Kruvaziyer turizminde 2016’ya kadar uğrak destinasyonlardan biri olan İzmir’e 6 yıl aranın ardından ilk büyük turistik yolcu gemisi geldi. 23 Mart’ta ABD’nin Miami kentinden hareket eden Oceania Cruises firmasına ait “Insignia” adlı gemi, Fas, İspanya, İtalya, Malta ve İsrail’e uğradıktan sonra İzmir Limanı’na demir attı.
Your browser doesn’t support HTML5
İzmir Limanı’na Altı Yıl Aradan Sonra İlk Kruvaziyer Geldi
Kruvaziyerle kente gelen ilk turistleri İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, İzmir Vali Yardımcısı Hikmet Dengeşik, İzmir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Özgener karşıladı. Gemiye binen Soyer ve Özgener, kaptanı ziyaret ederek çiçek verdi. Yolcuların bir kısmı Efes ve Meryem Ana Evi turu yapmak, bir kısmı da kenti gezmek için limandan ayrıldı. Saat 09.00’da İzmir Limanı’na yanaşan geminin aynı gün saat 18.00’de İzmir’den ayrıldıktan sonraki durağı İstanbul olacak.
“İzmir’e 2022 yılında 34 kruvaziyer gelecek”
Büyükşehir Belediye Başkanı Soyer, gazetecilere yaptığı açıklamada yoğun çabalar sonucunda kruvaziyerleri yeniden İzmir’e getirmeyi başardıklarını söyledi. Soyer, “İzmir için çok heyecan verici bir gün. Çok uzun zamandır beklediğimiz ve bugün ilk adımının gerçekleştiği bir buluşma. Kruvaziyer turizmi dünyada son derece önemli. Özellikle pandemi sonrasında daha da itibar kazanan, potansiyel büyüten bir sektör. İzmir’in de bundan payını alması en büyük arzumuzdu. Pandemi öncesinde İtalya’da kruvaziyer şirketleriyle birçok görüşme yapmıştık. Aslında pandemi olmasaydı bu süreci çok daha erken başlatacaktık. Ne yazık ki pandemiyi beklemek durumunda kaldık. Şimdi kaldığımız yerden devam ediyoruz” dedi.
İzmir’e 2022 yılında 34 kruvaziyer geleceğini belirten Soyer, “Bu ilk gelen, en küçüğü. 800 küsur kapasiteli bir gemi. Altı aylık bir dünya turunda bir durak olarak İzmir’e gelmiş durumdalar. İlk kez geliyorlar İzmir’e. Bu konuda çok emek var, çok çalıştık. Hem Ticaret Odamızla hem Kalkınma Ajansı’yla hep beraber kruvaziyerleri buraya getirmek için çok yoğun bir süreç geçirdik. İkinci gelecek olan gemi büyük. 3 Mayıs’ta Costa’nın büyük gemisi geliyor. Ondan sonrasında giderek arttıracağımızı ümit ediyorum” diye konuştu.
“İzmir turizm sektöründe hak ettiği yeri alamıyor”
Soyer, İzmir’in turizm sektöründe hak ettiği yerde olmadığına da değindi: “1,5-2 milyonlar asla hak etmediğimiz rakamlar. İzmir’in çok daha yüksek bir potansiyeli var. Bizim kısa vadede İzmir Vakfı olarak ortaya koyduğumuz hedef İzmir nüfusu kadar bir turist karşılamak yani 4,5 milyon ilk etapta hedeflediğimiz rakam. Çok daha fazlasına muktediriz. Çok daha büyük potansiyel var. Ama adım adım olacak. Kruvaziyer turizmi de bunun içinde en önemli başlıklardan biri.”
İzmir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Özgener de dünyadaki önemli kruvaziyer fuarlarına katılarak seferleri kalıcı bir şekilde arttırmayı amaçladıklarını söyledi.
İzmir neden 2016’dan bu yana sefer alamadı?
2003 yılında kruvaziyer turizmiyle tanışan İzmir, ‘yüzen otel’ olarak adlandırılan lüks tatil gemilerinin giderek uğrak noktasına dönüşmüştü. İzmir Ticaret Odası verilerine göre, 272 sefer ile 504 bin 921 yolcunun geldiği 2011 ve 286 sefer ile 510 bin 42 yolcunun geldiği 2012 yılları, kruvaziyer turizminde İzmir’in en çok yolcu ağırladığı yıllar oldu. Doğu Akdeniz ve Ege rotasındaki uğrak limanlar arasına giren kent, 2011, 2012 ve 2013 yıllarında Dünya Seyahat Ödülleri kapsamında “Avrupa’nın Lider Kruvaziyer Destinasyonu” ödülünü aldı. Ancak 2013 yılından itibaren sefer ve yolcu sayıları giderek azalmaya başladı ve 2016 yılından bu yana sefer alamadı.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu üyesi Hakkı Deniz, 2013 yılından itibaren yaşanan gerilemenin nedenlerini şöyle açıkladı: “Akdeniz’de yaşanan Arap Baharı’nın etkisiyle ve güvenliğin biraz zayıflamasının etkisiyle kruvaziyer sayıları Akdeniz bölgesinde azalmaya başladı ve genelde Uzak Doğu’ya gitmeye başladılar. Daha sonra Türkiye’de yaşanan terör olayları nedeniyle kruvaziyerler bir miktar uzaklaştı. Bunun arkasından yine en büyük problem olan pandemi geldi. Pandemide de artık dibe vurdu, tamamen sıfırlandı. Hiç yolcu gelmemeye başladı. İlk yolcularımızı 2019’dan itibaren almaya başladık ama yeterli sayıda değildi. İzmir’e gelmiyordu ama Kuşadası’na gelmeye başlamıştı. 2022 senesinde Türkiye için aşağı yukarı bin gemi ve 1 milyon 500 bin kadar yolcu beklentimiz var. İzmir için de bayağı bir beklentimiz var bunun içerisinde.”
