ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Hamas’ın Gazze savaşını sona erdirmeye yönelik ateşkes teklifine verdiği yanıtta çeşitli değişiklikler önerdiğini ve bunların bazılarının uygulanabilir olmadığını söyledi. Hamas ise yanıtında yeni fikirler ortaya koyduğu yönündeki açıklamaları reddetti.
Blinken, Ortadoğu turunun son durağı Katar’da ABD’nin desteklediği ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde kabul edilen ateşkes teklifine verdiği yanıtta "çok sayıda değişiklik" önerdiğini, bunların bazılarının uygulanamaz olduğunu kaydetti.
ABD Dışişleri Bakanı Doha'da düzenlediği basın toplantısında "Hamas tek bir kelimeyle cevap verebilirdi: ‘Evet’. Ancak neredeyse iki hafta bekledi ve bazıları daha önce kabul etmiş olduğu tutumun ötesine geçen daha fazla değişiklik teklifinde bulundu" dedi.
Ateşkes önerisi uluslararası toplumun desteğine sahip olsa da İsrail ve Hamas tarafından tam olarak benimsenmedi. Katar'da gazetecilere konuşan Blinken, Hamas'ın yanıtında ne gibi değişiklikleri gündeme getirdiğine ilişkin ayrıntı vermedi. Sorumluluğu Hamas'a yükleyen Blinken örgütü taleplerini değiştirmekle suçladı.
İlgili Haberler Hizbullah üst düzey komutanını öldüren İsrail’e saldırılarını arttıracağını açıkladı"Hamas masadaki teklifte çok sayıda değişiklik önerdi. Değişikliklerin bazıları uygulanabilir. Bazıları ise değil" diyen Blinken, "Farklılıkların aşılabileceğine inanıyorum ama bu aşılacağı anlamına gelmiyor çünkü sonuçta Hamas karar verecek" ifadelerini kullandı.
Your browser doesn’t support HTML5
Blinken: “Hamas'ın bazı önerileri uygulanamaz ancak ateşkes çalışmaları sürecek”
Hamas ne gibi değişiklik talep ediyor?
Hamas ateşkes teklifine resmi yanıtını Salı günü arabuluculara iletmiş, ABD’li yetkililer yanıtı değerlendirdiklerini belirtmişti.
Hamas sözcüsü Cihad Taha Lübnanlı haber kuruluşu ElNashra'ya yaptığı açıklamada, teklife iletilen yanıtta gündeme getirilen "değişikliklerin" kalıcı bir ateşkesi ve İsrail askerlerinin Gazze'den tamamen çekilmesini garanti altına almayı amaçladığını söyledi.
ABD Başkanı Joe Biden tarafından açıklanan teklif, bu hükümleri içeriyor. Ancak Hamas İsrail'in şartları uygulayıp uygulamayacağı konusunda temkinli olduğunu ifade etti.
Savaşın başlamasından bu yana bölgeye sekizinci kez giden Blinken, masadaki anlaşmanın Hamas'ın 6 Mayıs'ta sunduğu anlaşmayla "neredeyse aynı" olduğunu belirtti.
"İyi niyetle ilerleyip ilerlemediklerini sorgulamanız gereken bir nokta"
ABD Dışişleri Bakanı, "Müzakerelerin bir noktasında, ki uzun bir süredir devam ediyor, bir taraf taleplerde bulunmak ve zaten kabul ettiği şeylerde değişiklik yapmakta ısrar ederse, iyi niyetle ilerleyip ilerlemediklerini sorgulamanız gereken bir noktaya gelirsiniz" dedi.
Blinken, "Ancak önümüzdeki günlerde Katar ve Mısır'daki ortaklarımızla birlikte bu anlaşmayı tamamlamak için acil girişimlerimizi sürdüreceğiz" dedi.
ABD Dışişleri Bakanı, “Bu farklılıkların giderilebilir olduğuna inanıyorum. Bu köprülerin kurulacağı anlamına gelmiyor çünkü bu yine insanların evet demesine bağlı" diye konuştu.
