Salı günü, Asya'da altın fiyatları ons başına 2.475,81 dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkarak rekor kırdı. Son iki ayda alımlara mola veren, dünyanın en büyük altın rezervine sahip ülkesi Çin, bu konudaki iştahını koruyor.
Reuters’ın Çinli yetkililere ve uzman görüşlerine dayandırdığı haberine göre, son iki ayda ara vermesine rağmen Çin, resmi altın alımı için hâlâ büyük bir iştah besliyor. Kaynaklara göre bu eğilimin temel nedeni, Çin’in külçe altın varlıklarının rezervlere oranının düşük kalması ve jeopolitik gerginliklerin devam etmesi.
İç tartışmalara dahil olan ve konunun hassasiyeti nedeniyle ismini vermek istemeyen Çinli bir politika uzmanı “Çin'in altın rezervlerinin mutlak ve göreceli olarak artması gerekiyor çünkü dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin statüsüyle eşleşmiyor. Çin rezervlerinde altının payı, herhangi bir büyük ekonomi arasında en düşük seviyede” dedi.
“Ancak fiyatlara bakmamız gerekiyor, merkez bankasının her ay sabit miktarda alım yapması imkânsız” diyen içeriden bir yetkili, Rusya-Ukrayna savaşı ve Ortadoğu'daki çatışmaların yol açtığı jeopolitik faktörlerin son yıllarda Çin'in altın talebini artıran etkenler arasında yer aldığını sözlerine ekledi.
Dünyanın en büyük altın alıcısı
Çin Merkez Bankası (PBOC) yetkilileri, üç yıldan uzun bir aradan sonra Kasım 2022'de altın alımlarının yeniden başlamasına neyin sebep olduğu konusunda hiçbir zaman kamuoyu önünde yorum yapmadı.
Batı yaptırımlarının Rusya'nın toplam rezervlerinin yaklaşık yarısı olan 300 milyar dolarlık kısmını dondurmasından sekiz ay sonra PBOC altın alımlarını bildirmeye başladı ve bunu 18 ay boyunca sürdürerek küresel altın fiyatlarının 2024'te rekor seviyelere ulaşması için bir dayanak oluşturdu.
Çin 2023'te dünyanın en büyük altın alıcısı oldu
Dünya Altın Konseyi'ne göre, PBOC 2023’te dünyanın en büyük altın alıcısı oldu. Net 7,23 milyon ons altın satın aldı ve bu miktar, ülkenin en az 46 yıldır yaptığı en yüksek alım oldu.
Ancak Mayıs ve Haziran aylarında hiç alım yapmayınca spot fiyatlar baskı altına girdi ve piyasanın Çin'in gelecekteki iştahı hakkında belirsizlik yarattı.
Haziran ayındaki düşüşün ardından yeniden yükselişe geçen spot fiyat, ABD'nin faiz indirimi umutlarının artmasıyla bugünkü işlemlerde rekor seviyeye ulaştı.
Çin Merkez Bankası ve döviz regülatörü Devlet Döviz İdaresi, Reuters'in yorum taleplerine yanıt vermedi.
Çin, Haziran ayında 3,22 trilyon dolar ile dünyanda en büyük döviz rezervine sahip. Ancak Çin'in Uluslararası Para Fonu'ndaki rezerv pozisyonu ve özel çekme haklarını (SDR) içeren toplam rezervleri içinde altının payı yüzde 4,9 gibi rekor bir seviyede olsa da yüzde 16'lık küresel ortalamaya kıyasla düşük.
Gelişmekte olan ve yükselen piyasa ülkelerinin rezervlerindeki altın payı, daha küçük döviz rezervlerine sahip olan gelişmiş ekonomilere kıyasla genellikle çok daha düşük oluyor.
Altın güçlü kalmaya devam edecek mi?
New York merkezli varlık yönetim şirketi WisdomTree’de emtia stratejisti Nitesh Shah, “Bu temel ve çok büyük ölçekli döviz rezervleri göz önüne alındığında, PBOC'nin on yıllar boyunca daha yüksek hacimlerde altın satın alacağına inanıyoruz” dedi.
Shah, Çin'deki yatırımcılardan gelen talebin de uzun süren emlak krizi ve merkez bankası alımlarının altına bir değer deposu olarak güven vermesi nedeniyle güçlü kalmaya devam edeceğini söyledi.
Dünya Altın Konseyi'nde merkez bankaları sektörünün küresel başkanı olan Shaokai Fan, “Resmi sektörün alımları Çin'de altın için ücretsiz bir reklamdır. Merkez bankası altın alıyorsa, kişisel bir yatırımcı olarak belki ben de biraz alacağım” dedi.
Çin’e emsal olan gelişme: Dondurulan Rusya varlıkları
Altın rezervi bir güvenlik meselesi çünkü külçeler karada saklanabiliyor ve el konulmaktan korunuyor.
Rusya'nın altın rezervi, 597 milyar dolarlık toplam resmi varlık rezervinin yüzde 30'unu oluşturuyor. Ancak erişilebilir varlıklar açısından bu pay çok daha büyük çünkü Rusya'nın rezervlerinin yarısı, Moskova'nın 2022'de Ukrayna'yı işgaline tepki olarak Batılı ülkeler tarafından dondurulmuştu.
Uzmanlara göre, Rusya Merkez Bankası'nın sadece yuan cinsinden varlıklara ve altına yatırım yapmaya devam ettiği bu emsal, rezervlerinin tahmini yüzde 60'ını ABD doları cinsinden varlıklarda tutan Çin için uyarıcı bir hikâye işlevi gördü.
"Amaç rezervlerde doların payını azaltmak"
İsviçre merkezli finans grubu Julius Baer’de görevli analist Carsten Menke, “PBOC'nin ana motivasyonu ABD dolarına daha az bağımlı olmak ve karşılaşması durumunda, ABD yaptırımlarına daha az duyarlı olmaktır” dedi. Menke, "Çin ve ABD arasındaki jeopolitik gerilimlerin, ABD başkanlık seçimlerinin sonucundan bağımsız olarak, yakın zamanda ortadan kalkması pek olası değil" diyerek Çin'in rezervlerini çeşitlendirme arzusunun devam etmesini bekliyor.
Çin’in altın rezervi 9 yılda yüzde 370 arttı
Çin'in toplam rezervleri içinde altının payını 2015'teki yüzde 1,8 seviyesinden yüzde 4,9'a çıkarması dokuz yıl sürdü.
Çin'in elinde yaklaşık 170 milyar dolar değerinde 72,8 milyon ons altın bulunuyor. Mevcut rezerv seviyeleri ve fiyatlarla rezervleri içindeki altın payını yüzde 10'a çıkarırsa, toplam 170 milyar dolar daha alım yapmış olacak.
Karşılaştırma yapmak gerekirse, Rusya Merkez Bankası 2020’de altın toplam rezervlerinin yüzde 20'sine ulaştığında değerli metalin aktif alımını durdurdu. Altının payı o zamandan bu yana, kısmen yükselen fiyatı nedeniyle arttı.
Dünya Altın Konseyi'ne göre Çin Merkez Bankası, geçmişteki altın alımlarını kimi zaman gerçekleştikten çok sonra bildirdi. Bu durum da resmi istatistiklerin kesin verileri yansıtamayabileceği endişesine neden oldu.