Türk Lirası’nın Dolar, Euro ve altın karşısında hızla değer kaybetmesi sonucu Türkiye piyasasında birçok sektör derinden etkilenirken, bazı iş kolları ise durma noktasına geldi.
Ülkedeki zor ekonomik şartların özellikle son bir yılda kendini birçok alanda hissettirmesiyle birlikte ortaya çıkan güç koşullara dayanamayan bazı sektörler kurlardaki yukarıya dönük hareketlenmeyle birlikte iflasın eşiğine geldi.
Arsa fiyatlarının iki katına çıkması sonrası dolar kuruyla birlikte malzeme fiyatlarının da artışı, inşaat sektörü yatırımcılarında da tedirginliğe neden oldu. Müteahhitlerin artan maliyetlerden dolayı inşaat projelerini durdurmaları daha fazla işsizliğe neden olurken, sattığı ürünün yerini aynı fiyata dolduramayan malzemeciler ise iflasın eşiğinde.
Your browser doesn’t support HTML5
İnşaat Sektörü Kur Farkından Nasıl Etkilendi?
“Devlet önlem alsaydı sonuç bu seviyeye gelmezdi”
VOA Türkçe’ye konuşan müteahhit Tayhan Bozan işadamlarının üretim yaparken aynı zamanda bir kazanç da elde etmeyi amaçladıklarına dikkat çekerek“Sattığınız bir malın yerine aynı ürünü yakın bir değerde koyamazsanız, sizde bir korku ve tedirginlik başlar. Bu da yatırım yapmanıza engel olur. Biz şu anda tam da bu durumu yaşıyoruz. Hem malzeme, hem işçilik hem de arsa fiyatları çok yükseldi, bu da bize büyük sıkıntılar olarak geri dönüyor. Pandemi kaynaklı küresel sıkıntılar var ama bu durum karşısında diğer ülkelerde olduğu gibi önlemler alınabilirdi. Eğer devlet bir önlem alsaydı sonuç bu seviyeye gelmezdi. Çünkü eğer dolar kurundaki artış yüzde 30 ise malzemede bu artış yüzde 250’ye çıktı. Aynı zamanda satış ve tedarik konusunda da sıkıntılar yaşayınca iyice çıkmaza girdik’’ dedi.
“Net bir kârımız yok, sadece piyasa dönsün diye satış yapıyoruz”
Sattıkları ürünün yerini aynı fiyata dolduramadıklarını belirten inşaat malzemesi satan firma temsilcisi Hışman Özer, “Dövizdeki artış demir, çimento ve yapı taşları grubu olmak üzere bütün inşaat malzemelerini doğrudan etkiledi. Tabi bu durum müteahhitlerin işlerini yavaşlatmasına neden oldu, dolayısıyla bizim satışlarımız da yavaşlamış oldu. Bugün 1 liraya aldığımız bir malzemeyi 1 buçuk liraya sattığımız zaman yarın aynı ürünü 1 buçuk liraya biz kendimiz alamıyoruz. Çünkü bütün ürün gruplarına günlük zamlar gelmeye başladı. Şu anda işletme olarak net bir kârımız yok, sadece piyasa dönsün diye satış yapıyoruz’’ ifadelerini kullandı.
Kur farkıyla birlikte satışların yüzde 100 durduğunu ifade eden inşaat malzemesi firma temsilcisi Zeki Bozan ise “Doların bu kadar hızlı artması bizim sattığımız her ürünü etkiledi. Örneğin iki kova boya sattığımız zaman o parayla yerine bir kova boya alamıyoruz. Kum, çimento, demir ve diğer yapı malzemelerinin tümünün maliyeti katlandı. Şu anda işyerimizi kapatma durumuna gelmiş durumdayız. Son yıllardaki satışlarımıza baktığımızda, bırakın yılı biz dünün kârını arar olduk. Bir gün diğerini tutmuyor, her gün biraz daha zarara giriyoruz’’ diye konuştu.
İnşaat Mühendisleri Odası Gaziantep Şube Başkanı Gökhan Çeliktürk
“Devletin inşaat sektörüne destek çıkması gerekiyor”
Döviz artışının inşaat sektörünün yanı sıra tüm sektörleri ciddi bir şekilde etkilediğine dikkat çeken İnşaat Mühendisleri Odası Gaziantep Şube Başkanı Gökhan Çeliktürk,VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“İnşaat piyasasında Gaziantep’te son 3 ayda hem arsa fiyatlarında bir artış var hem de inşaat maliyetlerinde ciddi bir artış var. Dolara bağlı artışın asıl etkilerini biz birkaç ay sonra daha da yoğun hissedeceğiz. Tabi son 1 yıla bakarsak inşaatın genel itibariyle malzeme fiyatlarında yüzde 47, işçilikte ise yaklaşık yüzde 22 civarında bir artış var. Bu durumun genel itibariyle inşaat maliyetinin genel etkisine bakınca son bir senede doların artışı olmadan yüzde 40 civarında maliyet artışı yaşanmış. Doların bu denli artması ise önümüzdeki 1 yılda inşaat malzemelerinde ciddi artışlara sebep olacak. Tabi inşaat sektörü önümüzdeki dönemde biraz daha sıkıntılı günler yaşayacak. Bu konuda hükümetin acil bir tasfiye kararnamesi çıkarması gerekiyor, bir fiyat artışı kararnamesi çıkarması gerekiyor. Sonuç itibariyle müteahhitler bu ülkenin vatandaşı, Türkiye’de ise en fazla istihdamı sağlayan sektör, inşaat sektörü devletin inşaat sektörüne destek çıkması gerekiyor.’’