Enflasyonun bir türlü dizginlenememesi ve bunun neden olduğu hayat pahalılığı Türkiye’de artık neredeyse temel ücrete dönüşmüş olan asgari ücretin yeniden güncellenmesi tartışmalarını da beraberinde getiriyor.
Yöneylem Araştırma’nın Mart ayı raporuna konu olan araştırmaya katılanların yüzde 85,3’ü asgari ücretin arttırılması gerektiğini düşünüyor. Araştırmada AKP’ye oy verenlerin yüzde 78,9’u da bu görüşe katılıyor.
Aynı araştırmada ‘‘asgari ücret ne kadar olmalı?’’ sorusuna katılımcıların yüzde 39,5’i ‘‘7000 lira ve üstü’’ yanıtını verirken yüzde 24,5 ‘‘6001-7000 lira olmalı’’ yanıtını işaret etti.
DİSK Genel Sekreteri: ‘‘Asgari ücret en az 7 bin lira olmalı’’
Bu yıl için öngörülen 4 bin 253 liralık asgari ücreti eksik bulan ve 5 bin 200 lira yapılması gerektiğini söyleyen DİSK de bir an önce asgari ücret güncellenmesinin yapılmasını talep ediyor
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan DİSK Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu, ‘‘1 Mayıs’a giderken en önemli taleplerimizden biri asgari ücret artışı. Biz bu yıl için 5 bin 200 lira olması gerektiğini önermiştik. Bu rakam da DİSK-AR’ın yaptığı çalışmalarla ortaya çıkmıştı. O gün yoksulluk sınırı 11 bin lira seviyesindeydi. Biz de bir evde iki kişinin çalıştığı hesabıyla bu ücreti bulmuştuk. Ancak TÜİK’in doğru olmayan enflasyon hesabıyla bu artış eridi gitti. Şimdi Birleşik Metal İş’in araştırma merkezinin yaptığı çalışmalara göre yoksulluk sınırı 16 bin lira. Türk-İş’in verileri de benzer seviyelerde. Bu nedenle asgari ücret en az 7 bin lira olmalı. Bu işçiye biraz nefes aldırtır. Eğer hükümet artış için Temmuz ayını beklerse - ki öteleyecekler gibi görünüyor, biz de o zaman için yeni önerimizi dillendiririz. Enflasyon bu hızla giderse bu rakam da çoktan erir gider’’ dedi.
Erdoğan asgari ücret artışında ‘‘olağanüstü bir gelişme’’yi şart koşmuştu
İktidar partisi de kamuoyundan gelen tepkileri bir süredir gündeminde tutuyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 31 Mart’ta Özbekistan dönüşü uçakta gazetecilerin soruları üzerine ‘‘Asgari ücreti tespit için bir komisyon var. Her sene toplanıyor. Dolayısıyla da bunun vakti Aralık'tır. Vakti geldiğinde de asgari ücretle sorumlu olan sendikalar ve Çalışma Bakanlığım otururlar konuşurlar, adımı atarız. Durum bu. Fevkalade bir durum olup olmadığı noktası orada yine tartışılır. Yani eğer asgari ücret vatandaşımı hakikaten enflasyona ezdiriyorsa, o görüşmelerde belirleme de ona göre yapılır. Olağanüstü bir gelişme olduğu zaman biz bunlara da kapalı değiliz’’ açıklamasıyla asgari ücret güncellemesi için açık kapı bıraktı.
AKP’li Dağ: ‘‘Sabit gelirliler konusunda hamleler yapmamız lazım’’
AKP’den asgari ücretle ilgili son açıklama, dün Kanal 7 televizyonunda bir programa konuk olan Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ’dan geldi.
AKP Genel Başkan Yardımcısı, ‘‘Sabit gelirliler konusunda hamleler yapmamız lazım. Asgari ücretle ilgili bir irade ortaya koyduğunuz zaman herkes kendi çalışanlarına bir artış koymuş oluyor ve insanların alım gücünü bir seviyede tutmaya çalışıyoruz. İlgili bakanlıklarımız şu anda takip ediyor, gelen verilere göre zaten Temmuz ayında memurlarla ilgili bir gündem var, asgari ücretle ilgili Aralık ayında konuşuluyor. Ama gerekirse müdahale yapmaktan çekinmeyiz. Enflasyonun altına kimseyi ezdirmeyeceğiz dedik ve ezdirmedik. Yüzde 30-40 zamlarla bunu ortaya koyduk’’ dedi.
