World Energy Outlook 2014 Raporu Türkiye tanıtım toplantısı TÜSİAD ile Sabancı Üniversitesi Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi işbirliğinde İstanbul’da yapıldı.
Sabancı Center’daki toplantıda konuşan Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Fatih Birol, enerjideki temel problemin arz güvenliği olduğunu söyledi.
Birol, ‘Ortadoğu ve Kuzey Irak’taki jeopolitik sorunların çözülmeyeceği için petrol konusunda ciddi bir baş ağrısı olabileceğini düşünüyoruz. Rusya ve Ukrayna arasındaki sorunlar doğal gazda büyük sorunlar yaşayabileceğini gösteriyor’ dedi.
‘Gereken önlemler alınmazsa dünyanın ısısı 3,5 santigrat artacak’
İklim değişikliği ve fosil yakıt kullanımını da başta gelen problemler arasında sayan Uluslararası Enerji Ajansı Baş ekonomisti, gelecek Paris’te düzenlenecek iklim zirvesinin dünyanın kaderinde rol oynayacağını savundu. Dr. Birol, ‘ABD ve Çin’in iklim değişikliğiyle ilgili önemli taahhütler yaptığını ortaya koyuyor. Eğer talep edilen değişiklikler gerçekleşmezse dünyanın ısısı 3,6 santigrat artacak. Bu şu andaki alışkanlıklarımıza allahaısmarladık demek olacak’ diye konuştu.
Son on yılda dünya enerji tüketimindeki büyümenin yarısı Çin’den diğer yarısı tüm dünyadan geldi. Ama önemli haber Çin. Biz Çin’deki enerji talebindeki büyümenin yavaşladığını, daha da yavaşlayacağını tahmin ediyoruz. Bu tüm dünyayı etkileyecek. 4-5 yıl sonra Çin nüfusu düşmeye başlayacak. Fiyatlara ve iklim değişikliklerine yansıma olacak.
‘Afrika enerji açısından dünyanın en zengin ve en bakir bölgesi’
Çin’de 4-5 yıl içinde hem nüfusun düşme eğilimine gireceğini hem de enerji talebinin azalacağını savunan enerji uzmanı, dünyadaki enerji büyümesinde Hindistan, Asya ülkeleri ve Afrika’nın lokomotif olacağını belirtti.
Afrika için bir parantez açan Birol, ‘ fakir kıta, enerji açısından dünyanın en zengin ve en bakir yerlerinden biri. Dünyadaki tüm yeni petrol ve doğal gaz keşiflerinden %30’u Afrika’da. Afrika’nın yenilenebilir enerji özellikle de hidroelektrik varlığı çok zengin. Ayrıca başka hiçbir yer yok ki 325 gün sürekli güneş enerjisinden yararlansın. Buna karşın Afrika’da çok ciddi bir enerji fakirliği var. 1,2 milyar insanın yaşadığı bölgede, insanların yarısından fazlası hiçbir şekilde elektrik kullanmıyor. 2040’da dahi yarım milyar insanın elektriği olmayacağı tahmininde bulunuyoruz’ diye konuştu.
Birol: ABD, Ortadoğu’daki ilgisini sürdürmek zorunda
Amerika’da kaya petrolündeki gelişmelerin ABD’nin ilgisini Ortadoğu’dan uzaklaştırdığı iddialarını da gerçekçi bulmayan Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti, bu iddialarını şöyle temellendirdi:
‘Dünya petrol talebi günde 14 milyon varil büyüyecek. Dünyada 4 önemli üretici var. ABD, Kanada, Brezilya,Ortadoğu. Amerika’daki kaya petrolündeki artışının en fazla artı 2 milyon varil olabileceğini düşünüyoruz. Haydi 3 milyon varil olsa ki olmaz hala 11 milyon varil bir yerden gelmeli. ABD hala petrol ithal eden bir ülke. Bu nedenle büyümenin tek adresi Ortadoğu. Ortadoğu gelecek 20 yılda da petrol piyasalarının en önemli bölgesi olmaya devam edecek’.
Fatih Birol, 65 dolara gerileyen petrol fiyatlarının da iki yıl içinde kademeli olarak yükseleceği tahmininde de bulundu.
Taner Yıldız: Türtiye enerjiye hep barış çerçevesinde baktı
Toplantıya katılan Enerji Bakanı Taner Yıldız, Arap Baharı ve Rusya-Ukrayna Krizi sonrası Türkiye ve çevresinin daha önemli hale geldiğini belirterek Türkiye’nin petrol ve doğalgaza hep barış çerçevesinde baktığının altını çizdi.
Putin’in Türkiye ziyareti sonrası daha önemli hale gelen Ankara-Moskova enerji işbirliği konusunda da bilgi veren Yıldız, Türkiye Rusya’yı mı Avrupa’yı tercih edecek tartışmasını yanlış bulduğunu ifade etti.
Yıldız: Türkiye ne Rusya’dan ne AB’den vazgeçer
Enerji Bakanı, ‘Güney Akım’ın ortakları kimlerdir? Bu bir suçsa ki bize göre suç değil. Bu suça iştirak eden kimlerdir? Almanya, Fransa ve İtalya’dır. Türkiye, Güney Akım’ın tarafına geçtiğinde AB bozulacak izlenimi oluşturuluyor. Sayın Putin Türkiye ziyaretinde ‘’bundan sonra Güney Akım kapandı. Bulgaristan üzerinden gaz satışı projesi geride kaldı. Artık olursa Türk Akım projesi olur’ dedi. Ama Türkiye ne AB’den vazgeçer ne de Rusya’dan vazgeçer. Üstelik ABD ile iyi niyet anlaşması imzalamıştık. Ama bu kadar tartışıldığına şahit olamadık’ diye konuştu.
‘TANAP’tan vazgeçmeyiz’
Taner Yıldız, Türkiye’nin BP’den sonra ikinci büyük ortağı olduğu TANAP(Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı)’tan vazgeçmesinin mümkün olmadığını vurguladı. Türkiye’nin TANAP’taki ortaklığını %20’den %30’a çıkardığını hatırlatan Enerji Bakanı, 1800 km’lik boru hattı ihalesi tamamlandığını ve 600 km kamulaştırma yapıldığını belirtti.
Kuzey Irak’ta yaptığı işbirliği nedeniyle birkaç yıldır eleştirilen Türkiye’nin ne kadar doğru davrandığının Erbil-Bağdat anlaşmasıyla ortaya çıktığını belirten Yıldız, 32 yıllık Kerkük-Yumurtalık ham petrol hattının hiçbir zaman bu kadar önemli olmadığını ifade etti. Enerji Bakanı, ‘ Yumurtalık’tan 32 milyon varil yüklendi, 2,5 milyar dolar ciro oluşturuldu’ dedi.
Haluk Dinçer: Türkiye’nin enerji sektöründeki yatırım ihtiyacı 120 milyar $
TÜSİAD Başkanı Haluk Dinçer ise Türkiye doğru yapısal reform kümesini doğru zamanda uyguladığı taktirde % 3’ler civarına kilitlenmiş büyüme düzeyini yeniden % 5’lere doğru çekebileceğini söyledi. Dinçer, ‘bu da doğal olarak, doğal gaz tüketimimizin 2023’te 70 milyar metreküpe çıkmasına, elektrik talebimizin ise 2020 yılına kadar yıllık ortalama % 5,5-6 civarında artmasına sebep olacaktır. Öte yandan, 2023 perspektifi veri alındığında, enerji sektöründeki yatırım ihtiyacımızın da 120 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor’ diye konuştu.