Birleşmiş Milletler bu yıl Afganistan’daki haşhaş üretiminin ekinlerdeki hastalık nedeniyle yarı yarıya azaldığını, fiyatların da ikiye katlandığını bildiriyor. Örgüt yetkilileri piyasa fiyatının artması ve buğday fiyatlarının düşmesine bağlı olarak haşhaş üreten çiftçi sayısının artmasından kaygı duyuyor.
Birleşmiş Milletler’in raporuna göre Afganistan’da afyon üretimi 2010’da yarı yarıya azaldı ve 2003’ten beri en düşük seviyeye geriledi. Bunun nedeni, ekinlere bulaşan hastalık.
Ancak Birleşmiş Milletler, haşhaş ekim düzeyinin geçen yılla aynı olduğunu, hatta bir bölgede az da olsa artış görüldüğünü bildiriyor. Afyon fiyatlarındaki hızlı artış, çiftçilerin, üretimin azalmasına rağmen daha fazla kazandığının göstergesi.
Afyon ticareti Afgan ekonomisinin yüzde 5’ini oluşturuyor. Birleşmiş Milletler yetkilisi Jun Luc Lemieu, bunun çok rahatsız edici olduğu görüşünde: “Normal piyasa koşulları Afganistan’da afyon arzı olmadığınına göre, üretilen afyon miktarı kadar talep olmadığı için fiyatların düşmesi gerektiğini gösteriyor. Ancak durum böyle değil. Fiyatlar sürekli artıyor ve bu, son derece kaygı verici bir durum.”
Dünyada afyonun yüzde 90’ı Afganistan’da üretiliyor. Afyon, eroin yapımında kullanılıyor. Bu yıl afyon fiyatları rekor düzeyde yükselerek kilogramı 64 dolardan 169 dolara fırladı. Yasadışı uyuşturucu ticaretinin Taleban örgütünün de en büyük kaynağı olduğu biliniyor.
Afganistan’daki Birleşmiş Milletler yetkilisi Robert Watkins, afyon fiyatındaki artış ve buğday fiyatlarındaki düşüş yüzünden haşhaş ekimi yapan çiftçi sayısının artmasından korktuklarını söylüyor: “Arzın düşmesiyle fiyat artıyor. Bu durum afyon üretimine geçmek isteyen çiftçiler için oldukça çekici. Çiftçilere yeni alternatifler sunmak için iki misli çalışmak zorundayız.”
Amerikan Uluslararası Narkotik Dairesi’ne göre Kongre, Afganistan’daki narkotikle mücadele programlarına 2010 yılında 153 milyon dolar ayırdı. Birleşmiş Milletler, Afganistan’da üretimin durdurulduğu 20 bölgenin afyondan temizlendiğini, Helmand bölgesindeyse üretimin yüzde 7 düştüğünü bildiriyor. Ancak Kandahar bölgesinde afyon üretiminin yüzde 30 artması kaygı uyandırıyor.