Tüm dünyayı etkisi altına alan kripto paralar, Türkiye'de de büyük ilgi görüyor. Türkiye, kripto paraların kullanımında dünyada dördüncü, Avrupa'daysa ilk sırada yer alıyor.
Bir süredir Türkiye’de ana gündem maddeleri arasında, kripto para piyasalarında yapılacak düzenlemeler de yer alıyor.
Your browser doesn’t support HTML5
Kripto Para Yasa Tasarısı'na Uzmanlar ve Halk Ne Diyor?
Yeni taslağa göre, izin almadan kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet yürüttüğü tespit edilen gerçek ve tüzel kişilerin hakkında, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilebilecek. Aynı zamanda bu kurumlar vergilendirme sistemine de dahil edilecek. Kripto varlık alım-satım ve transfer işlemlerini yetkisiz kuruluşlarda yapanlara da 20 bin liradan az olmamak üzere para cezası verilebilecek.
Kripto para sektörünün de üzerinde tartıştığı taslakta, kripto para platformları ve hizmet sağlayıcılarına izin verme yetkisi, Sermaye Piyasası Kurulu'nda olacak. Kurul, platformlarda işlem görecek kripto varlıkların belirlenmesine, işlem görmenin sonlandırılmasına, işlem görmesi sonlandırılan kripto varlıkların elden çıkarılmasına ilişkin düzenleme yapmaya yetkili olacak.
Uzmanlar ne diyor?
Bahçeşehir Üniversitesi Blockchainist Merkezi Direktörü Dr. Bora Erdamar, internette taslak olarak dolaşan kripto para düzenlemesi hakkında VOA Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, kripto varlıklara yasak gelmese bile yasakçı bir tutuma benzer uygulamaların yatırımcıları endişelendirebileceğini belirtti. Dr. Erdamar, Türkiye’nin kripto para ekosistemine kucak açıcı politikalar geliştirmesiyle, kripto varlıkların cazibe merkezi haline gelebileceğini söyledi.
Türkiye’de yaklaşık bir senedir kamu kurum ve kuruluşlarında kripto varlıkların yasal düzenlemesiyle ilgili çeşitli çalışmaların sürdürüldüğünü ifade eden Dr. Erdamar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, kripto varlıklarla ilgili yasanın hazır olduğu ve vakit kaybetmeden meclise gönderileceği yönünde açıklamasıyla birlikte insanlarda yasanın içeriğiyle ilgili bir endişe havası oluştuğunu söyledi.
Dr. Erdamar, “Endişe havasının oluşmasının nedeni biraz da geçmişte bu konudaki düzenlemelerin alelacele sektörün uzmanlarının çok da görüşüne başvurulmadan yapılmış olması. Örnek olarak Merkez Bankası tarafından açıklanan ve kripto varlıkların herhangi bir şekilde ödeme aracı olarak kullanılmasının önünü kapatan kararnamedir. Çok fazla sayıda başarılı start-up girişimci ne yazık ki o kararnameyle birlikte ertesi gün o girişimlerinden vazgeçmek durumunda kaldılar” dedi.
“Korumacı yaptırımlar, konuyu kökten bozacak tarzda düzenlemeler yanlış olur”
Bugün kripto paralarla ilgili her şeyi kapsayacak yasal düzenlemeler yapılsa bile altı ay sonra yine eksiklikler çıkacağını belirten Dr. Erdamar, “Türkiye’de işini iyi yapan çok önemli alım satım platformları var. Bu platformlar dünya markaları çıkabilecek kadar önemli işlere ve önemli hacimlere sahipler. Onların önünün açılması gerekiyor. Bu alanı kötüye kullanan, insanların mağduriyetine yol açacak olanlarınsa önünü kesecek bir yasal düzenleme yapılması zaten bütün ekosistemin, işini iyi yapan alım satım platformlarının da desteklediği bir şey olur. İnsanların özgürlüklerini kısıtlayan, isteyen her kişinin cüzdanını çekemez tarzında korumacı yaptırımlar, yani konuyu kökten bozacak tarzda düzenlemeler, ne yazık ki çok yanlış olur. Herkesin hemfikir olduğu, temel konulardan başlayıp orada bir düzenlemeyle ilerlenebilir. Ekosistemdeki yansımalarının sonuçlarını adım adım ek mevzuatlar koyarak ilerlemek herhalde herkes için en makul yol olacaktır” dedi.
“Türkiye kripto varlıklar ekosisteminin cazibe merkezi haline gelebilir”
Türkiye’nin konumu gereği dünya ekonomisinde ve küresel ticarette doğal bir köprü işlevi olduğunu kaydeden Dr. Erdamar, bunun kripto varlıklar piyasalarında avantajlı bir şekilde kullanılmasının mümkün olduğunu da ifade etti.
