Türkiye 2007’den beri internet suçlarını, site kapatmaları ya da içerik erişimine engel koymayı tartışıyor.
Yedi yıl önce sosyal paylaşım sitesi ‘youtube’ un kapatılmasından bu yana çok sayıda sitenin geçici ya da kalıcı olarak faaliyetleri mahkeme kararlarıyla engellendi. Ancak üç günden beri Türkiye’de bir ilk yaşanıyor. Gazeteci Serdar Akinan’ın kurduğu Vagus.tv kapatıldı.
‘Kapatıldı ama hakkında mahkeme kararı yok. Zaten bir ilk olmasının da nedeni bu’ diyor Vagus.tv ’nin avukatı Efkan Bolaç ve sürecin ayrıntılarını anlatıyor:
Gülşah Deniz: TİB yetki gaspı yapmıştır
‘ 17 Aralık rüşvet ve yolsuzluk soruşturmasının ardından soruşturmayı yürüten Terörle Mücadele Kanunu 10. Madde kapsamındaki İstanbul Cumhuriyet Savcılığı’nın başvurusu üzerine İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi bir karar alıyor. Buna göre adli yargılamayı etkileyecek yayınlar engellenecek. Biz de site kapatıldıktan sonra 2. Asliye Ceza Mahkemesi’ne gittik onlar kapamamışlar’.
Bolaç’ın isteği üzerine bilişim avukatı Gülşah Deniz, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na başvuruyor. Ancak hukuk müşaviri Osman Turan’a ulaşamıyor. TİB’den herhangi bir yanıt alınamıyor. VOA’ya konuşan Gülşah Deniz, ‘5651 sayılı mevcut yasa zaten TİB’e böyle bir yetki vermiyor. Eğer bunu yapan TİB ise burada bir yetki gaspı söz konusu ki öyle gözüküyor. O halde TİB gerçekten keyfi bir işlem yapmıştır’ diyor.
Efkan Bolaç: Mahkemenin kapatma kararı yok
Vagus.tv ’nin avukatları hukuki prosedürü uygulamıyorlar. Normal şartlarda kapatma kararının şirkete iletilmesi gerek. Tebliğden sonraki 24 saat içinde buna kapatma kararına maruz kalan kuruluşun buna itiraz hakkı var. Efkan Bolaç, ‘bir mahkemenin kapatma kararını arıyoruz ancak bulamıyoruz. Yasadışı bir şekilde vagus.tv kapatıldığı halde biz yasal hakkımızı kullanıp itiraz edemiyoruz’ dedi.
Vagus.tv’nin kapatılmasına gerekçe olarak 17 Aralık soruşturması sırasında kamuoyuna sızan telefon tapelerini yayınlaması gösteriliyor. Ancak örneğin bir başka sosyal paylaşım sitesi vimeo’da benzer içerikler hala yayınlanıyor. Avukat Gülşah Deniz, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve kızı Sümeyye Erdoğan’ın işadamlarıyla yaptığı telefon kayıtlarını yayınlayan soundcloud isimli sitenin bu içeriklerine ulaşılmasını engellenirken vagus.tv ‘nin tümüyle kapatılmasını eleştiriyor.
Avukat Deniz, ‘ 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 8. Maddesi’ne göre, katalog suçların -fuhuş, müstehcenlik, çocukların cinsel istismarı vb- işlenmesi halinde siteye erişim engelleniyor’ diyor ve Akinan’ın internet sitesindeki yayınlardan hiç birisi katalog suçlar kapsamına girmediğinden engellemenin açıkça usule aykırı olduğunu söylüyor.
Akinan: Bu hukuksuzluğun peşini bırakmayacağım
Uzun yıllar Türkiye’nin önde gelen medya kuruluşlarında muhabir, köşe yazarı, genel yayın yönetmeni olarak görev yaptıktan sonra Gezi sürecinde vagus.tv ‘yi kuran Serdar Akinan, bu işin peşini bırakmayacağını söylüyor. Akinan, ‘ TİB’de bu hukuksuzluğu teşhir edeceğim ve ceza alması için ne gerekiyorsa yapacağım. Bugün benim başıma gelen hele de yasadaki bu yeni düzenleme geçtikten sonra herkesin başına gelebilir. Herkes Meclis’teki yeni düzenlemenin özgürlüklerimizi kısıtlayacağını zannediyor. Ama TİB bundan sonra tıpkı Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Ulusal Güvenlik Dairesi (NSA) gibi olağanüstü bir güce ve yapıya kavuşuyor. Yani MİT’in bile çok üzerinde bir güçten bahsediyorum. Bence asıl mesel o’ diyor.
Akinan’ın bahsettiği 5651 sayılı yasadaki değişiklik dün TBMM Genel Kurulu’na indirildi. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Bazı Kanun ve Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nın 92 ve 108. Maddeleri, 5651 sayılı yasayı ilgilendiriyor.
5651 sayılı yasada değişiklik neler getiriyor?
