Avrupa'da Corona virüsünden en çok etkilenen ülkelerden Fransa'da virüsün yayılma hızı hala kontrol altına alınamadı. Halkın bir aydır evlere kapandığı ülkede hayat tümüyle durdu. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 13 Nisan'da kameraların karşısına geçerek sokağa çıkma yasağını 1 ay daha, 11 Mayıs'a kadar uzattığını açıkladı.
Dünyanın en çok ziyaret edilen kenti Paris'in en turistik mekanları Sacre Coeur Kilisesi, Louvre Müzesi, Eyfel Kulesi, Notre Dame Katedrali, Seine nehri kıyıları, her yer tam bir aydır bomboş. Ressamlar sokağının 50 yıllık sakinlerinden Georges, VOA Türkçe'ye, 10 yaşından beri burada oturduğunu ve şimdi 81 yaşında olduğunu, bu sokakta, meydana bakan bir apartmanda 50 yıldır yaşadığını anlatıyor.
Eşi ile maskelerini takarak dolaşan Georges, bütün hayatı boyunca görmeye alışık olduğu binlerce turistin bir anda kaybolduğu meydanda ilk kez rahatlıkla dolaştığını anlatıyor ama sonra itiraf ediyor: "Önceleri çok mutlu oldum. 'Ohh ne güzel, sonunda sokağım bana kaldı' dedim. Ama ne yalan söyleyeyim, günler geçtikçe, sokağın neşeli, cıvıl cıvıl, renkli halini özlüyorum."
Başkent Paris'te son bir kaç gündür uzayan sokağa çıkma yasağına bahar havası da eklenice Fransızlar, yetkililerin tüm uyarılarına rağmen yasakları delmeye başladı bile. Her gün daha fazla kişiyi sokakta grup halinde gezinirken gören polis de kontrolleri sıkılaştırdı. Özellikle turistik mekanlarda sivil polisler de görev yapmaya başladı.
Bugün Notre Dame Katedrali'nin bütün dünyanın gözleri önünde ahşap kulesinin devrildiği ağır yangının da birinci yıldönümü. Uzmanlar bir yıldır 800 yıllık Katedral'i ayakta tutmaya çalışıyor. Ancak Corona virüsü nedeniyle Notre Dame'daki restorasyon çalışmaları da durdu. Katedrale yakın oturan ayrıcalıklı bir kaç mahalle sakini yine Notre Dame etrafında gezinerek güneşlenmeye devam ediyor. Sokağa çıkan bir kaç kişiyi uzaktan izleyen polis, kalabalık artınca müdahale ederek insanlara evlerine dönmelerini söylüyor.
Virüsün etkisi hafifletilemedi
Fransa'da bir aydır evde oturan halkın sabrı, sıcak bahar güneşiyle iyice taştı. Ancak Cumhurbaşkanı Macron bu süreyi 11 Mayıs'a kadar uzattığını açıkladı. Sağlık Bakanlığı'nın her gün açıkladığı rakamlara göre ağır hasta sayısı azaldı, hastaneye giren hasta sayısında da bir haftadır hafif bir düşüş var. Ancak ölü sayısı ve vaka sayısındaki artış hala yüksek. Fransa'da Corona virüsü nedeniyle 17 bin 920 kişi yaşamını yitirdi, vaka sayısı ise 108 bin 847’ye yükseldi.
Fransa neden geç kaldı?
,
Virüsle mücadele eden diğer ülkelerden Almanya, sokağa çıkma yasağını 20 Nisan'a, Amerika Nisan ayı ortasına, İspanya 25 Nisan'a uzattı. Belçika ve en ağır kaybı veren İtalya hükümetleri ise halktan 3 Mayıs'a kadar evde kalmalarını istedi. Ancak Cumhurbaşkanı Macron, en geç tarihi açıklayan lider oldu. Peki Fransa neden Almanya'dan daha başarısız bir kriz yönetimi performansı sergiledi ve neden yasakları bu kadar uzattı?