Deniz, Türkiye ve İzmir’in kruvaziyer gemileri için yeniden cazip hale gelmeye başlamasının nedenlerini ise şöyle açıkladı: “İstanbul Galata Port’un açılmasının bunda bir etkisi var. Çünkü birkaç destinasyonun birden olması turisti çekmeye başladı. Tabii ayrıca geçen süre zarfında yine biz fuarlara katılım sağlamaya çalıştık. İzmir’i tanıtmaya çalıştık. Kuşadası zaten tanınan bilinen bir liman dünya çapında. Elimizden geldiğince tanıttık ve bu sayede talep artmaya başladı. Tabii Akdeniz içerisindeki kısa mesafe seyahatlerini de yolcular pandemiden dolayı şu anda tercih etmeye başladı. İzmir ve Kuşadası, özellikle İstanbul’da Galata Port açıldıktan sonra bu üçlü çok iyi bir destinasyon oldu. Bizim burada din turizmimiz var, sağlık turizmimiz var. İstanbul’da tarih ve kültür turizmimiz var. Bunları biraraya getirdiğimizde mutlaka yolcu sayısının artacağına, gemi sayısının artacağına inanıyorum.”
“Turistlerin bıraktığı dövizi arttırmamız gerekiyor”
Kruvaziyer turizminin kent ekonomisine katkısına dikkat çeken Deniz, “Gelen yolcular nispeten geldikleri ülkelere göre zengin yolcular. Buraya döviz bırakma, kazandırma açısından potansiyeli olan yolcular. Ama baktığımızda bir yolcunun Türkiye’ye geldiği zaman bıraktığı rakam ortalama 120-130 dolar civarında. Bunu tabii arttırmamız gerekiyor. Buradaki faaliyetlerimizi arttırarak para kazanılacak ya da turistin para harcayacağı yerleri bularak ve onları öne çıkararak bunu arttırmamız gerekiyor” diye konuştu.
“İzmir’imizi iyi anlatabilirsek arkasından döviz zaten kendi kendine gelecektir”
Gelen turistlere ticari kaygıyla yaklaşılmaması gerektiğini kaydeden Kordon İşadamları Derneği Başkan Yardımcısı Toray Altan da “Bir misafir ağırladığımızı düşünmemiz lazım. Gelen insanları mutlu etmek, İzmir’imizi iyi anlatmak ana tema olursa arkasından döviz zaten kendi kendine gelecektir. Herkes kendine çeki düzen verirse, herkes gelen misafiri düzgün ağırlarsa, bir sonraki seneye daha fazla sayıları konuşuyor olabiliriz” dedi. VOA Türkçe’ye konuşan Altan, “İzmir’e dışarıdan gelecek olan herkesin İzmir ekonomisine çok ciddi bir katkısı olduğunu düşünüyorum. Çok sıkıntılı bir süreçten geçtik. Bütün ülke olarak, İzmir olarak. Her gelecek olan misafire ve ekonomiye katkıda bulunacak olan herkese ihtiyaç var. Sabah gelip, akşam gidecek kruvaziyer gemileri, yatıya kalmayacak. Akşam için çok alternatif olmasa da gün içerisinde kepenklerini açan esnaf arkadaşların mutlu olacağını düşünüyorum” diye konuştu.
İzmir’in kruvaziyer turizminde daha cazip hale gelebileceğini söyleyen Altan, “Güzel kulisler, iyi lobiler yapılması gerekiyor. İzmir her zaman Atina’ya bir alternatif bir şehir. Birbiriyle ikiz şehir gibi düşünülüyor. Atina’ya giden kruvaziyer gemileri sayısına bakın, tahmin ediyorum binlerle ölçülür. Daha iyi ikili ilişkilerle İzmir daha iyi anlatılmalı” dedi.
Altan daha fazla kruvaziyerin çekilebilmesi için İzmir Limanı’nın yalnızca turistik amaçla kullanılmasını da önerdi: “İzmir limanı şehrin göbeğinde çok büyük bir alan. Bu, turizm limanı olsa, burada daha çok turist gemisi ağırlasak, kruvaziyerleri ağırlasak, insanlar kendi tekneleriyle İzmir’e geldiklerinde yanaşabilecekleri bir alan olsa. Dikili’den Çeşme’ye kadar doğru düzgün bir liman, marina yok. Şu anda Foça’ya yapılıyor. İzmir’de, Konak Pier’in olduğu yerde, güzel güzel limanlarımız olsa, devlet yetkilileri bu konuya hassasiyet gösterse, denizlerimiz daha çok kullanılsa hem İzmir’in ekonomisi hem de esnafının yüzü daha çok güler.”