Suriye’de kurulması kabul edilen çatışmasızlık bölgelerinin ülkede barışı getirip, getirmeyeceği merak konusu. Anlaşmanın nasıl uygulanacağı da henüz kesinlik kazanmış değil.
Bu gece yarısından itibaren uygulanmaya başlanacak olan “çatışmazlık bölgeleri” konusunda Rus ordusundan General Sergei Rudskoy, "Rusya, Türkiye ve İran dışındaki ülkeler de çatışmazlık bölgelerinin güvenliğinde rol alabilir" dedi.
Rudskoy, “Kontrol noktaları, gözlem noktaları, güvenlik bölgelerinin yönetimi Rusya, Türkiye ve İran tarafından gerçekleştirilecek, garantör ülkelerin uzlaşmasıyla diğer taraflar da bu alanlarda yer alabilir” ifadelerini kullandı.
Rudskoy, bunların hangi ülkeler olabileceğini belirtmedi.
Bu açıklama öncesinde ise bir başka Rus yetkili, bu bölgelerin Amerika liderliğindeki koalisyon uçaklarına kapalı olacağını açıkladı.
Kazakistan’daki barış görüşmelerinde Rusya’nın temsilcisi olan Alexander Lavrentyev, çatışmasızlık bölgelerinde özellikle de uluslararası koalisyon güçlerinin varlığının öngörülmediğini söyledi. Rus yetkili, daha önceden bilgi verilmesi durumunda bile durumun değişmeyeceğini söyledi.
Anlaşmayla söz konusu 4 bölgede çatışmaların azaltılması hedefleniyor. Bu bölgelerin önemli bir bölümünü IŞİD’le bağlantılı olmayan gruplar kontrol altında tutuyor.
Bu arada Rus ordusu, Amerika ile daha önce yapılan eşgüdüm anlaşmasını yeniden yürürlüğe sokmayı istiyor. Anlaşma iki ülkenin uçaklarının Suriye’deki hava operasyonları sırasında çarpışmasını önlemeyi amaçlıyordu.
Rusya, anlaşmayı geçen ay, Amerika’nın Suriye’ye misilleme amacıyla hava saldırısı düzenlemesinden sonra askıya almıştı.
General Rudskoy, Rus yetkililerin konuyu yakında Amerikalılarla görüşeceğini kaydetti.
Çatışmasızlık bölgeleri anlaşması ise gece yarısı yürürlüğe giriyor.
Rus ordusu bölgelerin sayısını artırılabileceğini açıkladı.
Astana’daki dördüncü tur görüşmelerin ardından varılan anlaşmanın başarılı olup-olmayacağına dair şüpheler var.
Herşeyden önce, Suriye’de farklı tarafları destekleyen 3 ülkenin vardığı anlaşmanın çatışmaları nasıl sona erdireceğine ilişkin ayrıntılar netleşmiş değil. Suriye yönetimi desteğini açıklasa da Şam hükümeti de muhalifler de anlaşmayı imzalamadı.
Suriye muhalefetinden temsilciler Perşembe günü İran’ın görüşmelere katılımını protesto ederek salonu terketmişti. Muhalefet delegasyonunun başkanı Muhammed Allosuh görüşmelerin ikinci gününe de katılmamıştı.
Muhalif delegasyon Çarşamba günü hava saldırıları nedeniyle katılımlarını askıya almış, görüşmelerin son gününde ise masaya geri dönmüştü.
Muhalifler, İran’ın anlaşmada yer almasını anlaşılmaz olarak nitelendiriyor. Muhalif sözcülerden Osama Abo Zayd, İran’ın barışın oluşturulmasında rol alamayacağı görüşünde.
Türkiye ile Rusya Suriye konusunda anlaşıyor mu?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Soçi’de düzenlediği ortak basın toplantısında Esat rejimini değil, terörizmi kınamıştı.
Uzmanlar Türkiye ile Rusya arasında Suriye konusunda farklılıklar kaldığına dikkat çekiyor.
Amerika ve bazı Arap ülkeler Esat’ı devirmek isteyen muhalif grupları destekliyor. Amerika, Astana’daki görüşmelerin son turuna şu ana kadarki en yetkili ismi Dışişleri Bakan Yardımcısı Vekili Stuart Jones’u göndermişti.
Kremlin’in planı Amerika Başkanı Donald Trump’ın “güvenli bölgeler” çağrısına benziyor. Putin de Trump’ın bu fikre destek verir gibi göründüğünü kaydediyor.
Kazakistan Dışişleri Bakanı genişletilmiş Suriye görüşmelerinin Cenevre’de Mayıs sonunda olacağını, Rusya, Türkiye ve İran’ın garantör olduğu bir sonraki Astana görüşmesinin ise Temmuz ortasında yapılacağını açıkladı.