Başkanlık görevini devralmasından bu yana silah kontrolu konusundaki ilk büyük adımını atan Joe Biden, ABD'de silahlı şiddet sorununu çözme yolunda bir dizi başkanlık kararnamesi imzaladı.
Başkan Biden, "Her gün çok sayıda insanımızın silahlı şiddet nedeniyle yaşamını yitirmesi ülke olarak karakterimiz üzerinde oluşan bir lekedir" dedi. Silah kontroluna ilişkin kararnamelerinin hiçbirinin ABD vatandaşlarının silah sahibi olma hakkını garanti altına alan Anayasa'nın 2'nci ek maddesini ihlal etmediğini vurgulayan Biden, silah imal edenlerin dokunulmazlık sahibi olmaması gerektiğini ve bu dokunulmazlığı kaldırmanın, öncelikleri arasında yer alacağını söyledi.
Beyaz Saray'daki açıklamaya 2012 yılında Connecticut eyaletinin Sandy Hook kasabasında bir ilkokula, 2018'deyse Florida eyaletinin Parkland kentindeki Marjory Stoneman Douglas Lisesi'ne düzenlenen silahlı saldırıda hayatını kaybeden öğrenci, öğretmen ve okul yöneticilerinin yakınları da katıldı.
Biden, ABD'deki silahlı şiddet meselesinin boyutlarını, geçtiğimiz ay Georgia ve Colorado eyaletlerinde düzenlenen saldırılar arasındaki sürede 850 silahlı çatışma daha yaşanması ve bu çatışmalarda 250 kişinin ölmesi, 500 kişinin de yaralanmasını hatırlatarak ortaya koydu.
Beyaz Saray'daki açıklamaları sırasında Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve Adalet Bakanı Merrick Garland da Biden'ın yanında yer aldı. Bakan Garland, "silahlı şiddet sorununu çözmenin ne kadar zor olduğu konusunda hiçbir şüphesi olmadığını" kaydetti. Bakanlığının bu sorunu tek başına çözemeyeceğinin altını çizen Garland, "silahları suçluların elinden uzak tutmak ve hayat kurtarmak için toplu bir çaba gösterilmesi gerektiğini" kaydetti.
Adalet Bakanlığı'nın ceza davalarını ve soruşturmaları analiz etme yöntemlerini yeniden gözden geçireceğini söyleyen Bakan Garland, günümüzdeki silah kaçakçılığı şekilleri hakkında daha fazla bilgi edineceklerini belirtti, "Modern silahlar artık demir dökme ya da dövmeyle elde edilmiyor. Silahlar plastikten, üç boyutlu yazıcılardan ya da kişinin kendisinin monte ettiği parçalardan da elde ediliyor" dedi.
Biden, ABD'de son haftalarda düzenlenen toplu silahlı saldırılar sonrasında silah kontrolu sağlamak için harekete geçmesi konusunda giderek daha çok baskı görmeye başlamıştı. Beyaz Saray ise silah kontrolu konusunda Kongre'nin adım atması gerektiğini vurguluyor. Temsilciler Meclisi, geçtiğimiz ay silah satın almak isteyenlerle ilgili özgeçmiş tasarısını kabul etmiş olsa da silah kontrolu tasarılarının iki partinin eşit sayıda sandalyeye sahip olduğu Senato'dan geçme olasılığı epey düşük. Cumhuriyetçiler, silah kontrolu konusundaki hemen hemen tüm önerilere topluca karşı çıkıyor.
İlgili Haberler ABD’de İki Haftada Üçüncü SaldırıPerşembe günkü açıklama sırasında Adalet Bakanı Merrick Garland da Beyaz Saray'da Başkan Biden'a eşlik etti. Silah kontrolu konusundaki adımların çoğu, Adalet Bakanlığı tarafından atılacak.
Biden'ın "hayalet silah" olarak bilinen ve dışarıdan satın alınan parçalar evde birleştirilerek imal edilebilen ateşli silahlara sahip olmak isteyenlere özgeçmiş taramasından geçirilme zorunluluğu getirileceğini açıkladı. Farklı parçalar ve metal kesme makinasıyla yapılan "hayalet silahların" genellikle seri numaraları olmuyor. ABD'de evde ya da atölyede silah imal etmek yasal ve bunun için silah üretenlerin özgeçmiş taramasından geçirilmesini zorunlu kılan herhangi bir federal hüküm bulunmuyor.