CHP’li Gürer: ‘‘Asgari ücret açlık sınırı altında kalmıştır’’
Cumhuriyet Halk Partisi de asgari ücret konusunda hükümet üzerinde baskı kurmaya çalışıyor. Dün CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yılda bir kez belirlenen asgari ücret tutarının altı aylık periyotlarla belirlenmesi için ‘‘İş Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair’’ kanun teklifi verdi.
Gürer, ‘‘Çarşı, pazar, market fiyatları arttı; yanında ısınma, aydınlanma, ulaşım giderleri katladı. Emekli ve memur maaşları da enflasyon karşısında alım gücü tümden daraldı. Asgari ücret iki ayda enflasyon karşısında erimiş, açlık sınırı altında kalmıştır. Her ay enflasyon rakamlarından yaşanan artış neticesinde geçim sıkıntısı çeken kesimlerin maaşlarının enflasyona ezdirilmemesi için önlem alınmalıdır. Memur ve emekli maaş artışı TÜİK verilerine göre yapılmaktadır. TÜİK enflasyon verileri güvenilirliğini geniş kitlelerde yitirmesine neden olan mevcut enflasyonu düşük gösterme yöntemlerinden vazgeçmeli ve vatandaşın yaşadığı enflasyona odaklanmalıdır’’ dedi.
Erdoğan 2022 yılı asgari ücret zammı için ‘‘son 50 yılın en yüksek artışı’’ demişti
Geçtiğimiz Aralık ayında TİSK, Türk İş ve Çalışma Bakanlığı arasında yapılan görüşmelerden sonra asgari ücret artışını Cumhurbaşkanı Erdoğan büyük bir müjde olarak duyurmuştu.
Erdoğan, ‘‘2022 yılında asgari ücretin en alt rakamı 4 bin 250 lira olarak uygulanacaktır. Çalışanın evli olmasına ve çocuk sayısına göre bu rakam daha yükselecek. Son 50 yılın en yüksek rakamını ifade eden asgari ücret artışı yüzde 50 seviyesinde gerçekleşmiştir’’ demişti.
DİSK-AR: ‘‘1996, 1997 ve 1998 yıllarında brüt asgari ücret yüzde 100’ün üzerinde zamlandı’’
Bugün yazılı bir açıklama yapan DİSK-AR, bu artışın son 50 yılın en yüksek artışı olmadığını yineledi.
DİSK-AR’dan yapılan açıklamada, ‘‘2022 yılı için asgari ücrete yapılan zam hükümet çevrelerinde ‘tarihin en büyük asgari ücret artışı’ olarak sunuldu. 2022 yılı için net asgari ücrete yüzde 50,4’lük ve brüt asgari ücrete ise yüzde 39,9’luk bir zam yapıldı. Bu oranlar tarihin en yüksek oranı değildir. 1976’dan bu yana özellikle enflasyonun ve pahalılığın olduğu dönemlerde, brüt asgari ücrete 20 kez yüzde 40 ve üzerinde zam yapıldı. Net asgari ücrete ise 15 kez yüzde 50’nin üzerinde zam yapıldı. 1996, 1997 ve 1998 yıllarında ise brüt asgari ücret yüzde 100’ün üzerinde zamlandı’’ ifadeleri kullanıldı.
"Türkiye asgari ücrette Avrupa’nın son sıralarında yer alıyor"
Asgari ücret artışının kaçınılmaz olduğunu savunan DİSK-AR’ın iki temel argümanı var. Biri yılın ilk üç ayında asgari ücret artışının tamamen erimesi, diğeri ise Türkiye’deki asgari ücretin Avrupa ülkeleri arasında Arnavutluk’tan sonra en düşük seviyede yer alması.
Eurostat verilerine göre, asgari ücret bakımından Lüksemburg 2257, İrlanda 1775, Hollanda 1725 ve Belçika 1655 Euro ile Avrupa’nın zirvesinde yer alırken aylık 328 Euro asgari ücret ödeyen Türkiye, 248 Euro ile kıta Avrupa’sının en alt seviyesinde yer alan Arnavutluk’un bir basamak önünde bulunuyor. Türkiye’nin hemen önünde yer alan ülkelerden Sırbistan 332, Letonya 401, Romanya ise 504 Euro asgari ücret ödüyor.