Alevi örgütleri, AKP’nin torba yasa teklifiyle cemevlerine hukuki statü verilmesi gerekçesiyle Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde bir birim kurulması girişimini “kültürel unsur değiliz inancız” yaklaşımıyla protesto etti.
Aleviler ile ilgili AKP’nin yirminci iktidar yılında açılım niteliğinde yorumlanan hamle, 7 Ekim’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Şahkulu Sultan Dergahı ve Cemevi ziyaretiyle gündeme taşındı. Erdoğan, Alevi vatandaşlarla ilgili tüm meseleleri takip etmek üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde “Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı” kurulacağını açıklayarak, cemevleri ihtiyaçlarını karşılayacaklarını ve elektrik, su gibi giderlerine de çözüm bulunacağını ifade etti.
Bunun üzerine AKP, Alevi kurumları cemevleriyle ilgili yasa değişikliği düzenlemesini torba niteliğindeki “Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” içerisinde sundu.
Bugün TBMM Genel Kurulu’nun gündemindeki teklife karşı ise Alevi örgütleri, Meclis’in kapısında iktidara seslendi.
Yasal düzenlemeye ilişkin ortak açıklamada, kültürel değil dini inanç yaklaşımı talep edildiği vurgulanarak, “Açıkça ilan ederiz ki bu, devletin Alevi kurumsallaşmasına, Alevi dinselliğine yönelik darbe ve el koyma girişimidir” tepkisi gösterildi.
Your browser doesn’t support HTML5
Aleviler: “Kültürel Unsur Değiliz İnanç Sahibiyiz”
Alevi örgütleri tarafından TBMM Çankaya Kapısı’nda yapılacak basın açıklaması için Dikmen’den yürüyüş gerçekleştirmeleri polis tarafından engellenmeye çalışıldı.
Polis müdahalesine karşı CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, CHP’li ve HDP’li milletvekilleri ise, Alevi örgüt temsilcileriyle kol kola girerek insan zinciri oluşturarak yürüyüşe katıldı.
Böylece “Alevilik torbaya sığmaz yasanızı geri çekin” yazılı pankart arkasında Alevi örgüt temsilcileri ve milletvekilleri, TBMM Çankaya Kapısı önündeki Meclis Parkı’na geldi.
Burada Alevi Bektaşi Federasyonu, Alevi Dernekler Federasyonu, Alevi Vakıfları Federasyonu, Avrupa Alevi Birlikler Federasyonu, Hacı Bektaş Anadolu Kültür Vakfı, Alevi Kültür Dernekleri ile Pir Sultan Abdal Kültür Dernekleri, Demokratik Alevi Dernekleri imzalı ortak açıklama yapıldı.
Açıklamada, altı maddeyle Aleviler ile ilgili sorunun çözülemeyeceği belirtilerek, “Torba yasa yaklaşımı inancımıza saygısızlık olduğu gibi, ocaklarımıza kayyum atamaktır. Kabul etmiyoruz… Bu kanun ile Alevilerin ibadeti olan cem ve ibadethaneleri olan cemevlerimiz bir sorun olarak gösterilmektedir” tepkisi paylaşıldı.
“Eşit yurttaşlık istiyoruz”
Ortak açıklamada, “AKP bu yasa tasarısı ile Alevi inancı ve kimliğini zinhar inkar etmek ve tanımamakla birlikte üstüne üstlük kendi zihniyetine göre bir Alevilik tanımı yapmaktadır. Bu yasa ile Aleviliği Sünni geleneğin altında kültürel bir öge olarak göstermekte, inancımıza ve kimliğimize hakaret etmektedir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararları, Alevi halkının talepleri onlarca yıldır ortada dururken, bu yasa tasarısı ile AKP Hükümeti çözümü betonda, demirde görmektedir. Yıllardır dile getirdiğimizi buradan bir kez daha haykırıyoruz siyasi iktidar da artık bunu görmek, anlamak ve uygulamak zorundadır. Aleviler var, Aleviler burada ve Alevilik haktır. Ve bir kez daha analarımızla, pirlerimizle, dedelerimizle, yoluna sıtk-ı sadakatle bağlı çekilen onca eza cefa ve çileye rağmen yolundan dönmeyen talipleriyle halkın Meclis’inin önünden haykırıyoruz eşit yurttaşlık istiyoruz” denildi.
Açıklamada, “Kimsenin inancını ve ibadethanesini tarif etmeyeceğimiz gibi, kimse de bizim inancımızı ve ibadethanemizi tarif edemez. İktidar Sunni – Hanefi inancına biz Alevileri de ekleme amacındadır. Biz tarif ve tahrif etmediğimiz gibi, bizlere de tarif ve tahrifi kabul etmiyoruz. Ve tekrar tekrar ifade ediyoruz. Cem ibadetimiz, cemevleri ibadethanemizdir” ifadesiyle “kültürel unsur değil inanç sahibiyiz” vurgusu yapıldı.
AKP’nin teklifinde neler öngörülüyor?
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilmiş şekliyle torba yasa teklifinde Aleviliğe ilişkin şu düzenlemeler söz konusu:
*3194 sayılı İmar Kanunu’na “İmar planlarının tanziminde, planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçları göz önünde tutularak lüzumlu cemevi yerleri ayrılır. İl ve ilçelerde mülkî idare amirinin izni alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak şartıyla cemevleri yapılabilir. Cemevi yeri, imar mevzuatına aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemez” hükmü eklenecek.
*5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’nci maddesine “Gerektiğinde cemevleri için bina ve tesisler yapmak, bu bina ve tesislerin her türlü bakımını, onarımını yapmak ve gerekli malzeme desteğini sağlamak. Cemevlerinin yapım, bakım ve onarımını yapmak” fıkraları eklenecek.
İlgili Haberler Ankara’daki Cemevleri Saldırılarına Tepkiler*5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun 6’ncı maddesine “İl özel idaresi; il sınırları içinde mabetler, kültür ve tabiat varlıkları, tarihî doku ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânlar ile cemevlerinin yapım, bakım ve onarımını yapabilir” fıkrası eklenecek.
*5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14’üncü maddesine “cemevlerinin yapım, bakım ve onarımını yapabilir” ibaresi eklenecek. Aynı kanunda 15’nci maddeye “cemevlerine” ibaresi eklenmesiyle belediyelerce hastanelere sunulduğu gibi bu mekanlara da hizmet sunması hedeflendi.
* 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na “Cemevlerinin aydınlatma giderleri Kültür ve Turizm Bakanlığının bütçesine konulacak ödenekten karşılanır” hükmü eklenecek.