Avrupa, dönüm noktası niteliğindeki yapay zeka yasalarıyla dünyanın geri kalanı için ne mesaj veriyor?

AB ülkelerinde yapılan oylama, AB milletvekillerinin bir dizi önemli değişiklik yaptıktan sonra 2021 yılında Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan yapay zeka mevzuatını desteklemesinden iki ay sonra geldi.

Avrupa'nın yapay zeka alanında dönüm noktası niteliğindeki kuralları, AB ülkelerinin Aralık ayında varılan siyasi bir anlaşmayı Salı günü onaylamasının ardından önümüzdeki ay yürürlüğe girecek. Yeni kurallar, iş dünyasında ve günlük yaşamda kullanılan yapay zeka teknolojisi için küresel bir ölçüt oluşturacak.

Avrupa Birliği'nin Yapay Zeka Yasası, ABD'nin gönüllülük esasına dayalı hafif uyum yaklaşımından daha kapsamlı. Çin'in yaklaşımıysa sosyal istikrarı ve devlet kontrolünü korumayı amaçlıyor.

AB ülkelerinde yapılan oylama, AB milletvekillerinin bir dizi önemli değişiklik yaptıktan sonra 2021 yılında Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan yapay zeka mevzuatını desteklemesinden iki ay sonra geldi.

Microsoft destekli OpenAI'nin ChatGPT'si ve Google'ın sohbet robotu Gemini gibi üretken yapay zeka sistemlerinin artan popülaritesi; yapay zekanın dezenformasyona, sahte haberlerin yayılmasına ve telif hakkı korumalı materyallerin çalınmasına yol açabileceği endişelerini son aylarda küresel çapta yoğunlaştırdı.

Belçika Dijitalleşme Bakanı Mathieu Michel yaptığı açıklamada, "Dünyada türünün ilk örneği olan bu dönüm noktası niteliğindeki yasa, toplumlarımız ve ekonomilerimiz için fırsatlar da yaratan küresel bir teknolojik zorluğa yanıt veriyor” dedi.

İlgili Haberler Teknoloji şirketleri ikinci Küresel Yapay Zeka Zirvesi’nde güvenlik taahhütleri verdi

Bakan Michel, "Yapay Zeka Yasası ile Avrupa, yeni teknolojilerin geliştirilmesinde güven, şeffaflık ve hesap verebilirliğin önemini vurgularken, aynı zamanda bu hızla değişen teknolojinin gelişmesini ve Avrupa'da inovasyonu arttırmasını sağlıyor" şeklinde konuştu.

Yapay Zeka Yasası, yüksek riskli yapay zeka sistemlerine katı şeffaflık yükümlülükleri getirirken, genel amaçlı yapay zeka modelleri için bu tür gerekliliklerin daha hafif olması öngörülüyor.

Yasa, hükümetlerin kamusal alanlarda gerçek zamanlı biyometrik gözetim kullanımını belirli suçlar, terör saldırılarının önlenmesi ve en ciddi suçlardan şüphelenilen kişilerin aranması ile sınırlandırıyor.

Hukuk firması Cooley'den Patrick van Eecke, yeni mevzuatın 27 ülkeli AB’nin ötesinde bir etkiye sahip olacağını söyledi.

İlgili Haberler Avrupa Birliği'nin nihai onayı verdiği dünyanın ilk Yapay Zeka Yasası neleri kapsıyor?

Hukukçu Patrick van Eecke, "Yasanın küresel çapta etkisi olacak. Yapay zeka platformlarında AB müşteri verilerini kullanan AB dışındaki şirketlerin yasaya uyması gerekecek. Diğer ülkeler ve bölgeler, tıpkı Genel Veri Koruma Düzenlemeleri Yasası’nda olduğu gibi, Yapay Zeka Yasası’nı bir plan olarak kullanacaklar" diyerek AB gizlilik kurallarına atıfta bulundu.

Yeni mevzuat 2026 yılında yürürlüğe girecek. Ancak yapay zeka kullanımında sosyal puanlama, öngörüye dayalı polislik faaliyetleri, internetten veya kapalı devre televizyon yayınlarından yüz görüntülerinin kasıtsız taranmasına ilişkin yasaklar, yeni düzenlemenin yürürlüğe girmesinden itibaren altı ay içinde başlayacak.

Genel amaçlı yapay zeka modelleri için yükümlülükler 12 ay sonra, düzenlemeye tabi ürünlere yerleştirilmiş yapay zeka sistemleri için kurallar ise 36 ay sonra uygulanacak. İhlaller için para cezaları, ihlallerin türüne bağlı olarak 7,5 milyon Euro veya cironun yüzde 1,5'i ila 35 milyon Euro veya küresel cironun yüzde 7'si arasında değişiyor.