Dünya liderleri, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de Birleşmiş Milletler'in (BM) yıllık iklim konferansında (COP29) biraraya geldi. Ancak geçmiş iklim görüşmelerinin aksine büyük isimler ve güçlü ülkeler konferansa katılmıyor.
Dünyaya en fazla karbondioksit yayan 13 ülkenin liderleri konferansta yer almıyor. Bu ülkeler, 2023'te küresel ısınmayı arttıran gazların en az yüzde 70'inden sorumlu.
Dünyanın en fazla kirleten ve en güçlü ekonomileri arasında bulunan Çin ve ABD’nin liderleri Azerbaycan’daki iklim zirvesine gitmedi. Hindistan ve Endonezya'nın devlet başkanları da yok. Yani dünya nüfusunun yüzde 42'sinden fazlasına sahip en kalabalık dört ülkenin liderleri zirvede bulunmuyor.
Climate Analytics'in CEO'su iklim bilimci Bill Hare, konu hakkındaki değerlendirmesinde, “Bu, harekete geçmek için siyasi irade eksikliğinin belirtisi. Aciliyet duygusu bulunmuyor” dedi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, toplantıya katılan dünya liderlerine seslenirken “Dünya, kayıtlara geçen en sıcak gün, ay ve yıla tanıklık etti ve iklim yıkımında bir ustalık dersi verdi” dedi.
Ancak Guterres, yine de umudunu korudu ve Donald Trump'ın ABD'de yeniden seçilmesine üstü kapalı bir gönderme yaparak, “Temiz enerji devrimi burada. Hiçbir grup, hiçbir işletme, hiçbir hükümet bunu durduramaz” diye konuştu.
BM Genel Sekreteri Guterres, "Dünya, kayıtlara geçen en sıcak gün, ay ve yıla tanıklık etti ve iklim yıkımında bir ustalık dersi verdi” dedi.
BM yetkilileri, Trump'ın ilk seçildiği 2016 yılında dünyada 180 gigawatt temiz enerji ve 700 bin elektrikli araç olduğunu belirtiyor. Şimdi ise 600 gigawatt temiz enerji ve 14 milyon elektrikli araç bulunuyor.
Ev sahibi Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, dünya liderlerinin iki gün sürecek konuşmalarının açılışını yaparken ABD'nin dünyanın en büyük petrol üreticisi olduğunu hatırlatarak, ülkesinin zengin petrol ve doğalgaz geçmişine ve ticaretine vurgu yapan Ermenistan'ı, Batılı haber medyasını, iklim aktivistlerini ve ülkesini eleştirenleri “ikiyüzlü” şeklinde nitelendirdi.
Aliyev, dünyadaki petrol ve doğalgazın yüzde 1'inden daha azını ürettiği için Azerbaycan'ı “petrol ülkesi” olarak tanımlamanın “adil olmadığını” söyledi.
Petrol ve gazın tıpkı güneş, rüzgar ve madenler gibi “Tanrı'nın bir armağanı” olduğunu söyleyen Aliyev, “Ülkeler bunlara sahip oldukları için suçlanmamalıdır. Bu kaynakları pazara sundukları için de suçlanmamalılar çünkü pazarın bunlara ihtiyacı var” dedi.
COP29 olarak adlandırılan iklim görüşmelerinin ev sahibi ve başkanı olarak Aliyev, ülkesinin fosil yakıtlardan uzak yeşil bir geçiş için çabalayacağını söyledi “ancak aynı zamanda gerçekçi olmak gerektiğini” vurguladı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, COP29 İklim Zirvesi'nin açılışında konuştu.
Yıldızların eksikliği
Aliyev, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, salı günü konuşma yapması planlanan yaklaşık 50 liderin başını çekiyor.
Ayrıca dünyanın iklimden en çok etkilenen ülkelerinden bazılarının liderleri de güçlü bir katılım gösterecek. Birkaç küçük ada ülkesi başkanı ve Afrika'daki ülkelerden 10’dan fazla lider COP29'daki iki günlük Dünya Liderleri Zirvesi'nde konuşma yapacak.
Ünlüler için çıtanın ne kadar düştüğünün bir göstergesi olarak, Salı sabahı fotoğrafçılar ve kameramanlar toplantı koridorlarında yürüyen bir liderin yanında koşuyordu. Bu kişi ev sahibi ülke Azerbaycan'ın acil durum yönetimi bakanıydı.
BM yetkilileri, her ülkenin iklim görüşmelerinde temsil edildiğini ve aktif olduğunu söyleyerek devlet başkanlarının yıldız gücünün eksikliğini önemsiz olduğunu belirtti.
Azerbaycan’daki BM zirvesine katılımın lojistik bir boyutu da bulunuyor. Bu da gelecek hafta en güçlü ülkelerin liderlerinin G20 toplantıları için dünyanın öbür ucunda, Brezilya'da bulunmak zorunda olmaları. ABD’deki son seçimler, Almanya'da hükümetin çökmesi, doğal afetler ve kişisel hastalıklar da bazı liderlerin Bakü’ye gelmemesine neden oldu.
BM konferansında müzakerelerin ana odağı iklim finansmanı, yani zengin ülkelerin yoksul ülkelere ekonomilerini fosil yakıtlardan uzaklaştırma, iklim değişikliğinin yaklaşan zararlarıyla başa çıkma ve aşırı hava koşullarından kaynaklanan zararları telafi etme konusunda yardımcı olmaya çalışması.
Ülkeler, yılda 100 milyar dolardan 1,3 trilyon dolara kadar büyük miktarlarda para üzerinde pazarlık yapıyor. Guterres, bu paranın “sadaka değil, bir yatırım olduğunu” söyledi.
Guterres, “Gelişmekte olan ülkeler Bakü'den eli boş ayrılmamalı. Bir anlaşma şart” diye konuştu.
İlgili Haberler COP29 başlarken BM’nin meteoroloji örgütünden sıcaklık artışı uyarısı
Erdoğan’dan 2053’te “sıfır emisyon” ve Gazze mesajları
Zirveye katılan liderler arasında yer alan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, konferanstaki konuşmasında Türkiye’nin çevrenin korunması için yaptıklarını anlattı.
"2053 yılı için net sıfır emisyona ulaşma ve yeşil kalkınma vizyonumuz ekseninde kilit sektörlerimizi dönüştürüyoruz" diyen Erdoğan, Emisyon Ticaret Sistemi'ni de içeren iklim kanununu çok yakında TBMM’ye sunacaklarını söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da COP29 İklim Zirvesi'nde bir konuşma yaptı.
Erdoğan, "Bugün 31 bin megavat olan rüzgar ve güneş enerjisi kurulu gücümüzü 2035 yılında 120 bin megavata çıkaracağız" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin 2026’da COP31’e ev sahipliği için adaylığını açıkladığını hatırlatarak, buna destek veren ülkelere teşekkür etti.
Erdoğan, konuşmasında Gazze'ye de değinerek, İsrail’in saldırılarının çevresel boyutuna vurgu yaptı.
Bombalar nedeniyle toprağa ve yeraltı sularına zararlı kimyasalların karıştığını aktaran Erdoğan, “Bu ağır insani ve çevre felaketine sebep olanların uluslararası mahkemelerde bunun hesabını vermeleri gerektiğini düşünüyoruz" diye konuştu.