Fransa'nın başkenti Paris, Birinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinin 100. yıldönümü anma törenlerine katılmak için gelen 72 lidere ev sahipliği yaptı. Dünya diplomasisinin kalbinin attığı Paris'te, ev sahibi Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, giderek 'artan milliyetçiliğe karşı yurtseverlik', 'tek kutupluluğa karşı birlik ve çok kutuplu bir dünya', savaşlara karşı ise 'barış' çağrısı yaptı.
Paris'te düzenlenen anma törenleri sabah, aralarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump, Almanya Başbakanı Angela Merkel'in de bulunduğu törene davetli 72 liderin Elysee Sarayı'na gelmesiyle başladı. Tüm liderler bir gün önce Paris'e gelirken, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, aynı sabah doğrudan tören alanına gitti. Macron, konuklarını Elysee Sarayı önünde karşıladı. Elysee'de buluşan liderler otobüsle ünlü Champs Elysees caddesinde bulunan Zafer Takı önündeki tören alanına hareket etti. Sembolik olarak tören alanına yaklaşınca otobüslerden inen liderler, hep birlikte yürüyerek Zafer Takı'na giriş yaptı.
AB Gençlik Oerkestrası törende konuklara Ravel'in ünlü 'Bolero' adlı eserini çaldı, çocuklar savaşta ölen askerlerin mektuplarını okudu.
"Milliyetçiliğe karşı yurtseverlik"
Anma töreninde konuklarına seslenen Macron, dünyanın giderek daha da kırılgan bir yapıya büründüğünü dile getirerek, Putin ve Trump'ın önünde "eski korkuların yeniden su yüzüne çıkmaya başladığını, uluslararası işbirliğinin hayati önem taşıdığını" söyledi. Macron, "Korkularımızı çarpıştırmak yerine, umutlarımızı birleştirmeliyiz. Yükselen tek kutuplu ve milliyetçi dünyaya karşı, çok kutuplu ve yurtsever bir dünya için, barış için mücadele etmeliyiz. Çocuklarımıza barış umudu olan bir dünya bırakmalıyız" diye konuştu.
Almanya Başbakanı Angela Merkel de, Paris Barış Forumu'nda yaptığı konuşmada, Avrupa Birliği'nin barış projesinin yeniden tehdit altında olduğunu söyledi. Merkel, "Barış sanki bir kazanımmış gibi algılıyoruz. Ancak bu doğru değil, bir kazanım olmaktan çok uzak ve ona sahip olabilmek için hergün mücadele etmek gerekir" dedi.
Putin'den "Avrupa ordusu" açıklaması
Rus lideri Vladimir Putin, Paris'te Cumartesi başlayan Birinci Dünya Savaşı'nın 100. yıldönümü etkinliklerine Pazar sabahı katılarak doğrudan tören alanına gitti. Putin, Başkan Donald Trump'ın Paris ziyaretinin başında "çok aşağılayıcı" bulduğu, Macron'un "Avrupa ordusu" önerisine olumlu baktığını söyledi. Russia Today France'a konuşan Putin, bu fikrin yeni olmadığını vurgulayarak, "Avrupalıların, kendilerine yetecek güçte, bağımsız olarak savunma ve güvenlik alanında egemen olmak istemesi son derece doğal. Bana göre, ortak Avrupa ordusu çok kutuplu dünya düzeninin pekiştirilmesine katkı sunacak" dedi. ABD Başkanı Trump ile ayaküstü görüşen Putin, daha kapsamlı bir görüşmeyi ise Arjantin'de yapılacak G-20 zirvesinde gerçekleştirme arzusunda olduklarını kaydetti.
Erdoğan: "Ülkemi şehit torunu olarak temsil ediyorum"
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, ilk gün Orsay Müzesi'nde verilen akşam yemeğinde, "onur masasında" Başkan Donald Trump ile yanyana oturdu. İki lider, Suriye dosyası ve Kaşıkçı cinayetini ele aldı. Erdoğan ve Trump'ın karşısına ise Macron ve Merkel oturdu. Gece boyunca dört lider çeşitli konularda görüş alışverişinde bulunma fırsatı yakaladı.
Ziyareti dolayısıyla, Fransa'nın sağ eğilimli gazetesi Le Figaro için bir makale yazan Erdoğan, 1. Dünya Savaşı'ndan alınması gereken dersler olduğuna vurgu yaptı, gelecekte benzer olayların tekrar etmemesi için bu gerçeklerin yeni nesillere aktarılması gerektiğini söyledi. Erdoğan, "O dönemin en modern ve güçlü ordularını, Çanakkale’den Kut’ül Amere’ye kadar birçok coğrafyada yenen, tarihimizin en kritik dönemlerinden birinde canları pahasına mevcut Türkiye topraklarını bize vatan olarak hediye eden, aralarında Sarıkamış Harekatı sırasında şehit olan dedem Mustafa oğlu Kemal’in de bulunduğu, ecdadımızı saygıyla anıyorum. Bu anlamda Paris’te düzenlenen programda ülkemi bir şehit torunu olarak temsil etmekten ayrıca gurur duyuyorum. Onların kahramanlıkları ve fedakarlıkları, çocuklarımızın özgür ve bağımsız bir ülkede yaşamasını mümkün kılmıştır" dedi.
"100 yıl önce sona eren kanlı savaş, insanlığa sömürgeciliğin, yayılmacılığın ve saldırganlığın sonuçlarını çok açık biçimde göstermiştir" diyen Erdoğan, yeni bir düzen oluşturma aşamasındaki hataların İkinci Dünya Savaşı'nı getirdiğinin altını çizdi. Dünyada yaşanan çatışmaların acısının dinmediğini belirtti, Irak ve Suriye’de iç karışıklıkların, terör tehdidinin ve istikrarsızlığın derinleştiğini, Filistin'de sistematik mülksüzleştirme ve yurtsuzlaştırma çabalarının sürdüğünü vurguladı.
İkinci gün, Elysee Sarayı'ndaki karşılama ve Zafer Takı önündeki anma törenlerine katılan Erdoğan, Saray'daki öğle yemeği ve Barış Forumu'na katılmadan Paris'ten erken ayrıldı.
Your browser doesn’t support HTML5
Dünya Liderleri Paris'te 'Barış İçin' Buluştu
Trump foruma değil askeri mezarlığa gitti
Törenler, ilki düzenlenen ve geleneksel hale gelmesi amaçlanan Paris Barış Forumu ile son buldu. Başkan Trump, Foum yerine Paris yakınlarındaki Suresnes Amerikan mezarlığına giderek, savaşta yaşamını yitiren Amerikan askerlerinin cesaretini selamladı. Trump, "Bugün burada yatan askerlerimize şükranlarımızı sunmak ve onların yaptıkları fedakarlıkları ölümsüzleştirmek bizim ödevimiz. Burada bulunduğum an, son iki günün en iyi anıydı" diye konuştu.
Paris'te, Republique Meydanı'nda toplanan bin kadar kişi ise, Trump'ı protesto etti.