Ünlü Orkestra Şefine Kötü Muamele Suçlaması

Almanya’da sanat dünyası dünyaca ünlü orkestra şefi Daniel Barenboim’e yönelik iddialarla sarsılıyor. 450 yıllık geçmişiyle dünyanın en eski ve saygın orkestralarından biri olan Staatskapelle Berlin’in (Berlin Devlet Operası Orkestrası) çok sayıda müzisyeni, şefleri Barenboim’un özellikle provalar sırasında orkestra üyelerine çok kötü davrandığını, beğenmediklerini aşağıladığını, hakeret ettiğini, hatta fiziksel tacizde bulunduğunu iddia etti.

‘Van’ adlı kültür sitesinde yer alan ve Alman medyasında büyük yankı bulan iddialarda, ünlü şefin "aşırı asabi olduğu, öfkesini kontrol altında tutamadığı, yeteri kadar konsantre olmadığını öne sürdüğü en az iki orkestra üyesinin üzerine yürüyerek tartakladığı, bir kadın orkestra üyesini ise kabaca ittiği" öne sürülüyor. Orkestranın davulcusunun Barenboim tarafından kendisine yönelik hakaretler sonrasında, depresyona girdiği de iddia ediliyor.

Suçlamalar konusunda bir radyoya konuşan dünyaca ünlü 76 yaşındaki şef ise, iddiaları ‘asılsız’ olarak tanımladı ve "Arjantin doğumluyum. Kanımda Latin Amerika mentalitesi var. O yüzden bazen heyecanlarımı kontrol edemiyor olabilirim. Müzik yaparken en mükemmele ulaşmak istiyorum. Ama kimseyi aşağılamadım ve şiddette de bulunmadım" dedi.

2000 yılında ‘Staatskapelle’ tarafından ‘Yaşam Boyu Daimi Şef’ olarak seçilen Barenboim, orkestrayla bir araya gelip, suçlamalar konusunu konuşmaya hazır olduğunu da söyledi. Sanat çevrelerinde yapılan yorumlarda, Barenboim’e yönelik iddiaların uzun süredir bilinmesine rağmen, şefe ve orkestraya zarar vermemek için yüksek sesle dillendirilmediği öne sürüldü ve Barenboim’un görevinden ayrılması talep edildi.

Bazı yorumlarda ise, sanat dünyasında orkestra şeflerinin yanısıra, tiyatro ve film yönetmenlerinin de sıra dışı kişilikleri nedeniyle, birlikte çalıştıkları insanlara çoğu zaman kötü davrandıkları ve baskı uyguladıkları belirtildi. Basında görüş belirten çok sayıda feminist yorumcu, Hollywood’da ortaya çıkan Weinstein skandalı sonrasında oluşan #metoo hareketini örnek göstererek, "kültür dünyasında etkin tüm zorba sanatçıların benzer şekilde ifşa edilmesi gerektiğini" öne sürdü.

Söz konusu suçlama ve tartışmaların Barenboim’un sanatsal geleceği açısından ne anlama geleceğini şu anda kestirmek çok zor. Orkestra şefliğine 1967 yılında Londra'da Filarmoni Orkestrası'nı yöneterek adım atan İsrail vatandaşı Barenboim, Staatskapelle’nin şefliğini 1992 yılından yürütüyor. 7 Grammy ödülü sahibi Barenboim, politik girişimleriyle de adından sıklıkla bahsettiren bir isim. Filistin politikaları nedeniyle İsrail’i sert sözlerle eleştiren Barenboim, 1999 yılında Filistinli edebiyat profesörü Edward Said ile birlikte, Müslüman, Yahudi ve Hıristiyan genç müzisyenleri bir araya getirerek, ‘Doğu-Batı Divanı Orkestrası’ adı altında bir orkestra kurmuştu. Barenboim 2006’da ‘Doğu-Batı Divanı Orkestrası’yla, 2014’de de ‘Staatskapelle Berlin’le İstanbul’da konserler verdi.