Gazze’de 10 aydır süren İsrail-Hamas savaşını sona erdirecek bir ateşkes ve rehine anlaşması sağlamak amacıyla Kahire'de yapılan üst düzey görüşmeler Pazar günü nihai bir anlaşma sağlanamadan sona erdi; ancak Beyaz Saray görüşmelerde ilerleme sağlandığını, ayrıntıların Hamas’ın da temsil edildiği çalışma grupları arasında görüşülmeye devam ettiğini bildirdi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby Pazartesi günü gazetecilere yaptığı açıklamada, üst düzey müzakerelerde ABD heyetinde yer alan Biden yönetiminin Ortadoğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett McGurk’ün, çalışmalar için bir gün daha Kahire’de kaldığına dikkat çekti.
Görüşmelerin yapıcı olduğunu söyleyen Kirby, “McGurk şu anda orada, ancak muhtemelen kısa bir süre sonra ayrılacak ve görüşmeleri ve süreci çalışma grubu üyelerine bırakacak. Elimde orada temsil edilecek kişilerin isim listesi yok ama Hamas dahil tüm taraflar bu çalışma grubu tartışmalarında temsil edilecek” dedi.
Müzakerelerin kesintiye uğradığına dair haberlere karşı çıkan Kirby, “Çalışma grubu seviyesine geçmeye istekli olacak ya da buna ihtiyaç duyacak kadar ilerleme kaydettiler, bu yüzden arabuluculara ve liderliğe ihtiyaç yoktu. Görüşmeler aslında bir sonraki mantıklı adımın daha düşük seviyelerdeki çalışma gruplarının oturup, ince ayrıntıları çözmesi olduğunu düşündükleri bir noktaya kadar ilerledi. Ancak görüşmelerin kesildiği iddiası doğru değil, tam aksine sahadaki ekip bu sabah bize görüşmelerin devam ettiğini ve yapıcı olduğunu bildirdi. Şimdi, yarın bir anlaşmaya varacağımızı tam olarak öngöremem. Ancak görüşmeler öyle bir şekilde ilerliyordu ki artık işi bu çalışma gruplarına devretmenin zamanı gelmişti” diye konuştu.
Kirby, çalışma grupları tarafından ele alınacak konulardan birinin Hamas'ın elindeki rehineler ile Filistinli tutukluların takası olacağını söyledi; “Üzerinde konuşacakları konular, bizim genellikle üzerinde konuşabildiğimizden çok daha detaylı ve spesifik konular olacak. Bu takas neye benziyor, her iki tarafta da tam olarak kimler serbest bırakılacak ve hangi hızda serbest bırakılacak, bu tür şeyler. Bu, ete kemiğe büründürmeye çalıştıkları bazı şeylere iyi bir örnek” dedi.
Kirby, İsrail ve Hizbullah arasında haftasonu yaşanan karşılıklı saldırıların Kahire'deki görüşmeleri etkilemediğini de belirtti.
Bölgede olup biteni çok yakından takip ettiklerini ve savaş görmek istemediklerini söyleyen Kirby, “İş o noktaya gelirse kendimizi ve İsrail'i savunabilmek için orada oldukça güçlü bir kuvvet bulunduruyoruz. Umarım öyle olmaz ama bu ateşkes anlaşmasını mümkün olan en kısa sürede yapmak istiyoruz. Bunu yapma konusundaki ilgimizi kaybetmedik, ayağımızı gazdan çekmedik. Aylar önce olduğu gibi şimdi de aynı aciliyet duygusu mevcut” dedi.
John Kirby, hala süren görüşmelerin ne kadar süreceğiyle ilgili ise bir öngörüde bulunmadı; “Bu çalışma grubu görüşmelerinin en azından önümüzdeki birkaç gün yapılmasını bekliyoruz, ancak daha uzun sürüp sürmeyeceği ya da daha erken bitip bitmeyeceği, bence gerçekten katılanlara ve neyi başarabileceklerine bağlı olacak” demekle yetindi.
Aylardır devam eden görüşmeler, İsrail'in Gazze'deki askeri harekatını sona erdirecek ya da Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e düzenlediği saldırıda rehin aldığı sivillleri serbest bırakacak bir anlaşmaya varılmasını sağlayabilmiş değil.
Görüşmeler, Gazze ve Mısır arasındaki sınır güvenliği, Refah Sınır Kapısı ve İsrail ordusunun Gazze'den ve Philadelphi koridorundan çekilmesinin de bulunduğu bir dizi teknik konuyu kapsıyor.
İsrail ve Hamas, Gazze'nin Mısır sınırı boyunca uzanan Philadelphi koridoru ve bölgenin doğusundan batısına uzanan Netzarim koridoru konusunda anlaşmazlık yaşıyor. Hamas, İsrail güçlerinin Gazze'den tamamen çekilmesini talep ediyor.
Netanyahu ise Hamas'ın yeniden silahlanmasını önlemek amacıyla İsrail'in Philadelphi koridorunu kontrol edeceği ilkesinde ısrar ediyor.