ABD Başkanı Joe Biden, Rusya’nın Ukrayna işgalinin birinci yıldönümüne günler kala Ukrayna'nın başkenti Kiev'e habersiz bir ziyaret düzenledi. Biden, ziyareti sırasında Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'ye, Washington'un gerektiği sürece Ukrayna'nın yanında durmaya devam edeceği güvencesini verdi.
Başkan Biden ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski, Kiev merkezindeki sokaklarda yürüyerek incelemeler yaptı. Biden'ın ziyareti sırasında Kiev'de sirenlerin çaldığı duyuldu, ancak herhangi bir Rus füze ya da saldırısı olmadı.
Rus işgaline karşı direnen Ukraynalılar'ın cesaretini öven Biden, "Putin, yaklaşık bir yıl önce işgali başlattığında Ukrayna'nın zayıf, Batı'nınsa bölünmüş olduğunu düşündü. Bizden daha dayanıklı olduğunu farzetti. Ama büyük bir yanılgı içindeydi" dedi.
Biden, "Ukrayna'nın ödemek zorunda kaldığı bedel olağanüstü yüksek. Büyük fedakarlıklar yapıldı. Önümüzde zor günler haftalar ve yıllar olduğunu biliyoruz" şeklinde konuştu.
Başkan Biden, paylaştığı Twitter mesajında, "Bir yıl sonra Kiev ayakta. Ukrayna ayakta. Demokrasi ayakta. Amerika ve dünya Ukrayna'nın yanında" dedi.
Polonya'dan gece treniyle Kiev'e giden Biden, yaklaşık 10 saat sonra sabah 8'de Kiev'e varmıştı. Reuters haber ajansına göre Biden aynı şekilde Varşova'ya geri döndü. ABD Başkanı'nın yarın Polonya Devlet Başkanı Andrzej Duda ve NATO'nun doğu kanadındaki diğer ülkelerin liderleriyle görüşmesi bekleniyor.
Ukrayna'ya 500 milyon dolarlık ilave silah, topçu mühimmatı, zırhlı araç savar sistemleri ve hava savunma radarları tedarik edileceği sözü veren Başkan Biden ayrıca Rusya'ya karşı daha sıkı yaptırımlar uygulanacağını kaydetti.
Zelenski de Biden'a, ziyaretinin "Tüm Ukraynalılar'ı desteklediğinin çok önemli bir işareti" olduğunu söyledi.
Zelenski, "Amerikan başkanının 15 yıl sonra ilk kez Ukrayna'yı ziyaret etmesi, Ukrayna-ABD ilişkilerinin tüm tarihçesinin en önemli ziyaretidir" dedi.
Zelenski, Twitter mesajında, Biden’ın ziyaretiyle ilgili olarak, "Tarihi. Zamanında, Cesur. Rusya’nın tam kapsamlı saldırısının birinci yılını tamamlayacağı zaman yaklaşırken Başkan Biden’ı Kiev’de karşıladım. Amerika’ya Ukrayna’nın yanında yer aldığı için minnettarım. Ukrayna’nın zaferini sağlamak için birlikte çalışmaya kararlıyız" dedi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba da Biden'ın ziyaretini "Ukrayna halkının ve Cumhurbaşkanı Zelenski'nin zaferi" ve "Rusya denen bataklıktan hiç kimsenin korkmadığını gösteren açık bir işaret" olarak nitelendirdi.
Biden'ın Kiev ziyareti, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in, Rusya'nın savaşın ikinci yılındaki hedeflerini açıklamasının beklendiği konuşmasından bir gün önce geldi. Putin artık savaşı, Batı'nın silahlı gücüne karşı verilen vekalet savaşı olarak tanımlıyor.
Rus siyaset uzmanı Tatiana Stanovaya, "Bu ziyaret, Kremlin tarafından, Amerika'nın Rusya'nın savaştaki stratejik mağlubiyetine oynadığının ve bu savaşın,, Rusya ve Batı arasında geri döndürülemez bir savaşa dönüştüğünün yeni bir kanıtı olarak algılanacak" dedi.
Stanovaya, "(Putin'in) yarınki konuşmasının Batı'yla olan ilişkilerin koptuğuna işaret etmesi bekleniyordu. Şimdi konuşmanın tonunun çok daha sert olması için bazı değişiklikler yapılabilir" şeklinde konuştu.
