Dünya Bankası, Ebola salgınının Sahra Çölü’nün güneyindeki ülkelerin ekonomisine 3 ila 4 milyar dolara mal olacağını tahmin ediyor. Bu miktar, daha önce tahmin edilen 32 milyar doların oldukça altında kalsa da bazı ekonomistler daha karamsar bir tablo çiziyor. Bu uzmanlara göre, Ebola bölgesel pazarlara ve ticarete büyük zarar verecek.
Gine’deki Timbi-Madina bölgesinde patates ekonominin can damarı. Ancak Ebola salgını bu sektörü dar boğaza soktu. Komşu ülkelerle sınırlar kapatıldı.
Mamadou Diallo, “Sınırları açma planı yok ve iç pazar canlanmıyor. Her şey durdu. Ürünlerimizi ne kadar saklayabiliriz? Gelecekte bu ürünlerin fiyatı ne olur?” diyor.
Sierra Leone başkenti Freetown’da temel gıdaların fiyatı yükseliyor.
Muhammed Kamara, “Toptan alım yapan müşterilerimizin çoğu Ebola yüzünden kente gelemiyor çünkü karantina altındalar. Dolayısıyla fiyatlarhızla artıyor,” şeklinde konuşuyor.
Sierra Leone’de, halkın yüzde sekseni tarım sektöründe çalışıyor. London School of Economics’e bağlı Uluslararası Kalkınma Merkezi Direktörü Profesör Jonathan Leape, tarım faaliyetlerinde ciddi bir düşüş olduğunu söylüyor: “Gıda fiyatlarında kıtlık dönemlerinde meydana gelen fiyat artışı yaşanmadı. Bu tabloda bizi rahatsız eden, bu pazarlardaki ticaret ve istihdam seviyesinin düşüklüğü. Pirinç ticaretinde yüzde 69 düşüş yaşandı. Bu da istihdam ve alım-satım faaliyetlerinde ciddi bir azalma olduğunu gösteriyor.”
Ebola’dan çok uluslu firmalar da etkileniyor. İngiliz maden şirketi London Mining demir fiyatlarındaki düşüşten zarar gördü. Ebola nedeniyle firma Sierra Leone’deki madeninden çok sayıda işçiyi geri çağırdı. Bu ay da iflasını açıkladı.
Sierra Leone İthalatçılar Derneği Başkanı Alhaji Jalloh, madenciliğin Sierra Leone ekonomisi için çok önemli olduğunu söylüyor: “İthalat durma noktasına geldi. İhracat da sıfır seviyesinde. Maden şirketlerimizin çoğu kapandı.”
Uluslararası SOS adlı destek grubu Ebola’dan etkilenen bölgelerdeki çok uluslu firmalara danışmanlıkhizmeti veriyor. Grubun tıp direktörü Doktor Katie Geary’ye göre, firmaların faaliyetlerini durdurmasına her zaman gerek yok: “Şirketlerin ekonomik ihtiyaçları ve çalışanlarının güvenliği arasındaki çekişmeyi dengelemeye çalışıyoruz. Firmanın söz konusu bölgedeki kilit yetkililerini belirlemek, çalışanlara salgınla ilgili bilgi vermek ve Ebola’ya karşı mümkün olan bütün önlemleri almak şart.”
Profesör Leape, salgının kontrol altına alınmasından sonra, uluslarararası toplumun bölge ekonomisini canlandırmaya yardım etmesi gerektiğini söylüyor: “Bu ülkelerin, ekonomilerini canlandırmaları gerekecek. Bu da uluslararası ticareti desteklemek ve iç pazarı hareketlendirecek adımlar atmak demek.”
Ebola’nın yol açtığı can kaybı 5 bini geçti. Uzmanlar, salgının ekonomik bir felakete yol açmasını önlemek için uluslararası toplumu yardıma çağırıyor.