Blinken ile basın toplantısında konuşan Katar Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman bin Casim el Sani, "Her iki tarafın da farklı vesilelerle sergilediği davranışların çabalara zarar verdiğini gördük" diye konuştu.
İlgili Haberler Beyaz Saray: “Hamas’ın ateşkes teklifine yanıtını değerlendiriyoruz”Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da bugün yaptığı açıklamada, hızlı ilerleyen bir süreçte, Hamas'tan çok farklı sesler geldiğini söyledi; “Dolayısıyla Hamas ile yetkili bir kanaldan konuşan Mısır ve Katar ile istişarede bulunmayı bekleyeceğiz. Ardından Başkan'ın ve Güvenlik Konseyi kararının ortaya koyduğu hususlarla tutarlı olarak bu ateşkesi ve rehine anlaşmasını sağlamanın en iyi yolu hakkında kararlarımızı vereceğiz” dedi.
Başkan Joe Biden’la G7 zirvesi için İtalya’ya giderken uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Sullivan, anlaşmanın ne zaman sağlanabileceği ile ilgili ise özellikle bunun gibi karmaşık bir müzakerenin temposunu veya zamanlamasını tahmin etmenin zor olduğuna dikkat çekti.
Sullivan, “Dolayısıyla bunun ne kadar süreceğine dair herhangi bir tahminde bulunmayacağım ve Hamas'ın önerdiği belirli değişiklikleri de paylaşmayacağım. Arabulucuların birlikte çalışmasına imkan vermek istiyorum” dedi.
Hamas'tan yalanlama
Hamas yetkilisi Usame Hamdan ise El Arabiya televizyonuna yaptığı açıklamada ateşkes teklifine verdiği yanıtta yeni fikirler gündeme getirdiklerini yalanladı.
Hamas'ın "teklifleri reddeden tarafın İsrail olduğu" yönündeki tutumunu yineleyen Hamdan, ABD yönetimini Gazze'de kalıcı bir ateşkes planına "herhangi bir taahhütte bulunmaktan kaçınmak" için yakın müttefikiyle birlikte hareket etmekle suçladı.
ABD, Mısır ve Katar'dan üst düzey yetkililer, aylardır ateşkese arabuluculuk yapmaya ve 100'den fazlasının Gazze'de tutsak olduğu düşünülen rehinelerin serbest kalmasını sağlamaya çalışıyor.
Üç aşamalı ateşkes planının ayrıntıları
ABD Başkanı Joe Biden'ın 31 Mayıs'ta açıkladığı yeni teklif, altı haftalık bir ateşkes ve Filistinli tutuklular karşılığında bazı rehinelerin serbest bırakılmasıyla başlıyor.
Bu kapsamda İsrail güçleri nüfusun yoğun olduğu bölgelerden çekilecek ve Filistinli sivillerin evlerine dönmelerine izin verilecek.
Birinci aşama aynı zamanda insani yardımın Gazze Şeridi'nin tamamına güvenli bir şekilde dağıtılmasını gerektiriyor. Başkan Biden bunun her gün 600 TIR yardımın Gazze'ye girmesini sağlayacağını söyledi.
İkinci aşamada, İsrail ve Hamas'ın mutabakatıyla “Gazze'deki diğer tüm rehinelerin serbest bırakılması ve İsrail güçlerinin Gazze'den tamamen çekilmesi karşılığında düşmanlıklara kalıcı bir son verileceği” yer alıyor.
Üçüncü aşama Gazze için büyük bir yeniden inşa planı başlatılmasını ve Gazze'de ölen rehinelerin naaşlarının ailelerine teslim edilmesini öngörüyor.
İlk aşamadan ikinci aşamaya geçiş bir tıkanma noktası gibi görünüyor. Hamas İsrail'in savaşı yeniden başlatmayacağına dair güvence isterken, İsrail de ikinci aşamaya ilişkin müzakerelerin uzamasının ateşkesi süresiz olarak uzatmamasını ve rehineleri esaret altında bırakmamasını istiyor.
Reuters ve Associated Press haber ajanslarından yararlanılmıştır.