İtalya’nın Akdeniz’deki ‘Mare Nostrum’ kod adlı arama kurtarma operasyonunu sonlandırması kuzey Afrika’dan Avrupa’ya eski teknelerle kaçmaya çalışan yüzbinlerce göçmenin yaşamını tehlikeye attı. Uzmanlara göre, Avrupa Birliği’nin bu görevi devralması, bu tür operasyonların para ve personel yönünden çok daha az destekleneceği anlamına geliyor.
Ekim 2013’de İtalyan adası Lampedusa’da 500 göçmenin yaşamını yitirmesinin ardından İtalyan hükümeti ‘Mare Nostrum’ operasyonunu başlattı.
İtalyan sahil güvenliği ve donanması helikopterler eşliğinde bir yıl içinde yaklaşık 150 bin kişinin hayatını kurtardı. Bu operasyonlar için ayda 11 milyon 900 bin dolar harcandı.
Operasyon 1 Kasım’da sonlandırıldı. İtalya İçişleri Bakanı Angelino Alfano, artık masrafları karşılayamadıklarını açıkladı:
“Yaptığımız harcamalarla yaşanan ölümler orantılı değil. Çok gururlandığımız ancak geçici olacağını bildiğimiz bir görev üstlendik. Ancak artık bu görevi yürütecek gücümüz kalmadı.”
İtalya uzun zamandır göçmen akınına Avrupalı ortaklarının yeterince destek vermemesinden şikayetçi. Son bir yılda 2.500’den fazla göçmen Akdeniz’i geçmeye çalışırken öldü.
Avrupa Birliği sınır ajansı Frontex, operasyonu ‘Triton’ kod adı altında devraldı. Ancak Avrupa’nın sadece 50 kilometre açığına kadar yapılacak kurtarma çalışmalarına sağlanan kaynak çok yetersiz.
Göçmen ve mülteci destek grupları İtalya’nın kararını sert bir şekilde eleştirdi.
Günter Burkhardt Almanya’nın İltica-Destek Grubu’ndan:
“Denizde çok daha fazla ölüm yaşanacak. Avrupa ülkelerinin dışişleri bakanları daha fazla yardım yapılmasından yanayken, içişleri bakanları sınırları özellikle Suriye’den gelen mültecilere kapatmaya çalışıyor.”
Avrupa Birliği’ne göre, üye ülkeler, personel, para ve ekipman yardımlarını ağırdan alıyor.
Rafael Fernandez-Pita: “Yalnız üye ülkeler bu sorunun altından kalkamaz. Sadece Frontex de bunu yapamaz. Bu nedenle işbirliği yapmamız gerekiyor. Ancak birlikte bu dramanın önüne geçebiliriz.”
İngiltere, İtalya’nın kararına destek verdi. Avrupa Birliği’nin devraldığı çalışmalara katılmak içinse İngiltere sadece bir göçmen uzmanı gönderdi.
Avrupa, 1500 ila 3500 dolar karşılığında mültecileri Avrupa’ya geçirme sözü veren kaçakçıların durdurulması için daha fazlasının yapılması gerektiğini savunuyor.
Afganistan ve Afrika’daki ekonomik sorunlardan kaçanların yanısıra yüzbinlerce Suriyeli ve çok sayıda Iraklı da başka ülkelere sığınmış durumda.
Mülteci destek gruplarına göre, İtalya’nın arama kurtarma çalışmalarını sonlandırması savaş ve yoksulluktan kaçanların
derme çatma teknelerle Avrupa kıyılarına doğru yola çıkmasını durdurmayacak.