Birinci neden, virüs İtalya'yı etkisi altına alırken, Fransa'da sokağa çıkma yasağı kararı alınmaması. İtalya'da herkes eve kapanırken Fransa, 15 Mart tarihinde yerel seçimlerin ilk turunu düzenledi. Fransa'nın virüse aldırmadığını gören İtalya eski Başbakanı Matteo Renzi, "Fransız dostlarıma sesleniyorum. Virüs çok ciddi. Lütfen evinizde kalın" çağrısı yaptı.
Fransa'da geç bir tarih açıklanmasının ikinci nedeni, bütün ilaç ve sağlık cihazları üretimini Çin'e ihale eden ülkede halen sokağa çıkma yasağını sonladırmak için hayati önem taşıyan maske ve test yok. Cumhurbaşkanı Macron, 11 Mayıs’tan sonra herkese maske ve test sözü verdi. Ancak eczacılar hala büyük eksiklik yaşandığına dikkat çekiyor. Belediyeler, kendi il sınırlarındaki derneklere, evlerde kumaş maske diktirerek açığı kapatmaya çalışıyor.
VOA Türkçe'ye konuşan Parisli eczacı Christophe Penka, maske sıkıntısının halen giderilmediğini, "Termometre yok, çok fazla talep yüzünden stoklar tükendi. Hidroalkolik jel de yok. Biz kendimiz üretmeye çalışıyoruz. Hala maske yok. Başta hiç yoktu. Şimdi hastanelere maske verilmeye başlandı. Hala FFP2 dediğimiz koruyucu maske yok, sadece ağzınızı kapatıp başkalarına bulaştırma riskini engelleyen basit maskeler var, onlar da sağlık çalışanları için. Beklemedeyiz" sözleriyle anlatıyor.
Üçüncü neden, hastanelerdeki yoğun bakım servislerinde yeterli yatak ve sağlık personelinin bulunmaması. Halen 7 bine yakın hasta, yoğun bakımda Corona virüsüne karşı mücadele veriyor.
Dördüncü önemli neden ise ilaç ve solunum cihazı başta olmak üzere yoğun bakım cihazlarının eksikliği. Aşı ve tedavi araştırmalarının sonuçlanmaması gibi nedenlerle normale dönüş, aşamalı ve uzun vadede planlanıyor.
Ekonomiyi ayağa kaldırmak için 110 milyar Euro
Ancak tarih uzadıkça, ekonomik durum daha içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Fransa'da bütün işler durdu, ekonomi zorda. Cumhurbaşkanı, "Neye mal olursa olsun devlet bu zararı karşılayacak, önce insan hayatı" dedi. Yardım rakamını sürekli güncelleyen hükümet, sokağa çıkma yasağı nedeniyle çalışamayan ve "teknik işsizlik" statüsüne başvuran çalışanlar için önce 5 milyar, ardından 10 milyar, son olarak da 24 milyar euroluk bütçe ayırdığını açıkladı. Teknik işsizlik başvurusu 9 milyonu aştı. Küçük ve orta ölçekli şirketlerin yüzde 55’i iflasın eşiğinde olduğunu açıkladı. 110 milyar euroluk ekonomik destek planı açıklayan hükümet, işsizlere, yoksulluk sınırının altındakilere, zor durumdaki şirketlere ve sağlık çalışanlarına ayda bin 500 euroya kadar mali destek sağlanacağını kaydetti.
Fransa, bütün bu alanlarda atılacak adımlar netlik kazanana kadar evde kalacak. Ancak 11 Mayıs, her şeyin bittiği değil, bitişin başlangıcı olacak. Cumhurbaşkanı Macron, "Bir ay daha yasaklara harfiyen uyulmazsa 11 Mayıs tarihi de uzayabilir" diyerek Fransızlardan evde kalmaya devam etmelerini istedi.
Bilim adamları bütün dünyada ortak bir görüşü savunuyor: "Corona virüsü yok olmayacak, insanlar onunla baş etmesini ve yaşamasını öğrenecek." Aşamalı olarak 11 Mayıs'tan itibaren sokağa çıkmaya başlayacak olan Fransa’da hayatın normale dönmesi çok daha uzun zaman alacak.