KIRIM —
Kırım’da tarihi günler yaşanıyor. Gece geç saatlerde Parlamento ve Başbakanlık binasını işgal eden çoğunluğu Kazak Rus’u (Kozak) 50 kişilik bağımsızlık yanlısı grup, iki kamu binasındaki Ukrayna bayrağını indirerek Kırım bayrağının yanına Rusya Federasyonu bayrağı çekti. Grup, parlamento binasının girişine de barikat kurdu.
Olayın duyulmasının ardından Kırım polisi, parlamento ve Başbakanlık binasının önünde geniş güvenlik önlemleri aldı. Ancak ne ordu birlikleri ne de emniyet görevlileri iki binayı işgal eden eylemci gruba müdahale etmedi.
Sabah gün ağarmasının ardından iki binanın önüne gelen bağımsızlık yanlıları da ellerindeki Rus bayrakları ve Rusya lehine sloganlarla eyleme destek verdi. Eylemcilerden 24 yaşındaki Anatoli Mongusov, VOA’ya ‘Kırım, Rus toprağıdır. Faşist Ukraynalıların ülkemize el koymasına, dilimizi yasaklamalarına izin vermeyeceğiz’ dedi.
Kırım’ın çoğunluğunu Ruslar oluşturuyor
Kırım nüfusunun %58,5’ini Rus kökenliler oluşturuyor. Ancak bu çoğunluk gösteri alanlarına yansımıyor. Zira parlamento binası önündeki gösteri için Ruslar 5000 kişilik bir kalabalık sağlayabildiler. Buna karşın nüfusun %14’ünü oluşturan Tatarlar 10 binden fazla insanını parlamento önüne getirdi. Ve 3 kişinin yaşamını yitirdiği itiş kakış sonunda parlamentonun avlusuna tamamen hakim oldu.
Tatarlar çatışmaya zemin hazırlamak istemiyor
Tatarların çatı örgütü Kırım Tatar Milli Meclisi ise yaşananlardan son derece rahatsız. Meclis Başkanı Rıfat Çubarov, VOA’ya verdiği özel demeçte parlamentonun işgalini terörist bir saldırı olarak niteledi. Çubarov, ‘Gençlerimizi sokağa dökmek isteyenler varsa biz bundan kaçınacağız. İç çatışma ya da iç savaş hatasına düşmeyeceğiz. Bu ülkede Rus, Ukraynalı ve Tatarlar birlikte barışçı bir şekilde yaşıyor. Birileri bu barış ortamına zarar vermesin. Kendi bölgelerimizde yere savuma birlikleri oluşturacağız. Ve biz emir vermeden hiçbir Kırım Tatarı sokağa çıkmayacak’ dedi.
Tatar liderinin ‘birileri’ olarak kast ettiği hiç şüphesiz Rusya. Üç gündür Simferopol’de bulunan iki Rus milletvekili, Kırım halkının alacağı karara saygı duyacağız açıklamaları yaparken Sivastopol’da isteyen Ukrayna vatandaşı Rus kökenli Kırımlılara Rusya Federasyonu kimlik dağıtımına başlandı.
Çubarov: Ukrayna parçalanma problemi yaşayabilir
Kırım Özerk Parlamentosu genel kurulu ise parlamentonun yetkilerini arttırmak için görüşmelere başladı. Parlamentonun çoğunluğunu oluşturan Rus üyelerin Moskova’dan destek almamaları halinde böyle bir işe kalkışmayacağını savunan Çubarov, ‘Kırım yarımadasının statüsünü değiştirecek adımlar atılacak. Karadeniz’deki Rus donanmasına ait zırh birlikler sokaklardan geçmiş. Görünüyor ki Ukrayna’da parçalanma problemi başlayabilir’ diye konuştu.
