Trump yönetiminin peş peşe yaptırımlarla sıkıştırdığı İran, 2015 yılında "P5 artı bir" olarak bilinen, BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya'yla imzaladığı nükleer anlaşmaya taahhüdünün düzeyini azaltmaya hazırlanıyor. İran basınına göre, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin anlaşmaya taraf olan ülkelerin temsilcilerine mektup yazarak bilgilendirmesi bekleniyor.
Trump yönetimi geçen yıl anlaşmadan çekilmiş, sonrasında Tahran’a yönelik yaptırımları devreye sokmuştu. İran ile nükleer anlaşmaya taraf olan Avrupa ülkeleri anlaşmayı kurtarmak için devreye girmişti.
Trump yönetimi son olarak İran ordusunun elit birliği olarak nitelenen İran Devrim Muhafızları’nı yabancı terör örgütü listesine almış, İran’ın tek nükleer santralını genişletmesini önlemek amacıyla da adım atmıştı.
Ruhani nükleer anlaşmanın taraflarına mektup yazacak
Amerika’nın İran’la nükleer anlaşmadan çekilmesinin yıl dönümü öncesinde İran'la gerilim yükselmiş durumda.
Trump yönetiminden peş peşe gelen hamlelerin ardından İran devlet televizyonuna göre, Tahran nükleer anlaşmaya taahhüdünde bazı değişiklikler yapmaya hazırlanıyor.
İran basınına yansıyan haberlere göre, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani Çarşamba günü İran’la nükleer anlaşmaya taraf olan ülkelerin temsilcilerine bir mektup göndererek İran’ın bu kararını duyurmayı planlıyor.
Pazartesi günü İran basınına yansıyan haberlerde İran’ın nükleer anlaşmadan çekilmeyeceği ancak nükleer programının bir kısmını yeniden başlatacağına ilişkin iddialar yer almıştı.
Wall Street Journal gazetesi Avrupalı diplomatlara dayandırdığı haberinde İran’ın yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum üretebilen santrifüjlere yönelik araştırmaları hızlandırabileceğini yazmıştı. Böyle bir adımın nükleer anlaşmanın açık bir ihlali ya da büyük ölçüde sembolik bir adım olup olmayacağı ise net değil.
2015 yılında İran’la varılan nükleer anlaşma İran’ın nükleer programına getirilen sınırlamalar karşılığında Tahran’a yönelik yaptırımların kaldırılmasını öngörmüştü.
İran’la nükleer anlaşmanın taraflarından biri olan Fransa Cumhurbaşkanlığı’ndan Reuters’a konuşan bir kaynak, “İran’ın nükleer anlaşmayı ihlal eden bir karar açıklamasını istemiyoruz. Çünkü bu durumda Avrupa olarak biz anlaşmanın koşulları gereği yaptırımları yeniden devreye sokmak zorunda kalırız. Bunu istemeyiz, İranlıların da böyle bir karar almamalarını umuyoruz” diye konuştu.
Zarif: “AB'yle petrol satışı anlaşmasına yakınız”
Trump yönetimi İran’dan petrol ithal eden ve aralarında Türkiye’nin de olduğu sekiz ülkeye yaptırımlardan muafiyeti uzatmama kararı almış, amacının da İran’la petrol ticaretini sıfıra indirmek olduğunu açıklamıştı.
İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif Rus haber ajansı RIA’ya konuştu. İran’ın Avrupa Birliği ile petrol satışı anlaşmasına yakın olduğunu belirtti. Cevad Zarif, “İran ve AB Amerika’nın tek taraflı yaptırımları devreye koymasına rağmen İran petrol satışını mümkün kılacak bir anlaşmaya yakın” diye konuştu.