Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komisyonu, İsveçli çevreci Greta Thunberg ve 12 farklı ülkeden genç aktivistin, ¨iklim değişikliğine karşı harekete geçmeyen ülkelerin çocuk haklarını ihlal ettiği’’ şikayeti karşısında hemen karar alamayacağını bildirdi. Komisyon, şikayetçilere önce ulusal mahkemelerde çözüm arayışına gitmelerini önerdi.
Yaşları 8 ile 17 arasında değişen 15 aktivist Fransa, Türkiye, Brezilya, Almanya ve Arjantin’in iklim değişikliğinin risklerini onlarca yıldır bilmelerine rağmen karbon salımını azaltma konusunda başarısız oldukları gerekçesiyle şikayette bulunmuştu.
Şikayet BM Çocuk Hakları Komisyonu’na 2019 yılında yapılmıştı. 18 üyeli komisyon o tarihten bu yana oturumlar düzenledi ve konuyu inceledi.
Dava, son dönemde insan haklarına atıfta bulunan artan sayıdaki iklim davasından biri olarak emsal teşkil ediyordu.
Bağımsız 18 insan hakları uzmanından oluşan komisyon, çocukların maruz kaldığı iddia edilen zararla beş ülkenin eylemleri arasında yeterli nedensel bağın olduğu sonucuna vardı.
Ancak komisyon, beş ülkenin çocukların davayı ilk olarak ulusal mahkemelere taşımaları gerektiği savını kabul etti.
Karar mektubunda gençlere övgü
Komisyonun genç aktivistlere gönderdiği karar mektubunda ‘‘Bazı yönlerden başarılı, ancak bazı yönlerden başarısızdınız’’ denildi.
Gençlerin cesareti ve kararlılığına övgü yapılan mektupta, ‘‘Umarız kararın pozitif yönleri sizi güçlendirir ve kendi ülkelerinizde, bölgelerinizde ve uluslararası alanda iklim değişikliğinin getirdiği adaletsizliklerle mücadele etmeye devam edersiniz’’ sözleri kullanıldı.
Komisyona şikayette bulunan aktivistler Arjantin, Brezilya, Fransa, Almanya, Hindistan, Palau, Marshall Adaları, Nijerya, Güney Afrika, Tunus ve ABD’den.
Komite, çocukların tartışılmaz medeni, ekonomik, siyasi ve kültürel haklarını ilan eden 1989 tarihli sözleşmeye, taraf devletlerin bağlılığını denetliyor. Sözleşmede 196 taraf devlet bulunuyor.
Ancak sadece 48 ülke, çocukların sözleşme kapsamında sorunlara çözüm aramasına izin veriyor. Bu ülkeler arasında bu davada hakkında şikayetçi olunan Fransa, Türkiye, Brezilya, Almanya ve Arjantin de yer alıyor.