Nükleer füzyon bol miktarda karbonsuz enerji üretme potansiyeliyle bilim adamlarını yıllardır heyecanlandırıyor. ABD’nin kuzeybatısındaki Washington eyaletinde yeni kurulan bir şirket, bu enerjiyi tüketicilerin kullanımına sunacak teknolojiyi geliştirme yarışını kazanmayı umuyor.
Nükleer enerji günümüzde atomların parçalanmasından elde edilen enerjiyi yakalayan fizyondan geliyor. Ancak atomlar parçalanırken zararlı olabilecek radyoaktif yan ürünler de saçıyor.
Bu atomların, güneşin içinde olduğu gibi, çarpışarak helyuma dönüşmesi sonucu zararlı materyal ortaya çıkmıyor ve bu süreçte bol miktarda temiz enerji üretilebiliyor.
Your browser doesn’t support HTML5
ABD’de şirketler füzyon enerjisini ticari kullanıma sunmayı amaçlıyor
Zap Energy’de ARGE müdürü Ben Levitt, “Füzyon gerçekten insanlığın gelişmesinde bir sonraki adım. Yakıt bol, güvenli, karbonsuz ve yeryüzündeki enerji kaynaklarının kısıtlamalarından bizi kurtarabilir” diyor.
Füzyon enerjisi günümüzde ticari olarak kullanılabilir durumda değil, çünkü atomları kaynaştırmak onları parçalamaktan daha zor. Bunun sebeplerinden biri, kontrollü bir ortamda bu tepkimeyi üretmek için aşırı miktarda enerji ve ısıya gerek olması.
Levitt, Zap Energy'nin yaklaşımının negatif yüklü elektronlar ya da pozitif yüklü iyonlar olmadan iyonize atomlardan oluşan gaz plazması içinden kuvvetli bir akımla geçtiğini anlatıyor.
Levitt, “Bunu bir yıldırım gibi düşünebilirsiniz. Kendi manyetik alanını yaratıyor ve kendi manyetik alanı da kendi sınırını belirliyor ve füzyon koşullarında onu ısıtıyor” diyor.
Zap Energy, kaydettiği ilerleme sayesinde ABD Enerji Bakanlığı'nın sekiz ödeneğinden birini kazandı. Enerji Bakanlığı Füzyon Koordinatörü Scott Hsu, bu bütçenin bir kısmının füzyon teknolojilerini test etmek üzere pilot plan oluşturmak için kullanılacağını söylüyor.
Hsu, “Füzyon geliştirmeye yönelik bu büyük ilgiyi avantaj olarak kullanmanın yollarını bulmak ve takvimi biraz daraltmaya çalışmak istiyoruz. Bir dönüm noktasındayız. Yani eğer teknolojiye, mühendislik ve materyal gereksinimlerine odaklanırsak, hızlandırmanın mümkün olduğunu düşünüyorum. Bu aşamada zamandan ziyade irade ve yatırım meselesi olabilir” diyor.
Füzyonun ticari olarak kullanılması kapasitesine ilişkin gelecek vaat eden teoriler henüz atılım düzeyinde teknolojilerle sonuçlanmadı. Ne Zap ne de ABD Enerji Bakanlığı’nın tüketicilerin evlerinde kaynaştırılmış atomların enerjisini kullanabileceklerine ilişkin bir tahmini var.
Ancak Enerji Bakanlığı Gelişmiş Araştırma Projeleri Dairesi’nden enerji programı direktörü Ahmed Diallo, o gün geldiğinde tüm bekleme ve çabaya değeceğini söylüyor.
Diallo, “Füzyon enerjisine sahip olduğumuz gün, enerji konusunda endişelenmek zorunda kalmayacağız. İnsanların bunu bu şekilde anlamasını istiyorum. Bol miktarda enerji var. Yani artık birkaç enerji santralıyla sınırlı olmayacaksınız. Böylece biz de başka sorunları çözmeye çalışabiliriz. O yüzden sabır çok önemli ve insanların bunu önemli bir amaç olarak görmelerini isterim” diyor.
Hükümetin sağladığı fonlarla proje geliştiren Füzyon Endüstrisi Derneği adlı ticari grup, yeni kurulan füzyon şirketlerini finanse eden 6 milyar dolardan fazla özel sektör finansmanı olduğunu belirtiyor.