Kanunun torba yasayla getirildiğinden müdahale edilmesinin sınırlı olduğunu belirten olmasının bilişim avukatı Gülşah Deniz, ‘kanunda suç teşkil eden içeriğe aynı anda hem “erişimin engellenmesi” hem de “içerikten çıkarma” sonuçları bağlanmıştır. Suç teşkil eden içeriğe erişimin engellenmesi korunmak istenen hukuki menfaat bakımından yeterli olabilecek iken içerikten çıkarma öngörülerek bir içeriğin tüm dünyadaki Internet alanında yok edilmesi sonucu doğurulmuştur. bu durum da Türkiye’nin dünyadan kopuk yatırımcıların gelmek istemediği bir ülke haline dönüşmesine yol açacaktır’ diyor.
"Düzenleme yasalaşırsa bireysel başvurularla TİB site kapatacak"
Kanun’a 6. maddeyle tamamen yeni bir kurum tesis edecek şekilde Erişim Sağlayanlar Birliği getiriliyor. Avukat Deniz’e göre, Erişim Sağlayanlar Birliği’nin tek amacı ise erişimi engellemek, bir erişim engelleme kararı verildiğinde tek elden kararın uygulanması sağlanacak ve denetleme kolaylaşacak.
Avukat Deniz, asıl olarak bu tasarının engelleme kararları verilebilecek halleri genişletmesine dikkat çekiyor. Mevcut yasa katalog suçlar işlendiğinde siteyi erişime mahkeme kararıyla kapatırken yeni düzenleme ile kişilik hakkı ihlal edilen veya özel hayatın gizliği ihlal edilen kişilerin bireysel başvurusuyla site kapatmaya imkan sağlıyor. Üstelik artık mahkeme kararı gerekmeden TİB tarafından kapatılabilecek.
Bilişim STK’ları düzenlemenin geri çekilmesini istiyor
Alternatif Bilişim Derneği, İnternet Teknolojileri Derneği, Tüm İnternet Derneği
LKD, BMO, EMO, Bilişim Muhabirleri, Korsan Parti, Türk Kütüphaneciler Derneği İnternet Yayıncıları Derneği bugün bir basın açıklaması yayınlayarak kanun teklifinin geri çekilmesini talep etti. Yeni düzenlemenin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ifade özgürlüğü, iletişimin gizliliği, mahremiyet ve diğer ilgili maddelerle çeliştiğini savunan bilişim STK’ları, yargının ve idarenin yetkileri arttırılırken yurttaşların, içerik sahiplerinin, ve erişim sağlayanların pozisyonlarının güçsüzleştirildiğini iddia ediyor.
Yedi yıl önce sosyal paylaşım sitesi ‘youtube’ un kapatılmasından bu yana çok sayıda sitenin geçici ya da kalıcı olarak faaliyetleri mahkeme kararlarıyla engellendi. Ancak üç günden beri Türkiye’de bir ilk yaşanıyor. Gazeteci Serdar Akinan’ın kurduğu Vagus.tv kapatıldı.
‘Kapatıldı ama hakkında mahkeme kararı yok. Zaten bir ilk olmasının da nedeni bu’ diyor Vagus.tv ’nin avukatı Efkan Bolaç ve sürecin ayrıntılarını anlatıyor:
Gülşah Deniz: TİB yetki gaspı yapmıştır
‘ 17 Aralık rüşvet ve yolsuzluk soruşturmasının ardından soruşturmayı yürüten Terörle Mücadele Kanunu 10. Madde kapsamındaki İstanbul Cumhuriyet Savcılığı’nın başvurusu üzerine İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi bir karar alıyor. Buna göre adli yargılamayı etkileyecek yayınlar engellenecek. Biz de site kapatıldıktan sonra 2. Asliye Ceza Mahkemesi’ne gittik onlar kapamamışlar’.
Bolaç’ın isteği üzerine bilişim avukatı Gülşah Deniz, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na başvuruyor. Ancak hukuk müşaviri Osman Turan’a ulaşamıyor. TİB’den herhangi bir yanıt alınamıyor. VOA’ya konuşan Gülşah Deniz, ‘5651 sayılı mevcut yasa zaten TİB’e böyle bir yetki vermiyor. Eğer bunu yapan TİB ise burada bir yetki gaspı söz konusu ki öyle gözüküyor. O halde TİB gerçekten keyfi bir işlem yapmıştır’ diyor.
Efkan Bolaç: Mahkemenin kapatma kararı yok
Vagus.tv ’nin avukatları hukuki prosedürü uygulamıyorlar. Normal şartlarda kapatma kararının şirkete iletilmesi gerek. Tebliğden sonraki 24 saat içinde buna kapatma kararına maruz kalan kuruluşun buna itiraz hakkı var. Efkan Bolaç, ‘bir mahkemenin kapatma kararını arıyoruz ancak bulamıyoruz. Yasadışı bir şekilde vagus.tv kapatıldığı halde biz yasal hakkımızı kullanıp itiraz edemiyoruz’ dedi.