Kış harekatı
Moskova, binlerce paralı ve yedek askeri sahaya sürerek kış harekatına hazırlık yapıyor. Batılı ülkeler, savaşın birinci yıldönümünün, çatışmaların en kanlı evresi için ana motivasyon kaynağı oluşturacağı, bu nedenle yıldönümün simgesel önemden fazlasını ifade ettiği görüşünde.
Rusya, son haftalarda, doğu cephesindeki saldırılarda çok az kazanım elde etti. Kiev ve Batı, bu küçük kazanımların, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'nın en büyük savaşını başlatan Putin için övünç kaynağı olacağı görüşünde.
Öte yandan Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi'nin bugün Moskova'ya gitmesi bekleniyor. Wang'in Rusya ziyaretinin Moskova'ya verilen açık bir diplomatik destek olacağı düşünülüyor. Çin, işgalden birkaç hafta önce Rusya'yla "sınırsız" dostluk anlaşması imzalamasına rağmen şimdiye kadar savaşı tarafsız olarak takip ediyordu.
Son günlerde Washington, Pekin'in Moskova'ya silah tedarik etmeye başlayabileceğinden kaygılanıyor. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin, Amerika'nın "Çin'den talepte bulunma konumunda olmadığını" ve Çin'in "Rusya'yla olan kapsamlı işbirliği ortaklığının" iki bağımsız devletin meselesi olduğunu söyledi.
Rusya, Ukrayna'nın madencilik ve sanayi bölgesini oluşturan Donbas'ta tam egemenliği garanti altına almaya çalışıyor. Bu amaçla kuzeyde Kreminna'dan güneyde Vuhledar'a kadar birçok bölgeye saldıran Rusya, madencilik kenti Bahmut'daki son kazanımlarını güvence altına almaya çalışıyor.
Önümüzdeki aylarda planlaması yapılan karşı saldırı için Batılı ülkelerden gelecek büyük miktarda silahı ve askeri mühimmatı teslim almaya hazırlanan Kiev ise çoğunlukla sahada savunmaya odaklanıyor ve Rus kuvvetlerine büyük kayıplar verdirdiğini iddia ediyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski, gece yaptığı konuşmada, "İşgalcileri bozguna uğratıyoruz ve Rusya'ya olağanüstü büyüklükte kayıplar verdiriyoruz. Rusya; Donbas, Bahmut, Vuhledar, Marinka, Kreminna'da ne kadar çok kayıp verirse bu savaşı Ukrayna'nın zaferiyle sonlandırmamız o kadar çabuk olur" dedi.
Siyasi baskı
İngiltere Savunma Bakanlığı, Rusya'nın büyük kayıplar verdiğini bildirdi. Binlerce deniz piyadesinden oluşan iki elit askeri birliğin Ukrayna'nın Donetsk bölgesindeki Vuhledar'a düzenlenen başarısız baskında hayatını kaybettiği kaydedildi.
Bakanlık, "Rus kuvvetleri, büyük olasılıkla, işgalin yıldönümü yaklaşırken giderek büyüyen siyasi baskı altında. Eğer Rusya'nın bahar harekatı başarı sağlayamazsa Rus liderleri arasındaki gerginlik büyük olasılıkla artacak" ifadelerini kullandı. Bakanlık ayrıca Moskova'nın sahadaki durum ne olursa olsun Bahmut'u ele geçirdiği iddiasında bulunacağını da tahmin ediyor.
Ukrayna kuvvetlerinin doğu ve güney cephelerinin kesişiminde yer alan Vuhledar'a başarısız saldırıları, savaş yanlısı Rus blogcular arasında karşılıklı suçlamalara neden oluyor. Batılı hükümetler, Moskova'nın, mayınlarla kaplı sahayı geçmeye çalışan binlerce asker ve çok sayıda zırhlı araç kaybettiğini söylüyor.
Batılı ülkeler, savaşın başlangıcından bu yana Ukrayna'ya yüzlerce tank ve zırhlı araçla büyük askeri destek sağladı.
Kiev ise uzun menzilli füzeler ve savaş uçakları da talep ediyor. Ancak bunları tedarik etmenin, Batı'nın Ukrayna'ya Rusya'nın iç kesimlerini vurabilecek silah tedarikinde bulunmama ilkesini ihlal edeceği düşünülüyor.
Ukrayna, Batılı ülkelerin savaş uçakları tedarik etmek üzere olduğu konusunda ısrarlı.
Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov, "Asıl soru, bu konudaki kararın ne zaman açıklanacağı. Kaç uçağın teslim edileceği ve bu uçaklarda hangi silahların olacağı" dedi.