Amerika'da 3 Kasım Salı günü yapılacak başkanlık seçimlerinden önce yeni bir Corona ekonomik yardım paketi anlaşmasına varılması artık mümkün görünmüyor.
Aylardır süren müzakerelere rağmen Beyaz Saray ile Cumhuriyetçi ve Demokrat Partili Kongre üyeleri arasında, Corona pandemisi nedeniyle ekonomik zarara uğrayan ailelere, işyerlerine ve işsizlere yeni nakit desteği sağlayacak anlaşmaya varılamadı. Şimdiye kadar yaklaşık 227 bin kişinin hayatını kaybettiği Amerika'da yeni Corona enfeksiyonu vakalarıysa günde 60 ila 70 bin arasında seyrediyor.
ABD Kongresi, Corona salgınının patlak verdiği ilk dönem olan Mart ve Nisan aylarında partilerüstü bir anlaşmayla ailelere, şirketlere ve işsizlere 3 trilyon dolarlık ekonomik yardım paketi sağlamıştı. Ancak bu paranın büyük bölümü harcandı.
Amerika'da 8 milyondan fazla kişi hala işsiz. Federal hükümetin sağladığı haftada 600 dolarlık işsizlik yardımının süresi Temmuz ayı sonunda doldu. Milyonlarca kişinin işini kaybettiği pandemi döneminde işverenler, ülkenin ekonomik toparlanmasına ilişkin belirsizliğin devam etmesi nedeniyle binlerce kişiyi işten çıkarmaya devam ediyor.
Amerika'da çocuklu her üç aileden birinin federal yardımın süresi dolmadan önce bile yeterli beslenemediği, bu ailelerin orantısız olarak azınlıklar olduğu bildiriliyordu. Federal hükümet ve bazı eyaletlerse kira ödemelerini yapamayan ailelerin evlerinden tahliye edilmelerini önlemek için bazı adımlar attı. Ancak Amerika çapında ödenmemiş kira faturaları giderek çoğalıyor.
Başkanlık seçimlerinin yaklaşması ise Corona yardım paketinin akıbetini çıkmaza soktu.
Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi
Washington'da Başkan Trump, baş müzakereci Maliye Bakanı Steven Mnuchin ve Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi arasında aylarca süren görüşmeler ve yapılan açıklamalardan sonra sonuç alınamamasından taraflar birbirlerini sorumlu tutuyor.
Seçim sonuçlarının yeni yardım paketine nasıl yansıyacağı belli değil
Salı günkü seçimlerden sonra ne olacağı belirsiz. Başkan Trump ikinci kez seçilebilir ya da rakibi Joe Biden'a kaybedebilir. Demokrat Parti, Senato'nun kontrolunu ele geçirebilir ya da azınlıkta kalmaya devam edebilir. Demokratlar Senato'da üstünlük sağlasa bile 2021 Ocak ayına kadar çoğunluk, Cumhuriyetçiler'in elinde olacak. Demokratlar'ın ise Temsilciler Meclisi'ndeki çoğunluğu koruması, hatta daha da güçlendirmesi bekleniyor.
Seçim sonuçlarının yeni yardım paketine nasıl yansıyacağı belli değil.
Başkan Trump, bu hafta yaptığı açıklamada seçimi kazanacağı, Cumhuriyetçiler'in de Kongre'nin her iki kanadında üstünlük sağlayacağı tahmininde bulundu. Ancak bu tahmin, çok sayıda anketçinin kamuoyu yoklamalarından elde ettiği sonuçlarla taban tabana zıt. Çoğu anket, Trump'ın başkanlığı kaybedeceğine, Demokrat Parti'nin ise hem Senato hem de Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu kazanacağına işaret ediyor.
Trump, Salı günü seçim kampanyası çalışmalarına başlamadan önce yaptığı açıklamada, “İnsanlarımız teşvik paketini almalı. Seçimlerden sonra şimdiye kadar gördüğünüz en iyi teşvik paketini hazırlayacağız” dedi.
Nancy Pelosi ise Temsilciler Meclisi'ndeki Demokratlar'a hitaben, “Amerikan halkına verdiğimiz mesaj şudur: Yardım yolda. Daha güvenli, büyük, iyi ve önceki dönemi de kapsayan bir paket olacak” ifadelerini kullandı.
Pelosi ve Mnuchin, yeni teşvik paketi kapsamında toplam 1,8 ila 2,2 trilyon dolarlık bir miktarı müzakere ediyordu. Trump, miktarı bazen çok, bazen az bulmuş ya da anlaşmanın masadan kalktığını söylemişti. Senato Çoğunluk Lideri Mitch McConnell ise önerilen harcama anlaşmasının maliyetinin çok yüksek olduğunu, ancak Demokratlar'ın muhalefeti nedeniyle kapsamı daraltılmış 500 milyar dolarlık yardım paketi anlaşmasının kabul edilmesini sağlayamadığını kaydetti.
Fox haber kanalına konuşan McConnell, “Corona yardım paketi üzerinde çalışıyoruz. Ancak ne yazık ki Temsilciler Meclisi Başkanı, akla yatan hiçbir öneriyi kabul etmedi” dedi.
Anketler ne diyor?
Yapılan bir kamuoyu yoklaması, Amerikalılar'ın bu çıkmazın sorumlusunun kim olduğu konusunda bölündüğünü gösteriyor.
Politico ve Morning Consult ortak anketine göre seçmenlerin yüzde 45'i Trump'ı ve Cumhuriyetçi siyasetçileri suçlarken yüzde 40'lık bir kesim, Demokratlar'ı sorumlu tutuyor. Katılımcıların yüzde 15'i ise kimin sorumlu olduğunu bilmediklerini söylüyor.
Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, yeni yardım paketinin Amerikalı yetişkinlerin çoğuna 1,200 dolarlık yeni tur ödemeler yapılmasını, işyerlerine daha çok yardım sağlanmasını ve işsizlik sigortasının yenilenmesini içereceğini kaydetti, ancak sigortanın miktarına ve ne kadar süreceğine ilişkin ayrıntı vermedi.
ABD Kongresi, başkanlık seçimlerinden sonra hükümetin kapanmasını engellemek için 1 Ekim'de başlayan yeni mali yıla ait yeni bütçeyi 11 Aralık'a kadar onaylaması gerekiyor.
Corona yardım paketinin bu süre zarfında bütçeye eklenmesi sözkonusu olabilir. Ya da paket, yeni seçilen başkanın yemin edip göreve başlayacağı 20 Ocak'tan sonra ele alınabilir.