Kongo'daki en büyük hapishanede bir firar girişiminde 129 kişinin öldüğü bildirildi. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada bu kişilerin bazılarının vurulduğu, bazılarının da çıkan izdihamda öldüğü bildirildi. Aktivistler ölü sayısının daha yüksek olduğunu iddia etti ancak bir rakam vermedi.
Kongo İçişleri Bakanı Jacquemin Shabani sosyal paylaşım platformu X'de yaptığı açıklamada, geçici bir değerlendirmeye göre 24 mahkumun Pazartesi günü erken saatlerde başkent Kinşasa'daki Makala Merkez Cezaevi’nden kaçmaya çalışırken gardiyanlar tarafından açılan “uyarı” ateşiyle vurularak öldürüldüğünü söyledi.
“Hükümet tarafından tedavi altına alınan 59 yaralının yanısıra tecavüze uğrayan bazı kadınlar da var” diyen Shabani, firar girişiminde bir kısmı yakılan cezaevinde düzenin yeniden sağlandığını da sözlerine ekledi, ancak tecavüz olaylarına ilişkin ayrıntılı bilgi vermedi.
Cezaevinde hem erkek hem de kadın mahkumlar bulunuyor.
Malaka hapishanesi
Ölen 129 kişinin tamamının mahkum olup olmadığı bilinmiyordu. Hapishaneden kaçışla ilgili ayrıntılar yetersiz kaldığı için izdihamın nasıl meydana geldiği de hemen anlaşılamadı.
Uluslararası Af Örgütü son ülke raporunda, 1500 kişilik kapasitesiyle Kongo'nun en büyük cezaevi olan Makala'da çoğu yargılanmayı bekleyen 12 binden fazla mahkumun tutulduğunu belirtti.
Hapishanede daha önce de firarlar olmuş, 2017 yılında dini bir tarikatın üyeleri cezaevini basarak onlarca mahkumu serbest bırakmıştı.
Bölgede yaşayanlar, hapishane içindeki silah seslerinin Pazar gece yarısı başladığını ve Pazartesi sabahına kadar sürdüğünü söyledi.
İnternette yayınlanan videolarda hapishanenin içinde yerde yatan ve birçoğunda görünür yaralar bulunan cesetler olduğu görüldü. Bir başka videoda ise mahkumların cansız gibi görünen cesetleri bir araca taşıdıkları görülüyor.
Şehir merkezinde, başkanlık sarayına 5 kilometre uzaklıkta bulunan cezaevine zorla girildiğine dair herhangi bir işaret yok.
3 Eylül 2024 - Malaka hapishanesinin önü
Adalet Bakan Yardımcısı Mbemba Kabuya, Top Congo FM radyosuna yaptığı açıklamada, firar girişiminin cezaevinin içinden, mahkumlar tarafından planlandığını söyledi.
Saldırıyı takip eden saatlerde olayı soruşturmak üzere bir heyet toplandı ve yetkililer cezaevini ziyaret etti. Resmi bir ziyaret için Çin'de bulunan Kongo Devlet Başkanı Felix Tshisekedi olayla ilgili kamuoyu önünde bir yorumda bulunmadı.
Bağımsız bir soruşturma çağrısında bulunan hak grupları ve muhalefet, hükümeti aşırı güç kullanmak ve gerçek ölü sayısını gizlemekle suçladı. Pazartesi günü üst düzey bir hükümet yetkilisi tarafından daha önce yapılan açıklamada sadece iki kişinin öldüğü belirtilmişti.
Muhalefet liderlerinden Martin Fayulu, ölü sayısını “yargısız infaz” ile karşılaştırdı ve bunun “cezasız kalamayacak kabul edilemez bir suç” olduğunu söyledi.
Aktivistler, Kongo'daki diğer cezaevlerinin yanısıra Makala'nın da aşırı kalabalık olduğunu ve mahkumların sık sık açlıktan öldüğünü söylüyor. Mahkum sayısını azaltmak için son aylarda çok sayıda mahkum serbest bırakıldı.
Adalet Bakanı Constant Mutamba hapishaneden firar girişimini “önceden planlanmış bir sabotaj eylemi” olarak nitelendirdi ve “sert bir karşılık” sözü verdi. Yardımcısı Samuel Mbemba Kabuya, cezaevlerindeki aşırı kalabalıktan yargıçları sorumlu tuttu ve sanıkların davalarının ilk aşamasında hızla hapse atıldığını söyledi.
Mutamba, Makala'dan mahkum naklinin yasaklandığını duyurdu ve aşırı kalabalığı azaltmaya yönelik diğer çabaların yanısıra yetkililerin yeni bir cezaevi inşa edeceği sözünü verdi.