2021, Corona virüsü salgınının ve ekonomik çalkantıların gölgesinde geçti. Doğal felaketler, iktidar değişiklikleri ve uzay çalışmaları da artık geride bırakmaya hazırlandığımız yıla damgasını vurdu. VOA Türkçe 2021’de dünyada yaşanan önemli olay ve gelişmeleri derledi.
6 Ocak: Başkan Trump’ın destekçileri Kongre Binası’nı bastı
Kongre Binası’nı basan eylemcilerin amacı Joe Biden’ın seçim zaferinin onaylanmasını önlemekti. Protestocuların Kongre Binası’na girmesi üzerine oturuma ara verildi. Giriş çıkışlara kapatılan binada, polis eylemcilere göz yaşartıcı gazla müdahale etti. 5 kişinin öldüğü olaylardan sonra başkentte sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Güvenliğin sağlanmasıyla tekrar toplanan Kongre, Biden’ın seçim zaferini onayladı. Biden 21 Ocak’ta yemin ederek ABD’nin 46’ncı başkanı oldu.
1 Şubat: Myanmar’da ordu yönetime el koydu
Myanmar’daki darbenin gerekçesi Kasım ayındaki seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıydı. Seçimle işbaşına gelen Aung Suu Kyi ve sivil hükümetin diğer üst düzey yetkilileri ordu tarafından gözaltına alındı. Bir yıl süreceği açıklanan askeri yönetime karşı protesto gösterileri başladı. Darbe karşıtı protestolarda binlerce Myanmarlı başta Yangon olmak üzere büyük kentlerde haftalarca sokakları doldurdu. Ordu, protestoları şiddetle bastırdı. Güvenlik güçlerinin eylemcilere karşı gerçek ve plastik mermi, gözyaşartıcı gaz, tazyikli su ve sapan kullanması sonucunda yüzlerce kişi öldü.
18 Şubat: NASA tarafından geliştirilen keşif aracı Perseverance Mars’a indi
30 Temmuz 2020'de yola çıkan keşif aracının Kızıl Gezegen’e 480 milyon kilometrelik tarihi yolculuğu yedi ay sürdü. Perseverance'ın ana hedefi Mars'ta hayat izlerini araştırmak olarak açıklandı. NASA Uçuş Sistemleri Mühendisi Andy Kurum, bu misyonun amacını VOA Türkçe’ye şöyle anlattı: ‘’Görev adı Mars 2020 olan Perseverence aracının ilk ve ana amacı, Mars’ta çok uzun süre önce hayat var mıydı, bunu bulmak. Bunu gerçekleştirmek için kumandalı bir aracın üstüne 7 adet cihaz yerleştirildi. Bu cihazlar sayesinde, Mars’ın panoramik resimleri, Mars’taki sesler, Mars’ın hava şartları, X-ray ve ultraviyole spektrumları ve yüzeyaltı taramaları gerçekleştirilebilecek.”
Perseverance ile birlikte minyatür helikopter ‘Ingenuity’ de Mars’a gönderildi. Ingenuity, 19 Nisan’da Mars üzerinde ilk uçuşunu başarıyla tamamladı. Böylece ilk kez başka bir gezegende Dünya’dan kontrol edilen bir araç havalandı.
23 Mart: Ever Given gemisi, çapraz bir şekilde karaya oturarak Süveyş Kanalı’nı tıkadı
400 metre uzunluğunda yük gemisinin Süveyş Kanalı’nın güney ucunda tek geminin geçebileceği dar kısımda karaya oturması, küresel ticaretin aksamasına neden oldu. Avrupa ile Asya arasındaki en kısa deniz yolu neredeyse bir hafta kapalı kaldı. Sualtı kazma ve römorkörle çekme çalışmaları içeren operasyonla 29 Mart’ta Ever Given gemisi kurtarıldı. Süveyş Kanalı’nı geçmek isteyen gemilerin oluşturduğu yığılmaysa yaklaşık bir ay sonra sona erdi.
9 Nisan: İngiltere Kraliçesi 2’nci Elizabeth'in eşi Prens Philip, 99 yaşında hayatını kaybetti
1947’de Kraliçe Elizabeth’le evlenen Prens Philip, Edinburgh Dükü unvanına sahipti. 73 yıllık evliliği boyunca İngiliz monarşisini modernleştirme çabalarına katkıda bulundu. Prens Philip, resmi herhangi bir rolü olmamasına rağmen İngiliz kraliyet ailesinin en etkin bireylerinden biri oldu. 99 yaşında hayatını kaybeden Prens, 950 yıllık kraliyet ikametgahı olan Windsor Kalesi’ne gömüldü. Corona virüsü önlemleri nedeniyle dar kapsamlı tutulan cenaze töreni canlı yayınlandı.
15 Temmuz: Batı Avrupa’yı sel vurdu
Yağışlar özellikle Almanya, Belçika ve Avusturya’da etkili oldu. Son 60 yılın en büyük sel felaketini yaşayan Almanya’da en az 156 kişi hayatını kaybetti. Avrupa genelinde hayatını kaybedenlerin sayısı 250’ye yaklaştı. Sel felaketiyle ilgili yapılan analizlerde, Almanya, Belçika ve Avusturya’da yaşanan ölümlerin büyük bölümüne, normalden 20 kat daha fazla yağan yağmurun beraberinde betonlaşma ve yanlış ağaçlandırma nedeniyle suyu çekmeyen toprağın suları kısa sürede yükseltmesinin neden olduğu saptandı.
23 Temmuz: Salgın nedeniyle bir yıl ertelenen 2020 Yaz Olimpiyatları, Tokyo’da başladı
Oyunların tekrar ertelenmesi tartışmaları son ana kadar devam etti. 1.824 drone’la yapılan gösteri açılış törenine damga vurdu. 8 Ağustos’a kadar süren oyunlara izleyici alınmadı. Olimpiyat oyunlarına 206 ülke adına 11 bin civarında sporcu katıldı.
15 Ağustos: Taleban, Afganistan’da başkent Kabil’i ele geçirdi
Afgan hükümet güçleri Taleban’a teslim oldu. Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkeden kaçtı. Ülkeden çıkmak isteyenler Kabil havaalanına akın etti. Yüzlerce kişinin havalanan uçakların kanadına tutunarak ülkeden kaçmaya çalıştığı görüntüler sosyal medyada yayıldı. Havaalanına düzenlenen intihar saldırısında 13 ABD askeri ve en az 80 sivil öldü. Son ABD askeri de 30 Ağustos’ta Afganistan’dan ayrıldı.
7 Aralık: Almanya’da 16 yıllık Angela Merkel dönemi sona erdi
16 yıldan uzun süre başbakanlık görevini yürüten Merkel, son seçimlere aday olarak katılmamıştı. 67 yaşındaki eski başbakan, Avrupa Birliği’nin en uzun süre görevde kalan lideri oldu. Genel kanıya göre Merkel, sadece Almanya’yı değil Avrupa Birliği’ni de yönetti. Merkel sonrası Almanya’nın yeni başbakanı sosyal demokrat Olaf Scholz oldu.