Vagus.tv’nin kapatılmasına gerekçe olarak 17 Aralık soruşturması sırasında kamuoyuna sızan telefon tapelerini yayınlaması gösteriliyor. Ancak örneğin bir başka sosyal paylaşım sitesi vimeo’da benzer içerikler hala yayınlanıyor. Avukat Gülşah Deniz, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve kızı Sümeyye Erdoğan’ın işadamlarıyla yaptığı telefon kayıtlarını yayınlayan soundcloud isimli sitenin bu içeriklerine ulaşılmasını engellenirken vagus.tv ‘nin tümüyle kapatılmasını eleştiriyor.
Avukat Deniz, ‘ 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 8. Maddesi’ne göre, katalog suçların -fuhuş, müstehcenlik, çocukların cinsel istismarı vb- işlenmesi halinde siteye erişim engelleniyor’ diyor ve Akinan’ın internet sitesindeki yayınlardan hiç birisi katalog suçlar kapsamına girmediğinden engellemenin açıkça usule aykırı olduğunu söylüyor.
Akinan: Bu hukuksuzluğun peşini bırakmayacağım
Uzun yıllar Türkiye’nin önde gelen medya kuruluşlarında muhabir, köşe yazarı, genel yayın yönetmeni olarak görev yaptıktan sonra Gezi sürecinde vagus.tv ‘yi kuran Serdar Akinan, bu işin peşini bırakmayacağını söylüyor. Akinan, ‘ TİB’de bu hukuksuzluğu teşhir edeceğim ve ceza alması için ne gerekiyorsa yapacağım. Bugün benim başıma gelen hele de yasadaki bu yeni düzenleme geçtikten sonra herkesin başına gelebilir. Herkes Meclis’teki yeni düzenlemenin özgürlüklerimizi kısıtlayacağını zannediyor. Ama TİB bundan sonra tıpkı Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Ulusal Güvenlik Dairesi (NSA) gibi olağanüstü bir güce ve yapıya kavuşuyor. Yani MİT’in bile çok üzerinde bir güçten bahsediyorum. Bence asıl mesel o’ diyor.
Akinan’ın bahsettiği 5651 sayılı yasadaki değişiklik dün TBMM Genel Kurulu’na indirildi. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Bazı Kanun ve Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nın 92 ve 108. Maddeleri, 5651 sayılı yasayı ilgilendiriyor.
5651 sayılı yasada değişiklik neler getiriyor?
Kanunun torba yasayla getirildiğinden müdahale edilmesinin sınırlı olduğunu belirten olmasının bilişim avukatı Gülşah Deniz, ‘kanunda suç teşkil eden içeriğe aynı anda hem “erişimin engellenmesi” hem de “içerikten çıkarma” sonuçları bağlanmıştır. Suç teşkil eden içeriğe erişimin engellenmesi korunmak istenen hukuki menfaat bakımından yeterli olabilecek iken içerikten çıkarma öngörülerek bir içeriğin tüm dünyadaki Internet alanında yok edilmesi sonucu doğurulmuştur. bu durum da Türkiye’nin dünyadan kopuk yatırımcıların gelmek istemediği bir ülke haline dönüşmesine yol açacaktır’ diyor.
"Düzenleme yasalaşırsa bireysel başvurularla TİB site kapatacak"
Kanun’a 6. maddeyle tamamen yeni bir kurum tesis edecek şekilde Erişim Sağlayanlar Birliği getiriliyor. Avukat Deniz’e göre, Erişim Sağlayanlar Birliği’nin tek amacı ise erişimi engellemek, bir erişim engelleme kararı verildiğinde tek elden kararın uygulanması sağlanacak ve denetleme kolaylaşacak.
Avukat Deniz, asıl olarak bu tasarının engelleme kararları verilebilecek halleri genişletmesine dikkat çekiyor. Mevcut yasa katalog suçlar işlendiğinde siteyi erişime mahkeme kararıyla kapatırken yeni düzenleme ile kişilik hakkı ihlal edilen veya özel hayatın gizliği ihlal edilen kişilerin bireysel başvurusuyla site kapatmaya imkan sağlıyor. Üstelik artık mahkeme kararı gerekmeden TİB tarafından kapatılabilecek.
Bilişim STK’ları düzenlemenin geri çekilmesini istiyor
Alternatif Bilişim Derneği, İnternet Teknolojileri Derneği, Tüm İnternet Derneği
LKD, BMO, EMO, Bilişim Muhabirleri, Korsan Parti, Türk Kütüphaneciler Derneği İnternet Yayıncıları Derneği bugün bir basın açıklaması yayınlayarak kanun teklifinin geri çekilmesini talep etti. Yeni düzenlemenin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ifade özgürlüğü, iletişimin gizliliği, mahremiyet ve diğer ilgili maddelerle çeliştiğini savunan bilişim STK’ları, yargının ve idarenin yetkileri arttırılırken yurttaşların, içerik sahiplerinin, ve erişim sağlayanların pozisyonlarının güçsüzleştirildiğini iddia ediyor.