Polisle göstericiler arasında gizli işbirliği
Parlamentoyu işgal eden silahlı grup genel kurula gelen milletvekillerine müdahale etmezken içeriden dışarıya taşınan yiyecekler ve polisinin bunlara hiçbir müdahalede bulunmaması bu eylemin ardında ‘organizasyon’ olduğu şüphelerini kuvvetlendiriyor. Bu şüpheyi kuvvetlendiren bir başka görüntü ise parlamentoyu koruyan polislere Rus eylemcilerin de eşlik etmesi. Polis, parlamentonun önündeki güvenlik kordonunun bir bölümünü eylemcilere bırakmış anda.
Ruslar referandum istiyor
Bir gün önceTatarların kontrol ettiği parlamento önünde öğle saatlerinden itibaren Rus kökenliler birikmeye başladı. Ellerinde eski Sovyet ve Rus Federasyonu bayraklarını sallayan yaklaşık 2 bin kişi, hep bir ağızdan eski Sovyet ve milliyetçi Rus marşlarını söylediler. 28 yaşındaki ilkokul öğretmeni Natlia Dinayeva, bir yandan parlamentonun önüne getirilen dev Rusya Federasyonu bayrağını sallarken diğer yandan ‘Kırım bizim evimiz. Bundan sonra daha da mutlu olmak için önümüzdeki tek bir yol var parlamentonun referandum kararını alması. Bugün düne göre çok daha fazla umutluyum’ diyor.
Evet, şimdi Kırım’daki Rusların tek bir beklentisi var. O da referandum.
Kırım Rusya ile Osmanlı devleti arasında 1774’te imzalanan Küçük Kaynarca Anlaşmasıyla Osmanlı himayesinden çıkıp bağımsız olmuştu. Ancak 1783’de Çariçe Katerina Kırım’ı işgal etmiş, ardından bölgeye Ruslar yerleştirilmeye başlanmıştı. Osmanlıların 1787’de Kırım’ı geri almak için açtığı savaşı kaybetmesi sonucu 1792’de imzalanan Yaş anlaşmasıyla ise Rusya bölgeyi ilhak etmişti.
O tarihten beri Rus toprağı olan Kırım’ı 1954’de dönemin Sovyet lideri Nikita Kruşçev Ukrayna’ya hediye etmişti.
Olayın duyulmasının ardından Kırım polisi, parlamento ve Başbakanlık binasının önünde geniş güvenlik önlemleri aldı. Ancak ne ordu birlikleri ne de emniyet görevlileri iki binayı işgal eden eylemci gruba müdahale etmedi.
Sabah gün ağarmasının ardından iki binanın önüne gelen bağımsızlık yanlıları da ellerindeki Rus bayrakları ve Rusya lehine sloganlarla eyleme destek verdi. Eylemcilerden 24 yaşındaki Anatoli Mongusov, VOA’ya ‘Kırım, Rus toprağıdır. Faşist Ukraynalıların ülkemize el koymasına, dilimizi yasaklamalarına izin vermeyeceğiz’ dedi.
Kırım’ın çoğunluğunu Ruslar oluşturuyor
Kırım nüfusunun %58,5’ini Rus kökenliler oluşturuyor. Ancak bu çoğunluk gösteri alanlarına yansımıyor. Zira parlamento binası önündeki gösteri için Ruslar 5000 kişilik bir kalabalık sağlayabildiler. Buna karşın nüfusun %14’ünü oluşturan Tatarlar 10 binden fazla insanını parlamento önüne getirdi. Ve 3 kişinin yaşamını yitirdiği itiş kakış sonunda parlamentonun avlusuna tamamen hakim oldu.
