Tatar ve Hristodulidis'ten Kayıp Şahıslar Komitesi'ne ortak ziyaret

KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Hristodulidis bugün Lefkoşa'daki ara bölgede bulunan Kayıp Şahıslar Komitesi Antropoloji Laboratuvarı'na ortak ziyaret gerçekleştirdi.

Hem Hristodulidis hem de Tatar, 1963 ve 1964 yıllarındaki çatışmalar ve 1974 olayları sırasında kaybolan kişilerin kalıntılarını bulmak, ortaya çıkarmak ve kimliklerini tespit etmek için 2006 yılından bu yana çalışan Kayıp Şahıslar Komitesi'ni (KŞK) gezdi.

Tatar gazetecilere verdiği demeçte, insani bir mesele olan konunun dolayısıyla siyasetin dışında olduğunu söyledi ve kayıp şahısların bulunmasını ailelerine borçlu olduklarını söyledi.

Hristodulidis de daha fazla bilgi toplanması yönündeki ortak taahhüdü yineledi ancak bu konuda kaydedilecek ilerlemenin aynı zamanda altı yıldır doğrudan görüşmelere başlamayan iki taraf arasında güven tesis edilmesine yönelik "net bir siyasi mesaj" göndereceğini kaydetti.

Birleşmiş Milletler İyi Niyet Ofisi Sözcüsü tarafından okunan ortak açıklamada da iki lider, olası gömü yerleri hakkında bilgi sahibi olan kişileri, bu bilgileri KŞK ile paylaşmaya çağırdı.

KŞK rakamlarına göre, kayıp olan 1510 Kıbrıslı Rum ve 492 Kıbrıslı Türk'ten, 769 Rum ve 200 Türk hala bulunamadı.

"Görgü tanıkları ölüyor"

Bir Kıbrıslı Rum ve Türk temsilcinin de yer aldığı KŞK'nın Birleşmiş Milletler tarafından atanan üyesi Paul-Henri Arni, bilgi edinmenin şu anda çok önemli olduğunu söyledi.

Associated Press haber ajansına konuşan Arni, KŞK'nın tüm kayıpların yüzde 51,5'inin kalıntılarını bulduğunu, kimliklerini tespit ettiğini ve yakınlarına teslim ettiğini söyledi.

Ancak liderlerin bilgi sahibi olan herkesi öne çıkmaya teşvik etmesi, bireylerin bir yerde öldürülüp, hiç kimsenin tanık olmadığı başka bir yere gömüldüğü en zor vakaların çözülmesi için çok önemli.

Arni, "Sorun, yeni bilgilere erişmeyi sağlayacak görgü tanıklarının artık vefat etmeye başlaması. Bu nedenle liderlerle, kendi çevreleri aracılığıyla ve ayrıca belirli eski savaşçılarla bize nasıl yardımcı olabileceklerini ele aldık" dedi.

Kazı alanlarında kalıntı bulma şansı şu anda yüzde 10 olduğu için çalışmalar yavaş ilerliyor. Komite 2006'da çalışmaya başladığında bu oran yüzde 50’ydi.

Arni, bir diğer önemli bilgi kaynağının da daha kolay erişim için dijital ortama aktarılan arşivlenmiş tanık ifadeleri olduğunu, 900 bin sayfalık BM, İngiltere ve Uluslararası Kızıl Haç Komitesi arşivlerinin taranması sonucunda 3 bin 740 belgeye ilişkin veri elde edildiğini söyledi.

Hıristodulides, KŞK binasını ziyaretinin ardından gazetecilere yaptığı açıklamada Türkiye'deki askeri arşivlere erişimin hala kısıtlı olduğunu söyledi.

Kayıp Şahıslar Komitesi’nin 3,2 milyon Euroluk yıllık bütçesinin yaklaşık yüzde 80'inin Avrupa Birliği tarafından finanse edildiğini hatırlatan Arni, ek fon sağlanmasınınsa komitenin mevcut yedi kazı ekibinin sayısını arttırarak 65 yeni alanda çalışmalarını hızlandırmasını sağlayacağını söyledi.

Hıristodulides, daha fazla bilginin elde edilmesine karşın bu bilgiler üzerinde çalışacak ek ekiplerin olmamasının "utanç verici" olacağını söyledi ve AB'den resmen daha fazla fon talep edeceğini açıkladı.

AB’den memnuniyet mesajı

Hristodulidis ile Tatar'ın biraraya gelmesi Avrupa Birliği'nce de olumlu karşılandı. AB Komisyonu'ndan Türkçe, İngilizce ve Rumca yapılan yazılı açıklamada, ‘’Avrupa Komisyonu, Kıbrıslı iki lider Cumhurbaşkanı Nicos Christodoulides ile Sayın Ersin Tatar'ın bugün Lefkoşa’da ara bölgede bulunan Kayıp Şahıslar Laboratuvarı’na yaptıkları ortak ziyareti memnuniyetle karşılamıştır’’ denildi.

Açıklamada, ‘’Bu sembolik adım, Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik bir ilerlemenin beklendiği bir dönemde atılmıştır. Avrupa Birliği'nin Kıbrıs Türk toplumuna yönelik Mali Yardım Programı, Kıbrıs'ın yeniden birleşmesini kolaylaştırmak için yardım sağlamaya devam etmekte ve bu çabalar kapsamında Avrupa Komisyonu Kayıp Şahıslar Komitesi'ne önemli bir destek vermekten gurur duymaktadır’’ ifadeleri yer aldı.

‘’2006 yılından bu yana neredeyse 36 milyon Euro’ya erişen finansmanla Kıbrıs'ta barışın inşası ile uzlaşıya ilişkin sahip olduğu güçlü kararlılığı ortaya koyarak Kayıp Şahıslar Komitesi'nin çalışmalarına en büyük katkıyı sağlayan Avrupa Birliği olmuştur’’ denilen açıklamada, bu çalışmaların adadaki uzlaşma çabalarının önemli bir boyutunu oluşturduğu kaydedildi.