Dr. Erdamar “Bizim ülke olarak birkaç şeye ihtiyacımız var ve bu bir fırsat olarak önümüzde duruyor. Pandemi koşullarından sonra daha da önemli fırsatlar önümüze açılmış vaziyette. Nedir bunlar? Türkiye’nin hem konumu gereği hem gücü gereği doğal olarak bir köprü işlevi var. Dünya ekonomisinde, global ticarette. Bunun kripto varlıklar piyasalarında da kullanılması, üstelik avantajlı bir şekilde kullanılması mümkün. Çünkü diğer sektörlerdeki oyuncular zaten yıllardır belli. Ancak bu alan yeni. Hala herhangi bir ülke için bu ülke kriptodaki en başarılı ülkedir diyemiyoruz. Kripto varlıkların bir Silikon Vadisi daha oturmuş vaziyette değil, ama oturmak üzere. Çünkü pek çok ülkede şu anda bunun üzerine çalışmalar var ve Singapur, Dubai, İngiltere örnekleri önemli. Bunlar ekosistemdeki değeri görüp ekosistemde değer üreten kişileri de kendi bünyelerine toplamak için politikalar üretmiş vaziyetteler. O yüzden bizim bir şekilde bu düzenlemelerle, mağduriyetler önlensin yaklaşımımız doğru ve önemli. Bununla beraber ekosistemin önü açılsın hatta ve hatta bu da yetmez, yurtdışındaki girişimcilerin yurtdışındaki projelerin bir cazibe merkezi olsun Türkiye yaklaşımı olursa, burada çok önemli sermaye girişimleri olur ülkeye. Türkiye kripto varlıklar ekosisteminde iyi bir köprü olursa, ülkeden bir şekilde para çıkıyor endişesi şöyle dursun, ülkeye önemli sermaye girişleri olur. İstanbul ve Türkiye kripto varlıklar ekosisteminin cazibe merkezi haline gelir” ifadelerini kullandı.
Halk yasa tasarısıyla ilgili neler söyledi?
VOA Türkçe, yeni düzenlemeyle ilgili kripto paraya yatırımı yapan kişilerle de konuştu. Bazı küçük yatırımcılar, düzenleme getirilmesinin zorunlu olduğunu, ancak bu düzenlemelerde önceliğin yatırımcıyı kısıtlamak olmaması gerektiğini belirtirken bazıları ise bu düzenlemenin etkili olmayacağını savundu.
“Kripto paralar devlet eliyle üretilen bir şey değil”
Kripto paralara küçük de olsa yatırım yaptığını ifade eden Kübra Sülükoğlu, yasal anlamda yaptırım konulmasını mantıklı bulmadığını söyledi ve “Kripto paralar devlet eliyle üretilen bir şey değil. Bu bir Türk Lirası ya da dolar değil. Yani devlete bağlı bir olan bir şey değil. Kripto para, özel olarak kişiler tarafından çıkartılan bir yatırım aracı. O yüzden de engellenebileceğini sanmıyorum. Çevremde de bu işi yapan çok fazla insan var. Bazıları yurtdışı kaynaklı olan kripto paralara gidiyor bazıları ise yurtiçinde olanlara. Bu alışverişlerin hepsi internet üzerinden olduğu için bunun denetlenebilmesinin de imkanı yok” dedi.
“Kripto paralar merkeziyetçiliğe karşı, yeni çalışma bunun doğasına aykırı”
Özel sektörde çalışan Onur Kaya, “Bu düzenleme kripto paranın zaten doğasına aykırı bir durum. Kripto para, merkeziyetçiliğe karşı olan bir para birimi aslında. Devlet bunu kontrol edebilirse helal olsun. Yapabiliyorsa tebrik edip, arkasında durmak lazım. Ancak ben kontrol edilebileceğini zannetmiyorum” dedi.
“Kripto para piyasasında kontrol sağlanabileceğini sanmıyorum”
Üniversite öğrencisi Ensar Koçal da “Kripto paralar için gelecek olan bu kanunun kripto para piyasasına kontrol sağlayabileceğini sanmıyorum. Türkiye’de zaten bu tarz şeyler her zaman el altından yürümüştür. Kanun çıksa da yine farklı yollardan bu iş yürüyecektir” diye konuştu.
Nihat Solmaz isimli vatandaş da kripto para piyasasının yeni bir mecra olduğunu belirterek “Muhakkak bunun bir yasal düzenlemesi olması gerekiyordu. Yasal düzenlemeler hayata geçirilip uygulanırsa önü kesilebilir. Devletin de vatandaşlarını bu konuda sürekli bilgilendirmesi ve yardımcı olması gerekiyor” dedi.