WASHINGTON - ABD Başkanı Joe Biden Kasım’da yapılacak başkanlık seçimlerinde karşı karşıya gelmesi olası eski Başkan Donald Trump’ın, NATO ve Rusya ile ilgili Avrupa’da yoğun kaygıya yol açan sözlerini güçlü ifadelerle kınadı. Demokrat Başkan Biden, “NATO kutsal bir taahhüttür. Amerika söz verdiğinde bunun bir anlamı vardır” diye konuştu.
ABD Başkanı Joe Biden, Demokratlar’ın kontrolündeki Senato’da uzun bir gece mesaisinin ardından kabul edilen ancak Cumhuriyetçiler’in çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi’nde akıbeti belirsiz olan Ukrayna ve İsrail’e yardım paketiyle ilgili, hem Amerikan kamuoyuna hem de Kongre’ye seslendi.
Başkan Biden konuşmasına, eski Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump’ın haftasonu düzenlediği bir mitingde, başkan olduğu dönemde adını vermediği bir müttefik ülkeye, “Rusya’yı ittifaka yeterli maddi katkı yapmayan NATO üyelerine her ne isterse onu yapmaya teşvik edeceğini söylediği’’ yönündeki ifadelerden alıntı yaparak başladı.
Joe Biden, “ABD’nin eski bir başkanının böyle bir şeyi söylediğini düşünebiliyor musunuz? Tüm dünya bunu duydu. En kötüsü de bunu söylerken ciddi olması” dedi.
ABD’nin tarihinde hiçbir başkanın “Rus bir diktatöre boyun eğmediğini” söyleyen Biden, “Şunu mümkün olduğunca açık şekilde ifade edeyim: Ben hiçbir zaman bunu yapmayacağım. Bu utanç verici ve tehlikeli. Amerika ile bağdaşmıyor. Amerika söz verdiğinde bunun bir anlamı vardır. Biz bir söz verdiğimizde tutarız. NATO kutsal bir sözdür” ifadelerini kullandı.
Biden: “Trump için her şey al-ver ilişkisinden ibaret”
Donald Trump için her şeyin “al-ver ilişkisi”nden ibaret olduğunu söyleyen Biden, “Trump ittifakın önemini anlamıyor. Ben Putin’in saldırması halinde her NATO ülkesini savunmaktan asla kaçmayacağım” dedi.
ABD’nin şimdi alacağı kararların gelecekte olayların seyrini belirleyeceğini vurgulayan Biden, Kongre’ye Ukrayna ve İsrail’e yardımı kapsayan 95 milyar dolarlık ek bütçe paketini derhal kabul etmesi çağrısında bulundu; “Tarih izliyor. Bu gibi anlarda kim olduğumuzu hatırlamamız gerekiyor. Birlikte hareket etmek demek müttefiklerle hareket etmek demektir” ifadelerini kullandı.
İlgili Haberler Biden’dan Trump’ın Rusya ve NATO sözlerine tepki: “Dehşet verici ve tehlikeli”Trump’ın ulusal güvenlik danışmanı: “Başkan olması halinde NATO’da değişiklik teklifi masada olacak”
ABD’de Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimleri yaklaştıkça, Demokrat Biden ve Cumhuriyetçi Trump cephesinin, dış politika ve kolektif savunma konusunda ortaya koyduğu taban tabana zıt vizyonun hatları, her iki taraftan gelen açıklamalarla biraz daha belirginleşiyor.
Donald Trump’ın önde gelen ulusal güvenlik danışmanlarından biri olan Keith Kellogg, Reuters haber ajansına bugün verdiği özel bir mülakatta, Trump’ın yeniden başkan olması halinde, “NATO’da bazı üye devletlerin dışardan bir saldırıya karşı koruma imkanını kaybetmesiyle sonuçlanabilecek değişiklikler” yapacağını söyledi.
