Corona virüsüyle mücadele için üretilen aşılardan yedisi Dünya Sağlık Örgütü’nden onay almayı başardı. Ancak virüsün yeni varyantları ortaya çıktıkça, akıllara tek bir soru geliyor. O da hangi aşının, ne kadar etkili olduğu? Uzmanlar, ulaşılabilen her aşının insanları ölmekten ya da hastanelik olmaktan koruduğunu bir kez daha vurguluyor.
Your browser doesn’t support HTML5
Aşıların Delta Varyantına Etkileri Tartışılıyor
Delta varyantındaki artışla gelen veriler, aşılanmış kişilerin de enfekte olduğunu ortaya koyuyor. Ancak birçoğu hastalığı hafif atlatıyor. Uzmanlara göre, bu da her aşının işe yaradığını ortaya koyan en önemli kriter.
Washington Üniversitesi'nden Bill Powderly, “Aşılar, onlardan yapmasını istediğimiz şeyi yapma, yani insanları ağır hastalık ve ölümden koruma konusunda gayet etkili” şeklinde konuşuyor.
İsrail’den gelen vaka artışı haberleri, son günlerde bazı aşıların delta varyantına karşı daha az etkili olduğu endişesini gündeme getirdi. Ancak Powderly, aşıların ağır vakaları önlediğini vurguluyor ve kendi eyaletin Missouri'deki vaka artışlarına dikkat çekiyor:
“Karşılaştıkları vakalar İsrail’deki gibi aşılanmış kişiler arasında. Hiçbiri hastanede tedavi gerektiren vakalar değil. Can kayıpları ve hastaneye yatırılanların tamamı maalesef aşılanmamış kişiler.”
Bazı aşılar bağışıklık sistemini virüsle mücadeleye hazırlama açısından diğerlerinden daha etkili.
Moderna ve Pfizer gibi elçi RNA teknolojisi kullanılan aşıların daha fazla antikor oluşturduğu görülüyor. Viral vektör aşılar olarak bilinen Johnson and Johnson, Astra Zeneca ve Rus yapımı Sputnik V antikor üretimi konusunda ikinci sırada yer alırken, Çin üretimi Sinovac ve Sinopharm gibi ölü virüs teknolojisiyle üretilen aşılar antikor sıralamasında en sonda kalıyor.
Aşıların hepsi virüsün ilk çıkan versiyonuna karşı yeterli antikor üretimi sağlıyor. Ancak uzmanlar, varyantlarla mücadelede, antikor seviyelerinin daha çok önem kazandığını söylüyor.
Londra Impreial Collge'dan Peter Openshaw, “Güçlü bağışıklık yanıtı sağlamayan daha az etkili aşılar, delta varyantında bir tür kırılma yarattı. Hala hastalığın ağır atlatılmasına karşı bir miktar koruma sağlıyor ancak açıkçası bu durum değişebilir” diyor.
Pfizer, Moderna, J&J ve Sputnik V aşılarının tamamı vücudun ikinci savunma hattı olarak bilinen T hücrelerini harekete geçirmede, Çin aşıları Sinovac ve Sinopharm’dan daha iyi performans sergiliyor.
Washington Üniversitesi'nden Deborah Fuller, “T hücresi yanıtı gibi yedek bir bağışıklık tepkisi oluşturabilen aşılar, farklı varyantlara karşı, sadece antikor üretimini tetikleyen inaktif virüs aşılarından daha iyi bir koruma sağlayacak” şeklinde konuşuyor.
Ancak uzman Sinopharm ve Sinovac aşıları için “hiç yoktan iyidir” diyor. Tıpkı her yıl yapılan ve hep şikayet edilen grip aşıları gibi…
Fuller, “Aşı olanlar, bir daha asla yaptırmayacağım, çünkü aşıya rağmen hastalandım diyorlar. Ben de onlara diyorum ki, eğer aşı olmasaydın çok daha ağır hastalanacak, belki de hastanelik olacaktın” diyor.
Ve uzman, tüm aşıların virüsün yayılmasını yavaşlattığını vurguluyor. Bu da tehlikeli varyantların ortaya çıkma olasılığını azaltıyor.