ABD Cuma günü, Moskova'nın Ukrayna'yı işgalinin ikinci yıldönümünü ve Rus muhalefet lideri Aleksey Navalni'nin ölümü nedeniyle Rusya'ya karşı 500'den fazla kişi ve kuruluşu hedef alan kapsamlı yaptırımlar uygulandığını açıkladı.
Başkan Joe Biden, son yaptırımların, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in "yurtdışındaki saldırganlığı ve yurtiçindeki baskısı için daha da ağır bir bedel ödemesini" sağlamayı amaçladığını söyledi.
Your browser doesn’t support HTML5
Son yaptırımlar; Rusya'nın Mir ödeme sistemini, finans kurumlarını ve askeri sanayisini, yaptırımları delme girişimlerini, gelecekteki enerji üretimini ve diğer alanları hedef alıyor. Yaptırımlar ayrıca ABD'nin Navalni'nin ölümüyle bağlantılı olduğunu söylediği hapishane görevlilerini de kapsıyor.
Rusya'nın Washington'daki büyükelçiliği yaptırımlarla ilgili yorum talebine hemen yanıt vermedi.
Biden yönetimi, ilave ABD askeri yardımının onaylanmasının ABD Kongresi'nde aylardır ertelendiği bu ortamda ciddi mühimmat sıkıntısı çeken Ukrayna'yı desteklemeye devam etmeye çalışıyor. Avrupa Birliği ve İngiltere de Cuma günü Rusya'ya karşı harekete geçti.
Ancak Rusya'nın ihracat odaklı 2,2 trilyon dolarlık ekonomisi, iki yıldır süren benzeri görülmemiş yaptırımlara karşı Moskova'nın ya da Batı'nın beklediğinden daha dirençli olduğunu gösterdi.
İlgili Haberler ABD Başkanı Biden Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ikinci yıldönümü nedeniyle yeni yaptırımlar açıkladıABD Maliye Bakanlığı Cuma günü yaklaşık 300 kişi ve kuruluşu hedef alırken, Dışişleri Bakanlığı da 250'den fazla kişi ve kuruluşa yaptırım uygulanacağını açıkladı. ABD Ticaret Bakanlığı ise 90'dan fazla şirketi yaptırım listesine ekledi.
ABD ve müttefikleri son iki yılda binlerce Rus hedefe yaptırım uyguladı.
Maliye Bakanı Janet Yellen, "Rusya'nın savaş mekanizmasını zayıflatırken bile Ukrayna'ya desteğimizi sürdürmeliyiz. Putin'in barbarca saldırısına karşı Ukrayna'nın kendisini ve özgürlüğünü savunabilmesi için gerekli araçların sağlanmasında dünyanın dört bir yanındaki müttefiklerimize katılmak üzere Kongre'nin adım atması kritik önem taşımaktadır" dedi.
Ödeme sistemi
ABD Maliye Bakanlığı, Mir ödeme sisteminin işletmecisi olan Rus devletine ait Ulusal Kart Ödeme Sistemi'ne yaptırım getirdi.
Mir ödeme kartları, Moskova'nın Ukrayna'ya on binlerce asker göndermesinin ardından ABD'li rakip firmaların Rusya'daki faaliyetlerini askıya alması ve ülkede verilen ödeme kartlarının yurtdışında çalışmayı durdurması nedeniyle daha önemli hale geldi.
ABD Maliye Bakanlığı yaptığı açıklamada, "Rusya Hükümeti'nin Mir'i yaygınlaştırması, Rusya'nın yaptırımlardan kaçma ve uluslararası finans sistemiyle kopan bağlantılarını yeniden kurma çabalarına olanak tanıyan bir finansal altyapı oluşturmasına izin verdi" dedi.
Ayrıca, yabancı hisselerin alım satımında uzmanlaşmış Rusya'nın ikinci büyük borsası SPB Exchange'in sahibi olduğu SPB Bank da dahil olmak üzere ondan fazla Rus bankası, yatırım firması, risk sermayesi fonu ve finans teknolojisi şirketini hedef aldı.
Rusya'nın enerji üretimi ve yaptırımlardan kaçınma girişimleri
ABD, Rusya'nın gelecekteki enerji üretimini ve ihracatını hedef alarak Sibirya'daki sıvılaştırılmış doğalgaz projesi Arctic LNG 2'yi hedef aldı. Kasım ayında Washington, devasa projenin geliştirilmesi, işletilmesi ve mülkiyetinde yer alan önemli bir kuruluşa yaptırım uygulamıştı.
Cuma günü Dışişleri Bakanlığı, Arctic LNG 2 ihracatını desteklemek için kullanılması amaçlanan 15 adet LNG tankerinin yapımında yer aldığını söylediği Rusya'nın Zvezda gemi inşa şirketini hedef aldı.
ABD Maliye Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo gazetecilere yaptığı açıklamada, bakanlığın Cuma günü ilerleyen saatlerde G7'nin Rus petrolüne 60 dolarlık fiyat sınırlaması getirmesi üzerine ek yaptırımlar uygulamayı planladığını söyledi. Adeyemo, yaptırımların, Rusya'nın başta Hindistan ve Çin olmak üzere pazarlara petrol ulaştırmak için eskiyen tanker filosunu kullanmasının maliyetini arttıracağını söyledi.