Üst düzey Biden yönetimi yetkilileri, Adalet Bakanlığı'nın 30 gün içinde ev yapımı silahları kontrol altına almak için getirilmesi planlanan yeni kuralla ilgili önerisini açıklayacağını söyledi, ancak söz konusu kurala ilişkin ayrıntı vermedi.
Adalet Bakanlığı'nın ayrıca 60 gün içinde keskin nişan alma becerisini arttıran sabitleyici aksesuarların kullanılmasıyla ilgili kuralları da sıkılaştırmak için bir öneri açıklaması bekleniyor. Colorado eyaletinin Boulder kentinde geçtiğimiz ay düzenlendiği saldırıda 10 kişinin ölümüne yol açan silahlı saldırganın da benzer bir aksesuar kullandığı ortaya çıkmıştı. Bakanlığın önerisine göre kısa namlulu tüfekler de sabitleyici aksesuarla kullanılan silahlar kategorisine alınacak.
Ulusal Ateşli Silahlar Yasası uyarınca bu silahlara sahip olmak isteyenlerin federal ruhsat alması, daha kapsamlı başvuru sürecinden geçmesi ve 200 dolar vergi ödemesi gerekiyor.
İlgili Haberler Anayasa Mahkemesi Silah Davasını Görüşecek mi?Adalet Bakanlığı ayrıca 60 gün içinde yeni bir "tehlike uyarısı" kuralı getirecek. Biden yönetimine göre yeni kural, eyaletlerin kendi "tehlike uyarısı" yasaları çıkarmasını kolaylaştıracak. Bu yasalar, polisin, kendisine ya da başkalarına karşı tehlike oluşturduğu belirlenen kişilerin sahip olduğu silahlara el koyması için bireylerin mahkemeye başvurmasına izin veriyor.
Yasa ayrıca ateşli silah kaçakçılığına ilişkin daha fazla veri elde edilmesini sağlayacak. Öncelikle silah kaçakçılığıyla ilgili yeni bir kapsamlı rapor hazırlanacak. Biden yönetimi, 20 yıldan uzun süredir böyle bir raporun hazırlanmadığını kaydediyor.
Başkan Biden Perşembe günü ayrıca toplumsal şiddeti önleme programlarına yapılacak yatırımları da açıkladı. Bu programların beş federal dairenin kent merkezlerindeki mahallelerde yaşanan silahlı şiddet eylemlerini azaltması amaçlanıyor.
Biden yönetimi yetkilileri, silah kontrolu konusunda daha fazla adımın atılabileceğinin de sinyalini verdi. Yetkililer, Biden'ın başkanlık kararnamelerini, Adalet Bakanı Garland'ın görev başındaki ilk birkaç haftasında tamamladığı "ilk adımlar" olarak niteledi.
Yeni atama
Başkan Biden ayrıca silah kontrolu yanlısı grup Giffords'ın danışmanlarından ve eski bir devlet memuru olan David Chipman'ı Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılar Dairesi'nin (ATF) başkanlığına aday gösterdi.
Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılar Dairesi'nin (ATF) başkanlığını şu anda Başkan Vekili Regina Lombardo yürütüyor. Biden'in ATF Başkanı adayı David Chipman'ın ülkedeki silahlanma yasalarının uygulanmasında ATF başkanının büyük rol oynadığına işaret eden silah kontrolu savunucuları tarafından memnunlukla karşılanması bekleniyor. Silah kontrolunu savunan Giffords örgütünde üst düzey danışman olan Chipman, ev yapımı silahların daha kapsamlı ve sıkı denetlemeye tabi tutulması, özgeçmiş taraması sisteminde reform yapılması ve yasadışı silah satışlarının azaltması için mücadele etmişti.
Giffords örgütündeki görevinden önce ATF'de 25 yıl boyunca çalışan Chipman, Virginia'dan New York'a yasadışı silah kaçıran bir çetenin durdurulması için mücadele etmiş ve ATF'nin Özel Silahlar ve Taktikler Birimi'nde (SWAT) görev almıştı.
