ABD’nin California eyaletinde faaliyet gösteren Truck Master CDL School'a 5 Aralık 2024 tarihinde düzenlenen bir operasyon, dikkatleri TIR şoförlüğü eğitimi sektörüne çevirdi. Operasyon kapsamında okulun kurucusu Azerbaycan kökenli Fuad Aghayev ile aralarında kurum çalışanları ve öğrencilerin de olduğu 25 kişi gözaltına alındı.
Gözaltına alınanlardan Fuad Aghayev ve üç Türk öğrenci tutuklandı. Aghayev, 4 bin dolar kefaletle serbest bırakılırken, diğer öğrenciler de birkaç gün içinde serbest kaldı.
Fuad Aghayev, "yalan beyan", "suç ortaklığı" ve "sahte belge sunma" suçlamalarıyla karşı karşıya. Yerel kaynaklar, Aghayev’in yeterli eğitim vermeden lisans işlemlerini tamamlayarak TIR şoförlerini trafiğe çıkardığını iddia ediyor.
Ayrıca, öğrencilerin eğitim izinlerinin başka eyaletlerde alınarak California’da lisans işlemlerinin tamamlandığı yönünde şüpheler bulunuyor. Bu tür bir uygulama, California yasalarına aykırı kabul ediliyor.
Fuad Aghayev, VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada suçlamaları reddederek işletmesinin şeffaf ve yasalara uygun şekilde faaliyet gösterdiğini savundu.
Ayrıca iddiaların kötü niyetli rakipleri tarafından yayıldığını öne süren Aghayev, “Herhangi bir soruşturmayı memnuniyetle karşılarım çünkü saklayacak hiçbir şeyim yok” ifadesini kullandı.
ABD'de TIR Şoförlüğü Türk göçmenler arasında popüler bir meslek
ABD’de TIR şoförlüğü, özellikle Türk göçmenler arasında yüksek kazanç potansiyeli ve iş bulma kolaylığı nedeniyle popüler bir meslek olarak öne çıkıyor.
Ancak bu mesleği yapmak için gerekli olan Ticari Sürücü Lisansı (CDL) almak, belirli bir eğitim süreci ve maliyet gerektiriyor.
Eğitim programları genellikle 3 ila 6 hafta sürüyor ve 3 bin ile 7 bin dolar arasında değişen ücretlere sahip.
California eyalet yasalarına göre, sürücü adaylarının lisans sınavına eğitim aldıkları eyalette girmesi gerekiyor.
ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre, TIR şoförleri yıllık ortalama 50 bin ile 70 bin dolar arasında gelir elde ediyor. Özel yük taşıyan veya daha deneyimli şoförler için bu rakam daha da yukarı çıkabiliyor.
"Maddi imkansızlıklar içinde eğitim almaya çalışıyoruz"
VOA Türkçe’ye konuşan ve ismini vermek istemeyen bir öğrenci, TIR şoförlüğü eğitimi almak için birçok fedakarlık yaptığını söyledi ve yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Maddi imkansızlıklar nedeniyle okulun olduğu bölgede aracımda yaşıyorum. Baskın günü, okula gitmek için yola çıktığımda bir araç önüme geçti ve durduruldum. Araçtan inen ekipler beni ters kelepçeyle gözaltına aldı. İngilizcem yeterli olmadığı için bir çeviri uygulaması aracılığıyla bana sorular sordular. Ehliyet sınavını nerede geçtiğimi sordular, California’da olduğunu söyledim. Onlara bu uygulamanın nedenini ve okulun kötü olup olmadığını sorduğumda, ‘kötü olmayan bir yere baskın düzenlenmez’ dediler. O sırada okula doğru baktığımda öğrenci ve eğitmenlerin dizlerinin üzerinde oturtularak, ters kelepçelendiğini gördüm. Beyanım sonrasında kelepçemi çözdüler ben de oradan uzaklaştım.”
Öğrenci, 10 gün önce okula kaydolurken 2 bin 500 dolar olan okul ücretinin 2 bin dolarını ödediğini, ancak baskın sonrası kaydını almak istediğinde 300 dolar kesinti yapıldığını belirtti. Öğrenci, “Bu kesintiler bizi maddi olarak daha da zorluyor. Okuldan ayrılmak isteyen birçok öğrenci, bu kesintiler yüzünden ayrılmayı göze alamıyor. Eğitime devam etmek isteyenler ise maddi imkansızlıklarla mücadele ediyor” dedi.
İddiaların hukuki boyutu
California’da faaliyet gösteren avukat Eren Bulut, konuya ilişkin VOA Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, “Getirilen suçlamalar California’da eyalet seviyesindeki suçlardır. Herkesin suçlu bulunana kadar masum olduğu prensibini hatırlamak önemlidir. Bu suçlamalar ciddi olmakla birlikte, mahkûmiyet her zaman hapis cezası anlamına gelmez; sonuçlar dava detaylarına ve hukuki savunmaya göre değişiklik gösterebilir” dedi.
Bulut, “Ayrıca, dil engelleri kolluk kuvvetleriyle olan iletişimi zorlaştırabilir ve yanlış anlaşılmalara yol açabilir. İngilizce bilmeyen bireylerin nitelikli tercümanlara erişimi, adil bir yargılama süreci için hayati önem taşır” diye konuştu.
Yargılama olup olmayacağına dair kararın savcılık tarafından verileceğini ifade eden Bulut, bu suçlamalardan herhangi biri ya da birkaçı için yargılama yapılabileceği gibi, hiçbiri için yapılmaması ihtimalinin de olduğunu kaydederken, “Kesin bir şey söylemek için savcılık kararını beklemek gereklidir” ifadelerini kullandı.
Truck Master CDL School’a yönelik soruşturma, TIR şöförlüğü eğitim sektörüne ve göçmenlerin kariyer yollarına dair yeni tartışmaları gündeme taşıdı. Fuad Aghayev ve öğrenciler hakkındaki iddiaların, ilgili makamların yürüttüğü soruşturmanın ardından aydınlatılması bekleniyor.