NEW YORK - Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, dünyanın Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan savaş yüzünden bugüne kadarki en ciddi gıda, enerji ve ekonomik krizin eşiğinde olduğunu söyledi.
BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından ikincisi hazırlanan, savaşın yarattığı küresel krizin etkileri hakkındaki raporun açıklanmasıyla ilgili basın toplantısında konuşan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, savaşın derhal sonlanması gerektiğini aksi takdirde hiçbir ülkenin yaşanan savaşın yıkıcı etkisinden kaçamayacağını kaydetti.
BM Genel Sekreteri Guterres, “Ukrayna'daki savaşın tüm boyutlarıyla dünya genelindeki halkları nasıl etkilediğine dair bu son rapor, gıda güvenliği, enerji ve finans üzerinde görülen etkinin sistematik olarak ne şiddette olduğunu ve hızlandığını açıkça ortaya koyuyor. Savaş, eşi benzeri görülmemiş bir açlık ve yoksulluk, sosyal ve ekonomik kaos getiriyor” dedi.
“Küresel kriz kıtlığa neden olabilir”
Dünyanın karşı karşıya olduğu diğer birçok krizlerden, iklim değişikliği ve COVID-19'dan kurtulmak için mevcut kaynaklarını küresel eşitsizlikler altında kullandığını belirten Guterres, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle yeni bir gerçekle karşı karşıya kalındığını söyledi. Guterres,” Savaş her gün yeni kan ve acı getiriyor. Dünyanın dört bir yanındaki insanlar için savaş, diğer krizlerle birlikte, arkasında sosyal ve ekonomik kaos bırakarak eşi görülmemiş bir açlık ve yoksulluk dalgası tehdidi getiriyor. Savunmasız kişiler ve ülkeler ağır darbe alıyor. Gıda fiyatları rekor seviyelere yakın. Gübre fiyatları iki katından fazla arttı. Gübre sıkıntısı büyük kıtlığa neden olabilir. Kıtlık, mısır, buğday, pirinç de dahil olmak üzere mahsullere yayılacak. Asya ve Güney Amerika'daki milyarlarca kişi üzerinde yıkıcı bir etki yaratacaktır” dedi.
“Krizden kurtuluşun tek yolu savaşın sona ermesi”
BM Genel Sekreteri Guterres, rekor düzeyde yükselen enerji fiyatlarının da dünyanın her yerinde elektrik kesintilerini ve yakıt kıtlığını tetiklediğini, Afrika ülkeleri başta olmak üzere birçok ülkenin temerrüde düşme ve ekonomik çöküş riski taşıdığını, birçok gelişmekte olan ülkede finansal güçlükleri arttırdığını kaydetti. Guterres, dünyada her beş işçiden üçünün COVID-19 salgını öncesine göre daha az kazandığını belirterek, “Son iki yılda ciddi gıda güvencesizliği olan insanların sayısı iki katına çıktı. Dünya Gıda Programı, savaşın dalgalı etkilerinin 2022'de ciddi gıda güvensizliğiyle karşı karşıya kalan kişi sayısının 47 milyon artabileceğini tahmin ediyor. Bu artan fırtınayı durdurmanın tek bir yolu var. Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve ölümler sona erdirilmeli, yıkım durmalıdır. Uluslararası hukuka ve Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'ne uygun siyasi bir çözüm bulunmalıdır” dedi.
“Sessiz diplomasini gerekli olduğu anlardan birini yaşıyoruz”
Genel Sekreter Guterres, savaş sonlanana kadar iki cephede acilen harekete geçilmesi gerektiğini belirterek, “İlk olarak, küresel gıda ve enerji piyasalarına istikrar getirmemiz gerekiyor. Yükselen fiyatların kısır döngüsünü kırmak ve gelişmekte olan ülkelere rahatlama getirmek. Ukrayna'nın gıda üretimi ve Rusya'nın ürettiği gıda ve gübreyi, savaşa rağmen dünya pazarlarına geri getirmek. Ukrayna tarafından üretilen gıdaların Karadeniz üzerinden güvenli ve emniyetli ihracatına ve Rus gıdaları için küresel pazarlara engelsiz erişime izin veren paket anlaşmanın sağlanması için çalıştık. İnsani yardımdan sorumlu yardımcım Martin Griffiths ve UNCTAD Genel Sekreteri Rebeca Grynspan'i bu konuda görevlendirdim. Rebecca ve Martin, bir ilerleme sağlamak için tüm taraflarla yakın bir şekilde çalışıyor. Son on gün içinde Moskova, Kiev, Brüksel ve Washington ile doğrudan görüşmeler yaptılar. Bu konuda fazla bir şey söylemek istemiyorum. Bu, sessiz diplomasinin gerekli olduğu anlardan biridir. Dünyadaki milyonlarca insanın refahı buna bağlı” dedi.
“Bugünden harekete geçmeliyiz”
Genel Sekreter Guterres, ikinci olarak, en yoksul ülkelere ve topluluklara yardım etmek için kaynakların hemen kullanılabilir hale getirilmesi gerektiğini belirterek, “Hükümetler, ekonomilerini ve insanlarını ayakta tutmak için ihtiyaç duydukları parayı borç alabilmelidir. Gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik krize çözüm bulunmadan bu küresel krize bir çözüm bulamayız. Küresel finansal sistem, savunmasız ülkelere ve kişilere destek sağlamak için emrindeki tüm araçları esneklik ve anlayışla kullanmalıdır. Bugünkü raporun mesajı açık. Bu küresel krizi düzeltmek için küresel eylemde bulunmak üzere önümüzdeki aylarda ve yıllarda hayatları ve geçim kaynaklarını kurtarmak için şimdi harekete geçmeliyiz. Bugün başlamalıyız” dedi.