PARİS - Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin sömürgesiyken Cezayir'de yapılanlardan dolayı "özür dilemesine gerek olmadığını" söyledi.
Macron, "Özür dilemem hiçbir şeyi düzeltmez, konu bu değil, tam tersine bu söz bütün bağları koparır" diyerek, "özür dilemek yerine iki ülke arasındaki hafıza ve uzlaşma çalışmalarının devam etmesi gerektiğini" savundu.
Cumhurbaşkanı Macron, Cezayir ile Fransa ilişkilerinde tekrar eden gerilimlerin merkezinde yer alan "sömürgecilik tarihi için özür dileme" tartışmasına ilişkin yeni açıklamalarda bulundu.
Ağustos ayında yaptığı Cezayir gezisine beraber gittiği Cezayir kökenli yazar Kamel Daoud'a Le Point dergisi için söyleşi veren Macron, özür dilemek yerine, 2023'te Fransa'yı ziyaret etmesini beklediği Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebboune'nu ağırlayarak, hafıza ve uzlaşma çalışmalarına devam etme arzusunu yineledi.
Macron, "Af dilemek zorunda değilim, konu bu değil. Bu söz bütün bağları koparır. En kötüsü de bunun 'özür dileriz ve herkes kendi yoluna gider' diye algılanmasıdır. Hafıza ve uzlaşma çalışmaları işi küçümsemek değildir. Tam tersine, bu işte nitelendirilemeyen, yanlış anlaşılan, karar verilemeyen hatta affedilemez bir şeyler olduğunu kabul etmektir" diye konuştu.
Tarihçi Stora raporu
Cezayir hükümeti, Fransa'nın yüzbinlerce Cezayirli'nin ölümüne yol açan sömürge dönemi ve bağımsızlık savaşı sırasında yaptıklarından özür dilemesini beklediğini dile getiriyor.
Macron da, Cezayir asıllı Fransız tarihçi Benjamin Stora'ya 2020'de konuya ilişkin bir rapor hazırlama görevi verdi.
Tarihçi Stora, "pişmanlık" ve "özür dileme" kelimelerine yer vermediği raporunda, iki ülkeyi uzlaştırmaya çalışmak için "bir dizi jestin" yapılmasını önerdi. Macron ve Fransız devleti, "özür kelimesinin" talep edilmediği raporu memnuniyetle karşılayarak, atılacak adımları konuşmaya başladı.
İlgili Haberler Paris'te Ukrayna'ya 1 Milyar Euro Bağış ToplandıMacron geçen yıl Cezayir'e gitmişti
Hem rapordaki öneriler çerçevesinde ikili ilişkileri düzeltmek, hem de Ukrayna savaşının yarattığı enerji krizi nedeniyle önemli bir doğalgaz sağlayıcısı olan Cezayir ile yakınlaşabilmek amacıyla Macron, Ağustos 2022'de Cezayir'e gitti.
Kendisine eşlik eden çok sayıda işadamı ve bakanla birlikte 3 günlük devlet ziyareti gerçekleştiren Macron, ziyaretin ardından "Benzeri görülmemiş bir dostluk çalışmasına devam etmek için Cumurbaşkanı Tebboune'un 2023'te Fransa'ya gelebileceğini de umuyorum" dedi.
Macron, yazar Kamel Daoud'un, "Fransız sömürgeciliğine karşı direnişin kahramanlarından Abdel Kader'in Amboise kentinde bulunan mezarının iki lider tarafından ziyaret edilmesine" ilişkin sorusuna Macron, "Bu çok güzel ve çok güçlü bir an olurdu. Bunu yapmak isterdim. Cezayir halkının tarihinde bir anlam ifade edeceğine inanıyorum. Fransız halkı için de çoğu zaman gizli kalmış gerçekleri anlaması için bir fırsat olacak" dedi.
Fransa'ya karşı Cezayir direnişinin sembol ismi Abdel Kader (1808-1883), 1848'den 1852'ye kadar, ailesiyle birlikte Amboise'de alıkonulmuştu.
"Hafıza rantı yiyen askeri-siyasi sistem"
Macron'un Ağustos ayında Cezayir'e yaptığı ziyaret, Ekim 2021'de yaptığı açıklamalar nedeniyle yaşanan krizin ardından ikili ilişkinin yeniden rayına oturmasına yardımcı oldu.
Macron, Eylül ayı başında, Cezayir'deki siyasi-askeri sistemini "hafıza rantını yemekle" eleştirmiş, "Sömürgeleşmeden önce bir Cezayir ulusunun varlığından söz edilebilir mi, bunu kendime soruyorum" demişti.
Bu sözler üzerine Cezayir yönetimi Paris'i kınamış, "Macron'un ifadeleri Fransız sömürgeciliğine karşı direnen 5 milyondan fazla şehidin anısına hakarettir" diyerek ipleri koparmıştı.
Le Point dergisine verdiği söyleşide kriz yaratan sözlerinin hatırlatılması üzerine Macron, "Beceriksiz ve belki de yaralayıcı bir ifadeydi. Ancak bu gerilim anları bize elinizi yeniden nasıl uzatacağınızı öğretiyor" diye yanıtladı.
Bölgedeki iki rakip güç olan Cezayir ve Fas arasında yaşanan ve Ağustos 2021'de Cezayir'in "düşmanca eylemlerde bulunan Fas ile diplomatik ilişkilerini kesmesi" sonucu yaşanan gerilime de değinen Macron, taraflara 'tansiyonun yatıştırılması' çağrısı yaptı.
İlgili Haberler “Masada Yalnızca Türkiye ve Çin'i İstemiyorum”