Birleşmiş Milletler (BM), bu haftasonu süresi sona erecek olan ve Ukrayna limanlarından ihracatı kolaylaştıran tahıl koridoru anlaşmasının süresinin uzatıldığını açıkladı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Ukrayna'dan tahıl, gıda maddeleri ve gübre ihracatının güvenli bir şekilde yapılmasını kolaylaştırmak amacıyla Karadeniz tahıl girişiminin sürdürülmesi yönünde tüm taraflarca varılan anlaşmayı memnuniyetle karşılıyorum. Bu girişim, çok taraflı çözümlerin bulunmasında ihtiyatlı diplomasinin önemini ortaya koymaktadır" ifadelerini kullandı.
Guterres, BM'nin aynı zamanda Moskova'nın kritik olarak gördüğü anlaşmanın bir parçası olan "Rusya Federasyonu'ndan gıda ve gübre ihracatının önündeki engellerin kaldırılması konusunda da kararlı olduğunu" kaydetti.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski de yine sosyal medyadan yaptığı açıklamada, tahıl anlaşmasının 120 gün süreyle uzatıldığını duyuyarak, Ukrayna’nın Guterres ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte gıda krizine karşı küresel mücadelede önemli bir karar aldığını belirtti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Twitter'dan anlaşmanın uzatıldığını, "Türkiye’nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen dörtlü görüşmeler neticesinde, Türkiye, Birleşmiş Milletler, Rusya Federasyonu ve Ukrayna arasında alınan karar doğrultusunda, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması 19 Kasım 2022 tarihinden itibaren 120 gün süreyle uzatılmıştır" sözleriyle duyurdu.
Erdoğan ayrıca, "Geride bırakılan 4 aylık dönemde 500’e yakın gemi ile 11 milyon tondan fazla tahıl ve gıda maddesinin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması ile bu anlaşmanın dünyanın gıda temini ve güvenliği için ne denli önemli ve faydalı olduğu açıkça görüldüğünü" belirtti.
Rusya Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada, Karadeniz tahıl anlaşmasının süresinin, mevcut anlaşmada herhangi bir değişiklik yapılmadan 18 Kasım’dan itibaren 120 günlüğüne uzatıldığını doğruladı. Açıklamada ayrıca Moskova’nın önümüzdeki dönemde Rusya’nın kendi tahıl ve gübre ihracatını kolaylaştırmaya yönelik şartlarla ilgili kaygılarının göz önünde bulundurulacağını varsaydığı kaydedildi.
Kremlin’den yapılan açıklamada ayrıca Birleşmiş Milletler’in Rusya’nın tarım ürünleri ve gübre ihracatının önündeki engellerin kaldırılması konusunda güvence verdiği kaydedildi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Rusya’nın yaptırımların gevşetilmesi yönünde şimdiden ilerleme gördüğünü, geriye kalan engellerin "tamamen kaldırılmasına" yönelik çalışmaların sürdüğünü söyledi.
120 gün geçerlilik
Rusya, Ukrayna'yı Kırım'daki Rus gemilerini hedef almak için tahıl anlaşmasını kullanmakla suçladıktan sonra geçen ay sonunda Karadeniz ihracatına izin veren anlaşmayı birkaç günlüğüne askıya almıştı.
Anlaşmayı daha sonra yeniden uygulamaya koyan Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Moskova'nın anlaşmadan tekrar geri çekilme hakkını saklı tuttuğunu söyledi. Ancak Putin, Rusya'nın bunu yapması halinde Ukrayna'dan Türkiye'ye tahıl sevkiyatını engellemeyeceğini dile getirdi.
BM ve Türkiye arabuluculuğunda 22 Temmuz’da Ukrayna ve Rusya arasında tahıl koridoru anlaşması imzalanmış ve anlaşmayla savaştan sonra Ukrayna limanlarından gıda ve gübre ihracatı yeniden başlamıştı.
Cumartesi günü sona erecek olan ilk anlaşma 120 gün için imzalanmıştı. Taraflardan biri anlaşmadan çekilmeyi ya da değişiklik yapılmasını istemediği sürece 120 günlük uzatma yapılıyor.
Birleşmiş Milletler verilerine göre, 1 Ağustos’tan bu yana Ukrayna’dan 10 milyon tondan fazla tahıl ve gıda maddesi ihraç edildi.