Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından yapılan açıklamada, ABD'nin Suriye'deki durumu yakından takip ettiği ve son 48 saat içinde bölge başkentleriyle temas halinde olduğu kaydedildi.
Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, “Esat rejiminin BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararında belirtilen siyasi sürece katılmayı reddetmeye devam etmesi ve Rusya ile İran'a bel bağlaması, Suriye'nin kuzeybatısında Esat rejimi hatlarının çökmesi dahil şu anda ortaya çıkan koşulları yarattı” denildi.
ABD'nin, “terör örgütü olarak tanımlanan Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) tarafından girişilen saldırıyla hiçbir ilgisinin olmadığının” belirtildiği açıklamada ayrıca ABD'nin ortakları ve müttefikleriyle birlikte gerilimin düşürülmesi, sivillerin ve azınlık grupların korunması çağrısı yaptığı kaydedildi.
Beyaz Saray, açıklamayla ayrıca, Suriye'deki “bu iç savaşı BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararıyla uyumlu bir siyasi çözümle kesin olarak sona erdirebilecek ciddi ve inandırıcı bir siyasi sürecin başlatılması çağrısında bulunduğunu” da aktardı.
Açıklamada ayrıca, “IŞİD'in Suriye'de bir daha asla dirilememesini sağlamak için zorunlu olan ABD personelini ve ABD askeri mevzilerini tam olarak savunmaya ve korumaya devam edeceğiz” denildi.
Suriye ordusu, dün, Halep'te isyancı gruplar karşısında verilen kayıpların ardından şehirden çekilmişti. Suriyeli yetkililer, ordunun büyük bir saldırıya hazırlanmak üzere geri çekildiğini ifade etmişti.
Suriye ordusundan yapılan açıklamada, isyancıların çok sayıda ve farklı yönlerden saldırdığı belirtilerek, “silahlı kuvvetlerimiz saldırıyı püskürtmek, sivillerin ve askerlerin hayatını korumak ve karşı saldırıya hazırlanmak için savunma hatlarını güçlendirmeyi amaçlayan bir yeniden konuşlanma operasyonu gerçekleştirdi” denildi.
Heyet Tahrir El Şam grubunun öncülük ettiği beklenmedik saldırı, Suriye iç savaşının 2020'den bu yana büyük ölçüde sakin olan cephelerini sarsarak parçalanmış ülkenin, Türkiye sınırına yakın bir köşesindeki çatışmaları yeniden alevlendirdi. Suriye ordusu, devlet otoritesini yeniden tesis etmek için karşı saldırıya hazırlandığını açıkladı.
İsyancıların ilerleyişini doğrulayan Suriye ordu komutanlığı, isyancıların Rusya ve İran destekli hükümet güçlerinin sekiz yıl önce isyancıları sürmesinden bu yana tam devlet kontrolü altında olan Halep şehrinin büyük bölümüne girdiğini duyurdu.
Şehirde isyancı güçler devriye geziyor.
Halep'ten gelen görüntülerde bir grup isyancının gece şehre girdikten sonra şehrin Saadallah el-Cabiri Meydanı'nda toplandığı görülüyor. Bir başka grubun da şehrin merkezindeki Esat ailesine ait bir heykeli yıktıkları görüldü.
Öte yandan, bölgeden ayrıca “Ben Halep'in evladıyım ve sekiz yıl önce, 2016'da Halep'ten sürüldüm. Allah’a şükür geri döndük. Bu tarif edilemez bir duygu” diyen Ali Cumbaa isimli bir savaşçının sözleri de televizyon görüntülerine yansıdı.
Buna karşın Suriye ordusu, bombardımanın isyancıların sabit mevziler kurmasını engellediğini söyledi. Açıklamada, isyancıları kovma ve tüm şehir ve kırsalında rejimin kontrolünü yeniden sağlama sözü verildi.
İki isyancı kaynaksa, isyancıların İdlib vilayetindeki Meraat El Numan kentini de ele geçirerek tüm vilayeti kontrolleri altına aldıklarını ve bunun Suriye lider Beşar Esat'a önemli bir darbe daha vuracağını ileri sürdü.
