Afganistan’daki barış sürecini desteklemek amacıyla 24 Nisan- 4 Mayıs tarihleri arasında İstanbul’da yapılması planlanan zirve Taleban’ın katılmayacağını açıklamasının ardından ertelendi. Konuyla ilgili ilk resmi açıklamayı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Habertürk televizyonuna yaptı.
Çavuşoğlu, ‘‘NATO'nun kararlı destek misyonun ve ABD'nin çekilme kararından sonra acele etmeye gerek yok. Baktık ki ertelemek yararlı olacak. Katar, ABD ve BM ile istişareler yaptık’’ dedi. Çavuşoğlu Katar Dışişleri Bakanı ile görüşmesinin ardından konferansı Ramazan sonrasına ve bayram sonrasına erteleme kararı aldıklarını bildirdi.
İlgili Haberler Afganistan Görüşmeleri İçin Yeni Tarih BelirlendiDışişleri Bakanı Çavuşoğlu, ‘‘Sayın Cumhurbaşkanımız açılışı yapacak. 21 ülke ve 3 uluslararası örgüt olacak. Heyetlerin oluşması, katılım konusunda netlik olmadığı için ertelemek durumunda kaldık. Burada amaçla Doha'ya alternatif süreç başlatmak değil sürece katkı sağlamak. İstanbul'daki ev sahipliğini Türkiye, BM ve Katar olarak yapacağız’’ diye konuştu.
Bir taraftan Afganlar’la müzakere, diğer taraftan Taleban'la ABD'nin imzaladığı anlaşma ve ABD’nin kararlı destek misyonundan çekilme kararıyla birlikte hassas bir döneme girildiğini belirten Çavuşoğlu, misyonun ortadan kalkmasının ardından NATO olarak Afganistan'a nasıl destek verilebileceğinin çerçevesinin çizilmeye çalışıldığını belirtti.
İlgili Haberler Taleban’dan Türkiye’deki Zirveyle İlgili AçıklamaBaşkan Joe Biden geçen hafta tüm ABD askerlerinin 1 Mayıs’tan başlayarak Afganistan’dan çekileceklerini böylece ABD’nin en uzun savaşının sona ereceğini bildirmişti. Biden, barışçı bir çözüm sürecinin garantisi olarak ABD askerlerinin ülkede kalması seçeneğini ise reddetmişti.
Konferans bu gelişmenin ardından Afgan hükümetiyle Taleban arasında bir barış anlaşmasına varılması amacıyla düzenlenecekti. Üst düzey bir Afgan yetkili de Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada konferansın Taleban’ın katılmayı reddetmesi nedeniyle yapılmayacağını bildirdi.
‘‘Taleban’ın güvenilirliği şüpheli’’
ABD Merkez Kuvvetler Komutanı General Frank McKenzie ise Salı günü Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu’nda verdiği ifadede Taleban’ın müzakere ortağı olarak güvenilir olmadığını söyledi.
İlgili Haberler “Afganistan’dan Çekiliyoruz”McKenzie, ‘‘Taleban’ın güvenilirliği konusunda büyük şüphelerim var, ancak burada ne yapacaklarına bakmamız lazım’’ diye konuştu.
McKenzie, ‘‘Eğer Afganistan’ın gelecekte uluslararası alanda tanınan bir ülke olmasını istiyorlarsa verdikleri sözleri tutmaları gerekecek’’ dedi. McKenzie, ABD ordusunun Taleban’ı izlemeye ve eylemlerini değerlendirmeye devam edeceğini bildirdi.
Taleban Afganistan’da 1996’dan ABD işgali ile devrildiği 2001 yılına kadar iktidardaydı. O tarihten bu yana ülkede geniş çaplı bir isyan hareketi yürüten grup, hala geniş bir bölgede kontrol sahibi.
ABD ve NATO güçlerinin ülkeden çekileceklerini açıklaması Afganistan’ın yeniden tam kapsamlı bir iç savaşın eşiğine gelebileceği ve El Kaide militanları için güvenli sığınak olabileceği endişesine neden olmuştu.
İlgili Haberler “Çekilme Afganistan’ı Terk Etmek Değil”Ocak ayında Birleşmiş Milletler’in yayınladığı bir rapor Afganistan’da 500 kadar El Kaide savaşçısının bulunduğunu ve bunların İslamcı terörist gruplarla yakın ilişkiler içinde olduğunu bildirmişti. Taleban ise El Kaide’nin Afganistan’daki varlığını reddediyor.
Biden, Afganistan’dan asker çekme planını açıkladığı sırada ABD’nin tehditleri izleyeceğini, terörle mücadele kapasitesini yeniden organize edeceğini ve ABD’ye Afganistan’dan gelebilecek tehditleri önlemek için önemli kaynaklarını bölgede tutmaya devam edeceğini bildirmişti.
‘‘Afganistan’dan çekilmenin etkileri olacak’’
McKenzie, Savunma Bakanı’na Afganistan dışındaki terörle mücadele ekipleriyle ilgili bir planlamayı ay sonuna kadar ileteceğini bildirdi; ayrıca Afganistan’daki mevcut askeri yapılanmanın ve bunun getirdiği istihbarat kapasitesinin kaybının etkileri olacağını söyledi.
McKenzie, ‘‘Eğer ülke dışındaysanız ve bizim burada sahip olduğumuz ekosisteme sahip değilseniz bunu yapmak zor olacaktır. İmkansız değil ancak daha zor olacaktır’’ diye konuştu.
‘‘Üs anlaşması yapılmadı’’
McKenzie ayrıca Afganistan civarındaki ülkelerle ABD arasında önemli saldırıların ya da izleme faaliyetlerinin yürütülmesi için üs anlaşmaları yapılıp-yapılmadığı sorusuna ‘‘Şu anda böyle anlaşmalarımız yok’’ yanıtını verdi.