Kendisi de silah sahibi olan Chipman aynı zamanda patlayıcı uzmanı. Chipman ayrıca 1995 yılında Oklahoma City'de bir federal binaya düzenlenen bombalı saldırıyı ve New York'ta 11 Eylül 2001 saldırılarında yıkılan Dünya Ticaret Merkezi kulelerine 1993 yılında girişilen bombalı saldırıyı soruşturan ekiplerde de görev almıştı. 1990'lı yıllarda Alabama eyaletinde bir dizi kiliseye düzenlenen bombalı saldırıların soruşturulması sürecinde de yer alan Chipman, 2012 yılında ATF'den emekli olmuştu.
İlgili Haberler Temsilciler Meclisi İki Silah Tasarısını OnayladıBaşkan Biden, seçim kampanyası sürecinde, başkan seçildiği takdirde yeni silah kontrol ve kısıtlamalarına öncelik verme taahhüdünde bulunmuştu. Biden'ın taahhütleri arasında silah satın almak isteyen herkesin özgeçmiş taramasından geçirilmesini sağlamak, ateşli silahların internet üzerinden satılmasını, taarruz silahları ve yüksek kapasiteli şarjör imalat ve satışını yasaklamak bulunuyordu. Ancak silah kontrolu yanlıları, bu meselenin ciddiye alındığı yönünde Beyaz Saray'dan gelen işaretleri memnunlukla karşıladıklarını bununla birlikte Biden'ın başkanlık koltuğuna oturur oturmaz harekete geçmemiş olması karşısında hayal kırıklığına uğradıklarını kaydediyor.
Silah kontrolu taraflarları, yeni önlemlere ilişkin açıklamayı, Biden'in silahlı şiddetle mücadele için ilk adımları atması nedeniyle memnunlukla karşıladı.
Silah kontrolu yanlısı grup Everytown for Gun Safety'nin Başkanı John Feinblatt, "Bu başkanlık kararnamelerinin her biri, pandemi döneminde iyice artan silahlı şiddet salgınına yanıt vermeye başlanmasını ve Başkan Biden'ın tarihte en güçlü silah kontrolu sağlayan başkan olma sözünü yerine getirmeye başlamasını sağlayacak" dedi.
Feinblatt, özellikle ev yapımı silahları kontrol altına almak için atılması planlanan adımları övdü ve bu adımların "sayısız hayat kurtaracağından şüphe olmadığını" kaydetti. David Chipman'ın ATF başkanlığına aday gösterilmesinin de yasadışı silah satışlarıyla mücadelede olumlu bir adım olduğunu söyleyen Feinblatt, daha ileri aşamadaki silah kontrolu tasarılarının geliştirilmesinde Biden yönetimiyle işbirliği yapmayı dört gözle beklediğini kaydetti. Ancak Beyaz Saray'ın ya da Kongre'deki siyasetçilerin silah kontrolu konusunda bundan böyle nasıl adımlar atacağı netlik kazanmış değil.
Biden, geçtiğimiz ay düzenlediği basın toplantısında gazetecilerin yeni silah kontrolu yasaları çıkarmak için Kongre'de yeterli desteğe sahip olup-olmadığı konusundaki sorusuna, "Henüz destek oylarını saymadım" şeklinde yanıt vererek kendisi de bu konudaki belirsizliğe işaret etmişti.
Federal yetkililer, uzun yıllardır ev yapımı askeri tip yarı otomatik tüfek ve tabancaların karaborsada satışı konusunda uyarılarda bulunuyordu. İşlenen şiddet suçlarında giderek daha çok kullanılan ev yapımı silahlar, son yıllarda federal yetkililerin yürüttüğü gizli operasyonlarda ele geçirilen silahlar arasında da daha çok yer tutuyor.
Dolaşımda olan ev yapımı silah sayısını belirlemekse zor. Bunun nedeni, bu silahların seri numarası olmaması.
California gibi bazı eyaletler son yıllarda ev yapımı silahların üzerine seri numarası işlenmesi zorunluluğu yetiren yasalar çıkardı.