Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'a, Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden güvenli bir şekilde ihraç edilmesini sağlayan anlaşmayı yeniden canlandırmayı amaçlayan bir dizi somut öneri gönderdiğini söyledi.
Guterres dün gazetecilere yaptığı açıklamada teklifin detayları hakkında bilgi vermeden, "Yenilenme için temel oluşturabilecek bir teklif sunduğumuza inanıyorum, ancak bu yenilenme istikrarlı olmalı. Krizden krize, askıdan askıya geçen bir Karadeniz girişimine sahip olamayız. İşleyen ve herkesin yararına olan bir şeye ihtiyacımız var" diye konuştu.
Rus gıda ve gübresinin uygun fiyata küresel pazarlara daha etkin erişimini sağlayacak bazı somut çözümleri olduğunu dile getiren BM Genel Sekreteri, "Ciddi bir şekilde çalışarak herkes için olumlu bir çözüm bulabileceğimize inanıyorum” dedi.
Rusya, Birleşmiş Milletler ve Türkiye'nin aracılık ettiği anlaşmadan bir yıl sonra, Temmuz ayında, kendi gıda ve gübre ihracatının engellerle karşılaştığı ve ihtiyacı olan ülkelere yeterince Ukrayna tahılı gitmediği gerekçesiyle anlaşmadan çekilmişti.
Guterres'in Lavrov'a ilettiği teklif, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında yapılması beklenen görüşme öncesinde geldi.
Karadeniz tahıl anlaşması, Birleşmiş Milletler'in Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgaliyle daha da kötüleştiğini söylediği küresel gıda kriziyle mücadele etmeyi amaçlıyordu.
Adının açıklanmaması kaydıyla Reuters'a konuşan bir Rus diplomat, Guterres'in Lavrov'a gönderdiği mektupta BM'nin daha önceki görüşlerini tekrarladığını, teklifte yeni bir şey olmadığını söyledi.
Rusya, kendi tahıl ve gübre ihracatını geliştirme taleplerinin karşılanması halinde Karadeniz anlaşmasını yeniden canlandırmayı düşünebileceğini söylemişti.
Moskova'nın temel taleplerinden biri de Rus Ziraat Bankası'nın SWIFT uluslararası ödeme sistemine yeniden bağlanması. AB Haziran 2022'de bankayı SWIFT sisteminden çıkarmıştı.
Rusya'nın gıda ve gübre ihracatı, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından Batı'nın uyguladığı yaptırımlara tabi olmasa da Moskova, ödemeler, lojistik ve sigorta konusundaki kısıtlamaların sevkiyatları engellediğini söylüyor.
Rusya'nın Katar önerisi
Reuters haber ajansı, Moskova'nın Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’na alternatif bir önerisi olduğunu bildirmişti.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, plan kapsamında Rusya'nın Katar'ın mali desteğiyle Türkiye'ye indirimli fiyat üzerinden bir milyon ton tahıl göndereceğini, tahılın Türkiye'de işlenerek en çok ihtiyaç sahibi ülkelere gönderileceğini açıklamıştı.
