Euro kullanan ülkelerdeki enflasyon, çok büyük bir rekora daha imza attı. Enflasyon, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın da tetiklemesiyle enerji maliyetlerinde büyük artışla daha da yükseldi.
Avrupa Birliği İstatistik Kurumu Eurostat tarafından bugün yayınlanan en son rakamlara göre, Euro bölgesinin 19 ülkesinde yıllık enflasyon Haziran ayında yüzde 8,6'ya ulaştı. Bu oran Mayıs ayında yüzde 8,1 olarak kayıtlara geçmişti. Enflasyon, Euro ile ilgili verilerin kayıtlarının tutulmaya başladığı 1997 yılından bu yana en yüksek seviyesine çıktı.
Enerji fiyatları yüzde 41,9 arttı. Gıda, alkol ve tütün fiyatları yüzde 8,9’a kadar yükseldi. Her iki grupta da bir önceki ayki rekor artıştan daha hızlı bir yükseliş yaşandı.
Küresel ekonominin COVID-19 pandemisinin en yoğun dönemini atlatması ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin işleri daha da kötüleştirmesiyle enerji talebi arttı.
Avrupa Birliği liderleri, Rusya'nın çoğu petrol ithalatını yıl sonuna kadar yasaklamayı kabul ederek fiyatların yükselmesine neden oldu. 27 ülkeden oluşan blok, Moskova'yı cezalandırmak ve Rus enerjisine olan bağımlılığını azaltmak istiyor, ancak aynı zamanda elektrik faturaları ve pompa fiyatları yükseldikçe halk ve işletmeler için mali sıkıntıya da katkıda bulunuyor.
Rusya ayrıca endüstriyi güçlendirmek ve elektrik üretmek için kullanılan doğalgazın geçtiğimiz ay Almanya, İtalya ve Avusturya gibi birçok AB ülkesine teslimatını da azalttı ve bunun yanı sıra Fransa, Polonya, Bulgaristan ve diğer ülkelere doğalgazı kesti.
ING Bank'ın Euro bölgesi kıdemli ekonomisti Bert Colijn bir değerlendirmesinde, "Daha da önemlisi, Haziran ayı boyunca ortaya çıkan petrol ambargosu ve gaz arzı sıkışıklığı enerji fiyatlarının yükselmesine neden oldu" diye yazdı.
Enflasyonun ABD’de yüzde 8,6 ve İngiltere'de yüzde 9,1'le, 40 yılın en yüksek seviyelerine ulaştmasıyla, artan tüketici fiyatları dünya çapında bir sorun. Bu, ABD Merkez Bankası'nın, İngiltere Merkez Bankası'nın ve dünya çapındaki diğer merkez bankalarının enflasyonla mücadele için bir dizi faiz arttırımı onaylamasına yol açtı.
Colijn, Euro bölgesinin en son "tehlikeli enflasyon göstergesinin" Avrupa Merkez Bankası üzerinde hızlı hareket etmesi için baskı oluşturduğunu söyledi.
Avrupa Merkez Bankası, bu ay 11 yıl içindeki ilk faiz arttırımı ve ardından Eylül ayında bir başka artışı planlıyor. Banka Başkanı Christine Lagarde bu hafta, ekonomik toparlanmayı bastırmaktan kaçınmak için yükselen tüketici fiyatlarıyla mücadele etmek adına kademeli olarak hareket etmek istediğini, ancak enflasyonun beklenenden daha fazla yükselmesi durumunda daha büyük oran artışlarına kapılarını açık bıraktığını söyledi.
Çarşamba günü Portekiz'in Sintra kentinde düzenlenen Avrupa Merkez Bankası forumunda konuşan Lagarde, "O düşük enflasyon ortamına geri döneceğimizi sanmıyorum. Şu anda karşı karşıya olduğumuz bu büyük jeopolitik şokun bir sonucu olarak, pandemi neticesinde serbest bırakılan ve içinde faaliyet gösterdiğimiz tabloyu ve manzarayı değiştirecek güçler olduğunu düşünüyorum" dedi.
Ancak merkez bankaları, borçlanmayı daha pahalı hale getirdiklerinden durgunluğa neden olma riski taşıyor.
Your browser doesn’t support HTML5
Avrupa Merkez Bankası'ndan Acil Kararlar
Euro bölgesindeki enflasyon, geçen yıldan bu yana aylık rekorlar kırıyor ve savaşın küresel enerji kaynakları üzerindeki etkisinin 343 milyon kişi için hayatı nasıl daha pahalı hale getirdiğinin altını çiziyor.
Uçucu enerji ve gıda kategorileri hariç tutulduğu çekirdek enflasyon daha istikrarlı seyir izliyor. Giyim, beyaz eşya, araba, bilgisayar ve kitap gibi malların fiyat artışları yüzde 4,3, hizmet fiyatları yüzde 3,4'te sabit kaldı.
AB verileri ayrıca, Rusya'ya komşu olan ve ucuz Rus gazından vazgeçmeye çalışan ülkelerin artan fiyatların yükünü üstlendiğini gösterdi. Yıllık enflasyon Estonya için yüzde 22, Litvanya için yüzde 20,5 ve Letonya için yüzde 19 olarak gerçekleşti.
Euro kullanmayan ancak AB üyesi olan Polonya bugün, enflasyonun Haziran ayında bir önceki yıla göre yüzde 15,6'ya yükseldiğini bildirdi. Bu, çeyrek yüzyılın en yüksek oranı ve Mayıs ayındaki yıllık yüzde 13,9 oranından daha yüksek bir artış.
Uzmanlar, Polonya'daki en büyük artışın bir yıl öncesine göre yüzde 46,7 artan benzin ve motorin fiyatlarında olduğunu kaydetti. Gıda fiyatları da yüzde 14,1 arttı.