İsrail ordusu Cuma günü yaptığı açıklamada, Gazze'de gıda dağıtımı yapan hayır kurumu World Central Kitchen’a bağlı yedi yardım görevlisinin ölümüne neden olan insansız hava aracı saldırılarındaki rolleri nedeniyle iki subayı görevden aldığını ve üç subayı da kınadığını açıkladı.
Emekli general Yoav Har-Even'in başkanlığında yürütülen soruşturmanın bulguları, ABD ve müttefiklerinin Gazze'deki sivilleri Hamas'la girdiği savaştan korumak için yeterince çaba göstermediği suçlamalarıyla karşı karşıya olan İsrail açısından utanç verici bir itiraf olarak yorumlanıyor.
Pazartesi günü yaşanan saldırıyla ilgili soruşturmada iki önemli yanlışlık tespit edildi.
Subaylar, yardım kamyonlarının değil, arabaların yardım kuruluşu çalışanlarını yardımın dağıtıldığı depodan uzağa taşıyacağı konusunda askerleri uyaran mesajları okumadıkları için suçlandı. Sonuç olarak hedef alınan araçların militanları taşıdığı yönünde yanlış bir tespit yapıldı.
Ordu ayrıca saldırı hedefini belirleyen bir binbaşı ile saldırıyı onaylayan bir albayı yetersiz bilgi ile hareket etmekle suçladı.
İlgili Haberler İsrail, Gazze'ye daha fazla insani yardım için "geçici" adımlar atacağını duyurduİsrail ordusu, emrin bir arabanın içindeki yolculardan birinin silahlı bir kişi olduğunun tespit edilmesinin ardından verildiğini söyledi. Depoya giden teslimat kamyonlarından birinin kasasında silahlı bir kişinin görülmesi üzerine askerlerin şüphelendiği belirtildi.
Ordu, Associated Press'in bağımsız olarak doğrulayamadığı, silahlı kişinin kamyonlardan birinin tepesindeyken silahını ateşlediği görüntüleri gazetecilere gösterdi.
Yardımlar depoya bırakıldıktan sonra bir polis memuru araçlardan birine binen silahlı bir kişiyi gördüğünü düşündü. Yolcunun silah taşımadığı ortaya çıktı. Ordu, söz konusu kişinin sadece bir çanta taşımış olabileceğini söyledi.
World Central Kitchen ve ordu, konvoyun hareketlerini koordine ettiklerini ve araçların örgütün logosuyla işaretlendiğini söyledi. Ancak ordu yetkilileri iHA operatörlerinin gece olduğu için yazıları göremediğini iddia etti ve konvoyun planlarıyla ilgili iletişimin tam olarak nerede kesildiğini söyleyemedi.
Ordu, savaş sırasında benzer angajman kuralları ihlallerinin yaşanıp yaşanmadığına ilişkin soruları yanıtlamayı reddetti.
Bulguların İsrail ordusunun karar alma mekanizmasına yönelik yaygın kuşkuları güçlendirmesi olasılığı yüksek. Filistinliler, yardım grupları ve insan hakları örgütleri İsrail güçlerini çatışma boyunca sivillere pervasızca ateş açmakla defalarca suçlamış, ancak İsrail bu suçlamaları reddetmişti.
İsrail ordu sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari, gazetecilere yaptığı açıklamada, "Bu bir trajedi. Bu bizim sorumlu olduğumuz ciddi bir olay, böyle bir şey olmamalıydı ve bir daha olmamasını sağlayacağız" dedi.
İsrail'in kendisini sorumlu tutması için baskılar artarken, Hagari ve diğer yetkililer Perşembe günü geç saatlerde soruşturmanın sonuçlarını gazetecilerle paylaştı.
İlgili Haberler BM İnsan Hakları Konseyi’nden İsrail’in olası savaş suçlarından sorumlu tutulması talebiSoruşturmanın hızı ve beş yüksek rütbeli subayın hızla cezalandırılması, İsrail ordusu açısından son derece sıradışı bir durum. Bu tür soruşturmalar genellikle yavaş ilerliyor ve çoğu durumda suçlama yapılmadan sona eriyor. İnsan hakları aktivistleri uzun zamandır İsrail güçlerinin cezasızlık ortamında faaliyet gösterdiğinden şikayet ediyor, ordu ise bu iddiayı reddediyor.
Yine de cezalar ve özür, World Central Kitchen çalışanlarının ölümleri nedeniyle artan uluslararası tepkileri yatıştıracak ya da nüfusun neredeyse üçte birinin açlık sınırında olduğu Gazze'de operasyonlara devam etmenin güvenli olduğu konusunda uluslararası yardım gruplarına güven verecek gibi görünmüyor.
Gıda yardım kuruluşu World Central Kitchen, soruşturmayı ve disiplin cezalarını "ileriye dönük önemli adımlar" olarak nitelendirdi, ancak soruşturmanın ordunun kendi protokollerine uymadığını tespit ettiğini belirtti.
"Sistemde bir değişim olmadan, daha fazla askeri başarısızlık, daha fazla özür ve daha fazla acılı aile olacaktır" denilen açıklamada bağımsız bir soruşturma çağrısı yinelendi.
Askeri sözcüler, İsrail ordusunun angajman kuralları uyarınca, subayların bir kişiyi vurmadan önce onu hedef olarak belirlemek için birden fazla nedene sahip olması gerektiğini söyledi. Ancak soruşturma, bir albayın konvoydaki bir kişinin silahlı olduğuna dair bir binbaşının İHA kamera görüntülerindeki gözlemine dayanarak konvoya yönelik bir dizi İHA saldırısına izin verdiğini tespit etti. Askeri yetkililer, bu gözlemin doğru olmadığının ortaya çıktığını söyledi.
Ordu, albay ve binbaşının görevden alındığını, en kıdemlisi Güney Komutanlığı'nın başı olan diğer üç subayın ise kınandığını açıkladı. Soruşturma sonuçlarının, subayların ya da ölümlerle ilgisi olan başka herhangi birinin daha fazla ceza alıp almayacağına ya da kovuşturulup kovuşturulmayacağına karar verecek olan ordunun başsavcısına teslim edildiği belirtildi.
Yedi yardım çalışanının öldürülmesi, İsrail'in en yakın müttefikleri tarafından kınandı. İsrail'in Hamas'la yaklaşık 6 aydır devam eden savaştaki tutumuna yönelik eleştirileri arttıran bu olay, Gazze'deki vahim duruma bir kez daha dikkatleri çekti. İnsani yardım grubu Oxfam, Gazze’nin kuzeyindeki insanların Ocak ayından bu yana günde ortalama 245 kaloriyle hayatta kalmaya çalıştığını kaydediyor. Günde 245 kalorilik gıda alımı, bir kutu konserve baklada bulunandan ve önerilen günlük kalori alım miktarının yüzde 12'sinden daha az.