New York Üniversitesi'nden araştırmacılar geçen ay, beyin ölümü gerçekleşen iki kişiye domuz kalbi nakletti. Deneyler, bir gün hayvan organlarıyla insan hayatını kurtarma amaçlı çalışmaların en yenileri.
Bugün açıklanan deneyler, bu yılın başlarında kalp yetmezliğinden ölmek üzere bir kişiyi kurtarmak için yapılan tarihi domuz kalbi naklinin başarıya ulaşamamasının ardından geldi. Bilimadamları bu defa canlı insan yerine beyin ölümü gerçeklemiş bedenlerde bir tür prova yapmayı seçti.
New York Üniversitesi (NYU) Langone Tıp Merkezi’nde operasyonları yöneten Dr. Nader Moazami, "İlkinden o kadar çok şey öğrendik ki ikincisi çok daha iyi oldu" dedi.
Moazami'nin ekibi bu kez kalp nakillerinin rutin olarak nasıl yapıldığını taklit etti. Araştırmacılar, geçen ay ve geçen hafta birer kez, genetiği değiştirilmiş domuzların bulunduğu bir tesise gittiler, ihtiyaç duyulan kalpleri çıkardılar, buza koydular ve yüzlerce kilometre uçarak New York'a geri getirdiler.
Hayvansal virüsleri kontrol etmek için özel yeni yöntemler kullanıldıktan sonra organlar, beyin ölümü gerçekleşmiş ancak bedenleri hala işleyen bir kadın ve bir erkeğe takıldı.
Ardından doktorlar, organların sık sık biyopsiye tabi tutulması dahil, yaşayan hastaların tahammül edebileceğinden daha yoğun üç günlük testler gerçekleştirdi.
Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), yeni bir organa ihtiyacı olan az sayıda Amerikalı’nın domuz kalbi ya da böbrekleri üzerinde yapılacak titiz çalışmalar için gönüllü olmasına izin verip vermemeyi değerlendiriyor. Langone Tıp Merkezi, denemeleri planlayan üç nakil merkezi arasında yer alıyor ve Ağustos ayında FDA ile şartları görüşmek üzere bir toplantı yapacak.
Ülkenin organ nakli sistemini denetleyen UNOS’tan Dr. David Klassen, ölenler üzerinde yapılacak testlerin, yaşayanlar üzerinde yapılacak ilk denemelerin nasıl tasarlanacağı konusunda ayrıntıların belirlenmesinde yardımcı olabileceğini söyledi.
Araştırmacıların organların sadece üç gün içinde nakledilmesi yerine bağışlanan bir vücutta bir hafta kadar izlemeyi düşünüp düşünmeyeceklerini merak eden Klassen, "Bu deneyler önemli aşama görevi görüyor" dedi.
Bilimadamlarının "ksenotransplantasyon" olarak adlandırdığı hayvandan insana nakiller, insanların bağışıklık sistemleri yabancı dokuya neredeyse anında saldırdığı için onlarca yıldır deneniyor ve başarılı olamıyordu.
Şimdi ise domuzların genetiği değiştirilerek organlarının insana daha çok benzemesi sağlanıyor ve bir gün bağışlanan organ açığının kapatılmasına yardımcı olabilecekleri umudu artıyor.
ABD ulusal organ nakli bekleme listesinde çoğu böbrek hastası olmak üzere 100 binden fazla kişi var ve her yıl binlerce kişi sırası gelmeden hayatını kaybediyor.
Şimdiye kadarki en iddialı girişim Ocak ayında Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi'ndek gerçekleştirildi. Doktorlar ölmek üzere olan 57 yaşındaki bir kişiye domuz kalbi nakletti.
David Bennett'in iki ay boyunca hayatta kalması, ksenotransplantasyonun en azından mümkün olduğunu kanıtladı. Ancak ilk testler organın bir hayvan virüsü barındırdığını gözden kaçırdı.
22 Haziran’da hakemli bilim dergisi New England Journal of Medicine’da yayınlanan çalışmada, Bennett’in vücudunun kalbi reddetmediği, bir dizi komplikasyonun kalp yetmezliğine neden olduğu açıklandı.
Kalp yetmezliğinin, organ reddini ve enfeksiyonu önlemesi için verilen bir ilacın kaslara zarar vermesi sebebiyle gerçekleşmiş olabileceği kaydedildi.
Aylar önce, NYU ekibi ve Birmingham'daki Alabama Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, hayatlarını kaybeden ve bedenlerini bilim için bağışlayanlarda, domuzdan böbrek nakillerini ayrı ayrı test ediyorlardı.
NYU'nun son kalp deneyleri, FDA yaşayan hastalarda resmi çalışmalara izin verip vermeyeceğine karar verirken, kanıtlara katkıda bulunacak.
Ancak Langone Merkezi’nden böbrek nakli cerrahı Dr. Robert Montgomery, "bir kişinin hayatının tehlikede olmadığı bir ortamda" en iyi yöntemleri bulmak için ölenler üzerinde dikkatli deneylere devam etmenin kritik önem taşıdığını söyledi.
Kendisi de kalp nakli hastası olan Montgomery, "Bu tek seferlik bir durum değil. Bunun işe yaraması için neyin önemli neyin önemsiz olduğunu öğrenmek yıllarca sürecek" dedi. Montgomery'nin elinde domuz böbreği nakli için gönüllü olmak isteyen yaklaşık 50 kişilik bir liste mevcut.
FDA bu tür çalışmalara izin konusunda ne zaman karar alacağına dair bir işaret vermedi. Kısa süre önce yapılan iki günlük halka açık bir toplantıda, kurumun bilimsel danışmanları uzun bir soru listesine rağmen, denemenin zamanının geldiğini söyledi.
NYU organlarını tedarik eden Revivicor dahil çeşitli biyoteknoloji şirketleri farklı seçenekler ararken, domuzların en iyi nasıl modifiye edileceği de bu sorular arasında yer alıyor.
Bir klinik deneyde ilk olarak hangi organın deneneceği bile belli değil. Eğer bir domuz böbreği başarısız olursa, hasta her zaman diyalizle hayatta kalabilir.
Yine de FDA'in bazı danışmanları kalp ile başlamanın daha iyi olabileceğini söyledi. Ölen insanlarda domuz böbrekleriyle yapılan deneyler, organların idrar ürettiğini gösterdi. Ancak domuz böbreklerinin ilaçları işlemek gibi bir başka önemli görevi, insan böbrekleri gibi yerine getirip getirmediği hala bilinmiyor.