Bir zamanlar Latin Amerika'dan kuzeye giden sığınmacılar için neredeyse geçilmez olan Kolombiya ve Panama arasındaki Darien Ormanı, bu yıl dünyanın dört bir yanından gelen yüz binlerce kişi için hızlı ama yine de tehlikeli bir güzergah oldu.
Ekonomik krizler, hükümet baskısı ve şiddetten etkilenen Çin'den Haiti'ye kadar binlerce kişi üç günlük derin çamur, akan nehirler ve yol kesen soyguncuları göze alıyor.
Yerel halk, kimin ne için ödeme yaptığını takip etmek için renk kodlu bileklikler kullanarak sığınmacılara rehberlik ve hamallık yapıyor, kamp alanları kurup, malzeme satıyor.
Güzergah sosyal medya ve Kolombiyalı organize suç örgütlerinin de desteğiyle öne çıkıyor.
Aralık ayı ortasına kadar, yaklaşık üçte ikisi Venezuelalı 506 binden fazla sığınmacı Darien Ormanı'nı geçti. Bu bir önceki yıl 248 bin ile rekor kıran sığınmacı sayısının iki katı demek. Geçen yıldan önceki rekor 2016'da ancak 30 bindi.
Avrupa’da tablo ve sayılar
Bu yıl Avrupa'ya ulaşmak için küçük teknelerle Akdeniz'i ya da Atlantik'i geçen sığınmacıların sayısı arttı. Avrupa Komisyonu'na göre 2023 yılında 250 binden fazla düzensiz varış kaydedildi.
Son yıllara kıyasla önemli bir artış gösteren bu sayı, çoğu Suriye, Irak ve başka yerlerdeki savaşlardan kaçan 1 milyondan fazla insanın Avrupa'ya ulaştığı 2015 mülteci krizinde görülen seviyelerin oldukça altında. Yine de bu artış göçmen karşıtlığını besledi ve daha sert yasalar için zemin hazırladı.
Bu ayın başlarında İngiliz hükümeti, her yıl Birleşik Krallık'a taşınabilecek insan sayısını yüz binlerce azaltmayı amaçlayan sıkı yeni göçmenlik kurallarını açıkladı. Birleşik Krallık'a izinli göç 2022 yılında yaklaşık 750 bin ile rekor kırmıştı.
Bir hafta sonra Fransız muhalefet milletvekilleri, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un göçmenlik karşıtı yasa tasarısını tartışmaya bile açmadan reddetti.
ABD’de seçimlere giderken tablo ve en riskli bölgeler
Washington'da tartışma, yılın başlarında yeni yasal yollar açma çabalarından, Cumhuriyetçilerin Biden yönetimine karşı girişimleriyle büyük ölçüde göçmenleri dışarıda tutacak önlemlere doğru kaydı.
ABD yıla Ocak ayında, Venezuelalılar, Kübalılar, Nikaragualılar ve Haitililere bir sponsorla iki yıllığına yasal olarak giriş yapabilecekleri sınırlı alanlar açarken, uygun olmayanları Meksika'ya sınır dışı etti. Bu kişilerin sayısı bir süreliğine düştükten sonra yeniden yükselişe geçti.
Nikaragua, göçmenleri kendi topraklarından hızlı bir şekilde geçirmeyi tercih etmiş görünüyor.
Nikaragua'nın vize konusunda gevşek davrandığını keşfeden Kübalılar ve Haitililer, uçuşlarda Nikaragua'ya akın etti.
Afrika ülkelerinin vatandaşları Afrika, Avrupa ve Latin Amerika üzerinden aktarmalı uçuşlar yaparak Managua'ya ulaştılar ve Darien'den kaçınarak karayoluyla ABD'ye doğru seyahat etmeye başladılar.
Washington Office on Latin America adlı kuruluşun göçü takip eden analisti Adam Isacson, Panama, Kosta Rika ve Honduras'ın, sınırlı kaynaklara sahip olan bu ülkelerden geçerken sığınmacılara yasal statü verdiğini ve yasal olarak geçmelerine izin vererek onları yetkililerin ve kaçakçıların şantajlarına karşı savunmasız hale getirdiğini söyledi.
Birçokları için Guatemala ve Meksika'yı geçmek adına kaçakçı tutmak ve para harcamak oldukça riskli; gasp girişimlerine maruz kalanlar var.
Meksika'nın göçmenlik sistemi 27 Mart'ta, Teksas'ın El Paso kentinin karşısındaki sınır kenti Juarez'deki bir gözaltı merkezinde tutulan sığınmacıların protesto amacıyla hücrelerindeki şilteleri ateşe vermesiyle kaosa sürüklendi. Yüksek derecede yanıcı köpük şilteler hücreyi bir anda yoğun dumanla doldurdu. Gardiyanlar hücreyi açmadı ve 40 göçmen öldü.
Göçmenlik dairesinin müdürü, ihmalden cinayete kadar çeşitli suçlarla itham edilen çok sayıda yetkili arasında yer aldı. Yapılan incelemelerde gözaltı merkezlerinden 33'ünü kapatıldı.