Rus jetleri Esat güçlerine destek veriyor
Suriyeli iki askeri kaynak da Rus ve Suriye savaş uçaklarının Cumartesi günü Halep'in bir banliyösünde isyancıları hedef aldığını söyledi.
Cuma günü konuşan Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Moskova'nın isyancıların saldırısını Suriye'nin egemenliğinin ihlali olarak gördüğünü belirtti. Peskov, “Suriyeli yetkililerin bölgeye bir an önce düzen getirmesinden ve anayasal düzeni yeniden tesis etmesinden yanayız” dedi.
Suriye'nin muhaliflerin elindeki bölgelerinde faaliyet gösteren bir kurtarma servisi olan Suriye Sivil Savunması, X'te yaptığı bir paylaşımda Suriye rejimi ve Rus uçaklarının isyancıların elindeki İdlib'de yerleşim bölgelerinde, bir benzin istasyonuna ve bir okula hava saldırıları düzenlediğini, dört sivilin öldüğünü ve altısının da yaralandığını ileri sürdü.
Suriyeli iki askeri kaynak da Rusya'nın Şam'a önümüzdeki 72 saat içinde ulaşacak ek askeri yardım sözü verdiğini söyledi. Yetkililer, Halep havaalanını ve şehre giden yolların kapatıldığını açıkladı. Üç askeri kaynak, Suriye ordusuna isyancıların girdiği şehrin ana bölgelerinden “güvenli çekilme” emirlerine uymalarının söylendiğini de belirtti.
İran’ın bölgedeki rolü
Aralarında Türkiye'nin desteklediği grupların da bulunduğu isyancılar Cuma günü yaptıkları açıklamada savaşçılarının Halep'in çeşitli mahallelerinde ilerlediğini söyledi.Jaish al-Izza isyancı tugayının komutanlarından Mustafa Abdul Jaber, hızlı ilerlemelerine Halep vilayetinin genelinde hükümeti destekleyecek İran destekli insan gücü eksikliğinin yardımcı olduğunu söyledi.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçı Cuma günü Suriyeli mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde ABD ve İsrail'i isyancıların saldırısının arkasında olmakla suçladı. Muhalif savaşçılar kampanyanın, Rus ve Suriye hava kuvvetlerinin son haftalarda İdlib vilayetinin bazı bölgelerinde sivillere yönelik artan saldırılarına yanıt olarak ve Suriye ordusunun herhangi bir saldırısını önlemek için yapıldığını söyledi.
Türk istihbaratıyla temasta olan muhalif kaynaklar, isyancıları destekleyen Türkiye'nin saldırıya yeşil ışık yaktığını ileri sürdü. Türk Dışişleri bu iddialara yanıt vermedi. Türkiye Dışişleri Bakanlığı Cuma günü yaptığı açıklamada isyancılar ve rejim güçleri arasındaki çatışmaların istenmeyen bir gerginliğe yol açtığını söyledi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, bölgede daha fazla istikrarsızlığın önlenmesinin Türkiye'nin önceliği olduğunu belirterek Ankara'nın İdlib'e yönelik son saldırıların gerilimi azaltma anlaşmalarının ruhuna ve uygulanmasına zarar verdiği uyarısında bulunduğunu söyledi.
Dışişleri Bakanı Fidan’ın temasları
Öte yandan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Cumartesi günü art arda Suriye’deki son duruma ilişkin diplomatik temaslarda bulundu.
Fidan, önce Lübnan Başbakanı ardından Rusya Dışişleri Bakanı ve son olarak da Katar Başbakanı’yla telefon görüşmeleri yaptı. Fidan muhataplarıyla bölgedeki son durumu değerlendirdi.
İran ve Rusya Dışişleri bakanları da bir telefon görüşmesi yaparak ülkelerinin Suriye’ye desteğini yineledi ve bölgedeki olumsuzluklardan ABD’yi sorumlu tuttuklarını dile getirdi.