İran’da bugün yapılan seçimlerde yeni cumhurbaşkanı belirlenecek. Uzmanlar, yeni cumhurbaşkanının gerek Ortadoğu’da gerekse tüm dünyada giderek daha çok dışlanan bir ülkenin başına geçeceğini söylüyor
LONDRA —
İran’daki cumhurbaşkanlığı seçimleri, Suriye’deki iç savaşın gölgesinde yapılacak.
Uzmanlara göre, Kuseyr kentinin Hizbullah’ın da yardımıyla Suriye hükümet kuvvetlerinin eline geçmesi, İran’ın bu krizde parmağı olduğunu gösteriyor.
İngiltere’de yaşayan Ortadoğu uzmanı Hazhir Timuryan, Hizbullah güçlerinin İran’ın piyonu olduğu görüşünde: “Binlerce Hizbullah militanının Suriye ordusunun yanında isyancılara karşı savaşıyor olması, İran’ın Suriye’deki krizdeki rolünü kanıtlıyor. Bunun yanısıra İran Suriyeli muhaliflere büyük miktarda silah ve para yardımı da yapıyor.”
Londra’daki Kraliyet Hizmetleri Enstitüsü’nden uzman Şaşank Joşi, cumhurbaşkanlığı seçimlerini kim kazanırsa kazansın İran’ın Suriye’yi desteklemeye devam edeceğini söylüyoR: “İran, Beşar Esat’ı, kendisine yönelik geniş kapsamlı olası bir saldırının ilk adımı olarak görüyor.”
Joşi, İran’ın dış politikasına aslında dini lider Ayetullah Humeyni’nin karar verdiğini belirtiyor: “Örneğin Sait Celili gibi rejime bağlı bir cumhurbaşkanına dış siyaset hakkında daha fazla yetki verilmesi, en iyimser senaryo olur. Tabii eğer Mahmut Ahmedinejat’ın tersine Celili’ye güven duyulursa.”
İran’ın baş nükleer müzakerecisi olan Celili, geçen ay nükleer program hakkında müzakerelere tekrar başlamaya hazır olduklarını açıklamıştı. Batılı ülkeler İran’ın atom bombası yapmaya çalıştığını iddia ediyor, İran ise bu iddiayı reddediyor.
Uzman Timuryan’a göre, yeni cumhurbaşkanı daha da tecrit edilmiş bir İran devralacak: “Hizbullah gibi finanse etmesi çok pahalıya malolan bir örgüt dışında İran’ın hiç dostu yok. İran’ın dostları, uluslararası yaptırımlara rağmen gizlice petrol satın alan kaçakçılardır.”
Yaptırımlar nedeniyle Afrika’da yeni müttefik arayışına giren Cumhurbaşkanı Ahmedinejat, uranyum üreten Nijer’i ziyaret etti, ancak büyük bir ticari anlaşmaya imza atamadan geri döndü.
Sol eğilimli Latin Amerika ülkeleriyle bağları olan İran, Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez Mart ayında hayatını kaybettiğinde taziye mesajı gönderen ilk ülke olmuştu.
İran Petrol Bakanı, son mali yılda büyük ölçüde düşen ham petrol satışlarını canlandırmak için geçen ay Hindistan’a gitmişti: “Yaptırımlar eğer İran’ın daha da tecrit edilmesi için sıkılaştırılırsa Hindistan gibi ülkelerle ilişki kurmak uzun vadede İran için bir umut kaynağı olabilir.”
Uzmanlar Batı’nın yaptırımları ve Ayetullah’ın kontrolunun, İran’ın yeni cumhurbaşkanına küresel arenada fazla manevra sahası bırakmayacağı görüşünde.
Uzmanlara göre, Kuseyr kentinin Hizbullah’ın da yardımıyla Suriye hükümet kuvvetlerinin eline geçmesi, İran’ın bu krizde parmağı olduğunu gösteriyor.
İngiltere’de yaşayan Ortadoğu uzmanı Hazhir Timuryan, Hizbullah güçlerinin İran’ın piyonu olduğu görüşünde: “Binlerce Hizbullah militanının Suriye ordusunun yanında isyancılara karşı savaşıyor olması, İran’ın Suriye’deki krizdeki rolünü kanıtlıyor. Bunun yanısıra İran Suriyeli muhaliflere büyük miktarda silah ve para yardımı da yapıyor.”
Londra’daki Kraliyet Hizmetleri Enstitüsü’nden uzman Şaşank Joşi, cumhurbaşkanlığı seçimlerini kim kazanırsa kazansın İran’ın Suriye’yi desteklemeye devam edeceğini söylüyoR: “İran, Beşar Esat’ı, kendisine yönelik geniş kapsamlı olası bir saldırının ilk adımı olarak görüyor.”
Joşi, İran’ın dış politikasına aslında dini lider Ayetullah Humeyni’nin karar verdiğini belirtiyor: “Örneğin Sait Celili gibi rejime bağlı bir cumhurbaşkanına dış siyaset hakkında daha fazla yetki verilmesi, en iyimser senaryo olur. Tabii eğer Mahmut Ahmedinejat’ın tersine Celili’ye güven duyulursa.”
İran’ın baş nükleer müzakerecisi olan Celili, geçen ay nükleer program hakkında müzakerelere tekrar başlamaya hazır olduklarını açıklamıştı. Batılı ülkeler İran’ın atom bombası yapmaya çalıştığını iddia ediyor, İran ise bu iddiayı reddediyor.
Uzman Timuryan’a göre, yeni cumhurbaşkanı daha da tecrit edilmiş bir İran devralacak: “Hizbullah gibi finanse etmesi çok pahalıya malolan bir örgüt dışında İran’ın hiç dostu yok. İran’ın dostları, uluslararası yaptırımlara rağmen gizlice petrol satın alan kaçakçılardır.”
Yaptırımlar nedeniyle Afrika’da yeni müttefik arayışına giren Cumhurbaşkanı Ahmedinejat, uranyum üreten Nijer’i ziyaret etti, ancak büyük bir ticari anlaşmaya imza atamadan geri döndü.
Sol eğilimli Latin Amerika ülkeleriyle bağları olan İran, Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez Mart ayında hayatını kaybettiğinde taziye mesajı gönderen ilk ülke olmuştu.
İran Petrol Bakanı, son mali yılda büyük ölçüde düşen ham petrol satışlarını canlandırmak için geçen ay Hindistan’a gitmişti: “Yaptırımlar eğer İran’ın daha da tecrit edilmesi için sıkılaştırılırsa Hindistan gibi ülkelerle ilişki kurmak uzun vadede İran için bir umut kaynağı olabilir.”
Uzmanlar Batı’nın yaptırımları ve Ayetullah’ın kontrolunun, İran’ın yeni cumhurbaşkanına küresel arenada fazla manevra sahası bırakmayacağı görüşünde.