Trump döneminde Ulusal Güvenlik Konseyi’ne başkanlık eden emekli Korgeneral Keith Kellogg, 31 üyeli ittifakın bir üyesinin Gayrisafi Yurtiçi Hasılasının en az yüzde 2’sini savunmaya harcamaması halinde, NATO’nun Beşinci Maddesi kapsamındaki güvenlik garantilerinin iptal edilmesine destek vereceğini söyledi.
Kuzey Atlantik Antlaşması’nın Beşinci Maddesi, bir NATO müttefikinin saldırıya uğraması halinde bunun tüm ittifaka yapılmış sayılacağını ittifak üyelerinin uygun bir şekilde karşılık vermesi gerektiğini belirtiyor.
Emekli Korgeneral Kellogg, Trump döneminde başkan yardımcılığı yapan ancak özellikle 6 Ocak Kongre saldırısı sonrasında eski başkanla arasına mesafeye koyarak 2024 seçimlerinde, Cumhuriyetçi Parti’den aday adayı olan Mike Pence’in de ulusal güvenlik danışmanı olarak görev yapmıştı. Mike Pence, geçtiğimiz aylarda seçim kampanyasını askıya almıştı.
Kellogg, “Benim geldiğim yerde ittifaklar önem taşır. Ancak bir ittifakın parçası olacaksanız, ittifaka katkıda bulunun ve ittifakın parçası olun” diye konuştu.
İlgili Haberler Avrupa’da Trump paniği: Fransa, Almanya ve Polonya safları sıkılaştırıyor“Kademeli bir ittifak”
Reuters’ın haberine göre, Kellogg bu teklifi Trump’la görüşüp görüşmediğini söylemeyi reddetti; ancak Trump’la, NATO’nun geleceğini sık sık ele aldıklarını belirtti.
Emekli Korgeneral Kellogg, Trump’ın 5 Kasım’daki seçimi kazanması halinde, ittifakın geleceğini görüşmek üzere 2025 Haziran ayında, bir NATO toplantısı yapılmasını önermesinin olası olduğunu da söyledi.
NATO’da kurucu anlaşmanın maddelerine uyma seviyesine dayalı olarak bazı üyelerin daha güçlü korumaya sahip olduğu “kademeli bir ittifak” olabileceğini söyleyen Kellogg, “Trump başkan seçilirse seçim biter bitmez, herkese bir uyarı yapacağız. Haziran’da bu konuyu görüşebilmemiz için hazırlık yapmalarına izin vereceğiz. Bence yetişkin gibi bu tartışmayı yapmamız gerekiyor. Bu, yapmamız gereken çok sayıda ulusal güvenlik tartışmalarından biri” dedi.
NATO üyelerinin istediklerinde ittifaktan çekilebilmesi gerektiğini de savunan Kellogg, NATO’yu kuran antlaşmanın Üçüncü Maddesi’ne uyulmaması halinde Beşinci Madde kapsamında sağlanan korumaların “otomatik” olarak değerlendirilmemesi gerektiğini söyledi.
Üçüncü Madde ne diyor?
NATO'yu kuran antlaşmanın Üçüncü Maddesi, üye ülkelerin bireysel savunma kabiliyetlerini geliştirmek amacıyla uygun çabayı göstermesi gerektiğini belirtiyor.
Madde, üye ülkelerin Gayrisafi Yurtiçi Hasılası’nın en az yüzde 2’sini savunmaya harcaması gerektiğini söylememekle birlikte üye devletler, 2014’te Galler’de yapılan zirvede, 10 yıl içinde bu oranı yakalama sözü vermişti.
NATO’nun geçen yıl Temmuz ayına ait tahminlerinde, ABD, İngiltere ve Rusya’yla sınırı bulunan bazı doğu Avrupa ülkeleri dahil, 31 üye devletin 11’inin 2023’te bu hedefe ulaşması öngörülmüştü.
Donald Trump’ın seçim kampanyasından ise konuyla ilgili bir açıklama gelmedi; ancak Reuters’ın haberine göre önceki açıklamalarda Kellogg olası bir Trump yönetiminde rol alabilecek bir politika danışmanı olarak yer almıştı.
Reuters’ın özel haberinden bir bölüm kullanılmıştır.