriyor" ancak bunu zorunlu kılmıyor. Bunlar arasında 1620'de Mayflower gemisinde dindar göçmenler tarafından imzalanan ve genellikle Amerika'nın "İlk Anayasası" olarak anılan Mayflower Sözleşmesi ve Bağımsızlık Bildirgesi de var.

Vali Landry’nin Çarşamba günü Lafayette'deki Our Lady of Fatima Katolik Okulu’nda tasarıyı imzalamasının üzerinden çok geçmeden, dini devletten uzak tutmak isteyen medeni hak grupları ve örgütler yasaya karşı dava açacaklarını duyurdu.

İnsan hakları örgütü American Civil Liberties Union, din ve devlet işlerinin ayrılmasını savunan Americans United for Separation of Church and State ve ateistlerle agnostiklerin haklarını savunan Freedom from Religion Foundation adlı örgütler, Çarşamba günü öğleden sonra yaptıkları ortak açıklamada, yasanın öğrencilerin eşit eğitim almasının önünde engel oluşturduğunu ve farklı inançlara sahip çocukların okulda kendilerini güvende hissetmelerini engelleyeceği belirtildi.

İlgili Haberler ABD’de açılması planlanan ilk Katolik devlet okuluna karşı dava

Hak savunucuları, "On Emir'in bazı versiyonlarına inananlar arasında bile, bağlı oldukları belirli metin dini mezhep veya geleneğe göre farklılık gösterebiliyor. Hükümet bu teolojik tartışmada taraf tutmamalıdır" dedi.

Muhafazakarların ve dindarların baskın olduğu, ABD’nin güney eyaletlerinin oluşturduğu İncil Kuşağı bölgesinde yer alan Louisiana’daki tartışmalı yasa, iki dönem görev yapan Demokrat Partili Vali John Bel Edwards'ın yerine Ocak ayında geçen Cumhuriyetçi Partil Vali Landry’nin döneminde gündeme taşındı.

Cumhuriyetçi Parti’nin Eyalet Meclisi’nde çoğunluğu elinde tutuyor olması ve Cumhuriyetçiler’in eyalet çapında yerel pozisyonlarda da güçlü olması, eyalet milletvekillerinin de muhafazakar bir gündemi zorlamalarının önünü açıyor.

On Emir'in sınıflarda sergilenmesini zorunlu kılan benzer yasa tasarıları Teksas, Oklahoma ve Utah gibi diğer eyaletlerde de teklif edilmişti. Ancak bu tür önlemlerin anayasaya uygunluğu konusunda yasal mücadele tehditleri nedeniyle Louisiana dışında hiçbir eyalet tasarıları yasalaştırmayı başaramadı.

On Emir'in sınıflarda sergilenmesine ilişkin hukuki mücadeleler yeni değil.

1980 yılında ABD Anayasa Mahkemesi, Kentucky'deki benzer bir yasanın anayasaya aykırı olduğuna ve ABD Anayasası'nın, Kongre'nin "din kurumuna saygı gösteren hiçbir yasa yapamayacağını" söyleyen kuruluş maddesini ihlal ettiğine hükmetmişti. Anayasa Mahkemesi, yasanın seküler bir amacı olmadığını, aksine açıkça dini bir amaca hizmet ettiğini tespit etmişti.