Dağlık Karabağ'daki etnik Ermeniler'in lideri, Azerbaycan'ın bölgede kontrolü sağladığını açıklamasından bir gün sonra, bugün yaptığı açıklamada, Ermeniler'in silahlarını bırakmadan önce bazı güvenlik garantileri almaları gerektiğini söyledi.
Karabağ'daki Ermeni yetkililer, Azerbaycan'ı dün varılan ateşkes anlaşmasını ihlal etmekle suçladı. Azerbaycan'ın düzenlediği yıldırım harekatı, Ermeni ayrılıkçıları silah bırakmayı kabul etmeye zorlamıştı.
Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Azeri kuvvetlerin ateşkesi ihlal ettiği suçlamasının “tamamen yalan” olduğunu bildirdi. Karabağ'daki en büyük kentten iki kaynak, Reuters'a, bu sabah yoğun ateş sesi duyduklarını söylemiş, ancak hangi tarafın ateş ettiği anlaşılamamıştı.
Çatışma ve çelişkili söylemler, 24 saat önce varılan ateşkese ve Azerbaycan'ın Karabağ'da egemenliği yeniden sağladığı açıklamasına rağmen daha fazla kan dökülebileceği olasılığına işaret etti.
Karabağ'ın Ermeni lideri Samyel Şahramanyan'ın danışmanı David Babayan, Reuters'a, “Askeri eylemin durması için anlaştık ancak nihai anlaşmayı bekliyoruz, görüşmeler devam ediyor. Çok sayıda soru ve sorun üzerinde konuşulması gerekiyor” açıklaması yaptı ve ”Henüz nihai anlaşmaya varılmadı” dedi.
Bugün Azerbaycan'ın Yevlah kentinde Ermeniler'in Karabağ'a verdikleri isim olan Artsah Cumhuriyeti temsilcileri ve Azeri yetkililer arasında görüşmeler yapıldı.
Dağlık Karabağ'ın Ermeni yetkilileri, Telegram üzerinden yaptıkları paylaşımda, nihai anlaşmaya henüz varılmadığını kaydetti.
“Kriminal cunta tarihe havale edildi”
Uluslararası arenada Azerbaycan'ın parçası olarak kabul edilen Dağlık Karabağ, Sovyetler Birliği'nin dağıldığı 1990'lı yıllardan bu yana fiili bağımsızlık ilan etti.
Salı günü Karabağ'daki Ermeni hatlarını hızla aşan bir askeri yıldırım operasyonu başlatan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev için bölgede kontrol sağlamak, önemli bir hedef.
Dün akşam saatlerinde Azeri kamuoyuna seslenen Aliyev, Azerbaycan'ın “demir yumrukla” zafer kazandığını söyledi. Aliyev, “Kriminal cuntanın teslim olmasından sonra bu gerginlik kaynağı, bu zehir yuvası tarihe havale edildi” dedi.
Dağlık Karabağ'daki etnik Ermeniler'in eğitim, kültür ve din gibi alanlarda tam olarak hak sahibi olacağını kaydeden Aliyev, tüm etnik grupların ve inanç topluluklarının “Azerbaycan, onur, Anavatan için tek yumruk” olarak birleşeceğini söyledi.
30 yıl içinde Azerbaycan'a karşı iki savaş veren ve bölgede etnik Ermeniler'in özerkliği için mücadele eden Karabağ'daki ayrılıkçı liderler ve Ermenistan için yenilgi ise ağır bir darbe olarak algılanıyor.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, bağımsızlık günü kutlamaları için yaptığı konuşmada Ermeniler'in “tahmin edilemeyecek fiziksel ve psikolojik acılar yaşadığını” söyledi.
Ancak Paşinyan, ülkesinin ayakta kalmasının garantisi olarak acilen barışa ihtiyaçlarını olduğunu dile getirdi, “çatışmalardan, devletler ve etnik gruplar arası çatışmalardan uzak bir ortam” gerektiğini belirtti.
Azerbaycan'dan Ermenistan'a barış tasarısı önerisi
Dağlık Karabağ'da barış gücü bulunduran Rusya da Azerbaycan'ın düzenlediği harekatı engelleme girişiminde bulunmadı. Bu durum, müttefik ve koruyucu olarak Moskova'ya güvenen Ermeniler açısından ağır bir hayalkırıklığı olarak algılanıyor.
Dün Ermenistan'ın başkenti Erivan'da binlerce kişi, hükümetin Karabağ'ı korumada başarılı olamamasını kınadı.
Protestocular, 2020'de Azerbaycan'a karşı altı hafta süren savaşta yenilgiye uğrayan, buna rağmen birkaç ay sonra yeniden seçilen ve bu hafta Karabağ'ı kaybeden Paşinyan'ın istifasını istedi.
Karabağ'da birçok etnik Ermeni, son üç gündür evlerini terk etti, bazıları havaalanında toplanırken kimileri Rus barış kuvvetlerinin yanına sığındı.
Ermeniler'in Stepanakert, Azeriler'in ise Hankendi olarak adlandırdığı Karabağ başkentinde yaşayanlar, elektriklerin kesik olduğunu, dükkanlara mal bulunamadığını, insanların bulabildikleri yiyecekleri pişirmek için avlularda ateş yaktıklarını söyledi. Yetkililerse ücretsiz yiyecek dağıtımı yapılacağını bildirdi.
Karabağ'da yaşayan Gayane Sargsyan, “Köylerden gelen çok sayıda insan var, kente yeni ayak basmışlar ve geceyi geçirebilecek bir yerleri yok” dedi.
Sargsyan, Reuters'a, ne olacağı konusunda çok sayıda söylenti dolaştığını ve insanların “karmaşa ve şaşkınlık içinde olduğunu” söyledi.