Tatarlar çatışmaya zemin hazırlamak istemiyor
Tatarların çatı örgütü Kırım Tatar Milli Meclisi ise yaşananlardan son derece rahatsız. Meclis Başkanı Rıfat Çubarov, VOA’ya verdiği özel demeçte parlamentonun işgalini terörist bir saldırı olarak niteledi. Çubarov, ‘Gençlerimizi sokağa dökmek isteyenler varsa biz bundan kaçınacağız. İç çatışma ya da iç savaş hatasına düşmeyeceğiz. Bu ülkede Rus, Ukraynalı ve Tatarlar birlikte barışçı bir şekilde yaşıyor. Birileri bu barış ortamına zarar vermesin. Kendi bölgelerimizde yere savuma birlikleri oluşturacağız. Ve biz emir vermeden hiçbir Kırım Tatarı sokağa çıkmayacak’ dedi.
Tatar liderinin ‘birileri’ olarak kast ettiği hiç şüphesiz Rusya. Üç gündür Simferopol’de bulunan iki Rus milletvekili, Kırım halkının alacağı karara saygı duyacağız açıklamaları yaparken Sivastopol’da isteyen Ukrayna vatandaşı Rus kökenli Kırımlılara Rusya Federasyonu kimlik dağıtımına başlandı.
Çubarov: Ukrayna parçalanma problemi yaşayabilir
Kırım Özerk Parlamentosu genel kurulu ise parlamentonun yetkilerini arttırmak için görüşmelere başladı. Parlamentonun çoğunluğunu oluşturan Rus üyelerin Moskova’dan destek almamaları halinde böyle bir işe kalkışmayacağını savunan Çubarov, ‘Kırım yarımadasının statüsünü değiştirecek adımlar atılacak. Karadeniz’deki Rus donanmasına ait zırh birlikler sokaklardan geçmiş. Görünüyor ki Ukrayna’da parçalanma problemi başlayabilir’ diye konuştu.
Polisle göstericiler arasında gizli işbirliği
Parlamentoyu işgal eden silahlı grup genel kurula gelen milletvekillerine müdahale etmezken içeriden dışarıya taşınan yiyecekler ve polisinin bunlara hiçbir müdahalede bulunmaması bu eylemin ardında ‘organizasyon’ olduğu şüphelerini kuvvetlendiriyor. Bu şüpheyi kuvvetlendiren bir başka görüntü ise parlamentoyu koruyan polislere Rus eylemcilerin de eşlik etmesi. Polis, parlamentonun önündeki güvenlik kordonunun bir bölümünü eylemcilere bırakmış anda.
Ruslar referandum istiyor
Bir gün önceTatarların kontrol ettiği parlamento önünde öğle saatlerinden itibaren Rus kökenliler birikmeye başladı. Ellerinde eski Sovyet ve Rus Federasyonu bayraklarını sallayan yaklaşık 2 bin kişi, hep bir ağızdan eski Sovyet ve milliyetçi Rus marşlarını söylediler. 28 yaşındaki ilkokul öğretmeni Natlia Dinayeva, bir yandan parlamentonun önüne getirilen dev Rusya Federasyonu bayrağını sallarken diğer yandan ‘Kırım bizim evimiz. Bundan sonra daha da mutlu olmak için önümüzdeki tek bir yol var parlamentonun referandum kararını alması. Bugün düne göre çok daha fazla umutluyum’ diyor.
Evet, şimdi Kırım’daki Rusların tek bir beklentisi var. O da referandum.
Kırım Rusya ile Osmanlı devleti arasında 1774’te imzalanan Küçük Kaynarca Anlaşmasıyla Osmanlı himayesinden çıkıp bağımsız olmuştu. Ancak 1783’de Çariçe Katerina Kırım’ı işgal etmiş, ardından bölgeye Ruslar yerleştirilmeye başlanmıştı. Osmanlıların 1787’de Kırım’ı geri almak için açtığı savaşı kaybetmesi sonucu 1792’de imzalanan Yaş anlaşmasıyla ise Rusya bölgeyi ilhak etmişti.
O tarihten beri Rus toprağı olan Kırım’ı 1954’de dönemin Sovyet lideri Nikita Kruşçev Ukrayna’ya hediye etmişti.