Yaptırım uygulananlar arasında Türk firmaları da var
ABD ayrıca merkezi Türkiye, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, Kazakistan, Lihtenştayn ve diğer bazı ülkelerde bulunan kuruluşlara, Batı'nın Rusya'ya uyguladığı yaptırımların delinmesi ve Moskova'nın silah sistemleri için ihtiyaç duyduğu ürünlerin gönderilmesi de dahil olmak üzere geri ödeme yapılması nedeniyle yaptırım uyguladı.
Bu adım, Washington'un Rusya'nın yaptırımları delmesini giderek daha fazla engellemeye çalıştığı bir dönemde geldi.
Bu hamle aynı zamanda Rusya'nın İran ile işbirliği içinde insansız hava araçları satın aldığı ve ürettiği bir ağı da hedef aldı.
Cuma günü internette yayınlanan bir federal hükümet duyurusuna göre Biden yönetimi Rusya, Türkiye, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, Kırgızistan, Hindistan ve Güney Kore'den 93 kuruluşa Rusya'nın Ukrayna'daki savaş çabalarını destekledikleri gerekçesiyle yeni ticari kısıtlamalar getirdi.
Bu, şirketlerin Ticaret Bakanlığı'nın "Varlık Listesi "ne alınacağı ve ABD'nin bu şirketlere yönelik sevkiyatlarının yasaklanacağı anlamına geliyor.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ikinci yıldönümünden bir gün önce açıklanan yaptırımlar 63'ü Rusya, 16'sı Türkiye, 8'i Çin, 4'üyse BAE'den kuruluşlara Amerika'nın ticari sevkiyat yapmasını yasaklıyor.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle listelenen varlıkların toplam sayısını 900'e çıkaran bu hamle, Rusya'nın 24 Şubat 2022'de başlayan ve halen devam eden Ukrayna savaşına karşılık olarak ABD, ortakları ve müttefikleri tarafından uygulanan son yaptırım turunun bir unsurunu oluşturuyor.
Ticaret Bakanlığı, Cuma günü yaptırım kapsamına alınan 93 kuruluştan bazılarının, kontrollü mikroelektronikleri Rusya'nın askeri ve istihbarat yetkililerine yönlendirdiği için listeye eklenen şirketler olduğunu bildirdi. Diğerleri ise Rusya'nın mühimmat ve diğer askeri unsurlarını yenilemesine yardımcı olmak üzere Amerikan ekipmanı tedarik ettikleri için hedef alındı.
Listedeki kuruluşlar arasında uçaklar için yedek parça sağlayan BAE merkezli Crynofist Aviation da bulunuyor. Rusya son iki yıldır yolcu havayolu filosuna yönelik ağır yaptırımlarla karşı karşıya kaldı ve uçakların bakımını yapmakta ve çalışır durumda tutmakta zorlandı.
Listedeki Türk şirketleri hangileri?
ABD’nin açıkladığı son yaptırımlar kapsamına alınan Türk firmaları; Alesta World Dis Ticaret Ltd, Azu International Bilgi Teknolojileri ve Dış Ticaret Limited Şirketi, Bion Group İç Dış Ticaret Limited Şirketi, Çözüm Yazılım Donanım Elektronik İç ve Dış Tic. A.Ş., CTL Dış Ticaret Limited Şirketi, CTM Diş Ticaret Ltd. Şti, Ervacan Makina Ekipmanları ve Sanayi Tedarik Ltd Şti., Karasani Dış Ticaret Limited Şirketi, Kayi Bilişim Elektronik Enerji Madencilik ve Danışmanlık Ltd. Şti., Megasan Elektronik Ticaret ve Sanayi A.Ş., Miray Global Sanayi ve Ticaret, Orel Dış Ticaret Ltd., Ramses Turizm İşletmesi Danışmanlık, Smart Trading Taşımacılık San Ve Tic Ltd Sti, Svista Turizm ve Havacılık Dış, and Transeurope Bilişim Diş Ticaret Limited Şirketi şeklinde sıralandı.
Bu firmaların yaptırım kapsamına alınmalarına gerekçe olarak Amerika’nın dış politika çıkarlarına aykırı eylemleri gösterildi. Bu eylemler arasında Rusya’ya Amerika kaynaklı olan ve Rusya’nın savaş hamleleri açısından olası önem taşıyabilecek kalemleri tedarik etmek de yer aldı. Bakanlık açıklamasında, bu firmaların eylemlerinin Amerika’nın ulusal güvenliği ve dış siyaset çıkarlarıyla çeliştiği kaydedildi.
Navalni'nin ölümü
ABD Dışişleri Bakanlığı Cuma günü ayrıca Navalni'nin ölümüyle bağlantılı olmakla suçladığı, aralarında cezaevi personeline Navalni'ye daha sert davranmaları yönünde talimat verdiğini söylediği müdür yardımcısının da bulunduğu üç Rus Federal Cezaevi Servisi yetkilisini hedef aldı.
Cezaevi servisi, 47 yaşındaki Navalni'nin geçen hafta Kuzey Kutup Dairesi'nin ilerisinde bulunan ve 30 yıllık hapis cezasını çektiği cezaevinde aniden bayıldığını ve öldüğünü bildirmişti.
Navalni'nin ölümünden doğrudan Putin'i sorumlu tutan Biden, Perşembe günü California'da muhalif liderin eşi Yulia ve kızı Dasha ile biraraya geldi. Görüşmede Biden, Navalni'yi "inanılmaz cesaretli bir adam" olarak nitelendirdi.
ABD'nin yaptırımları ayrıca Dışişleri Bakanlığı'nın Ukraynalı çocukların Rusya, Belarus ve Kırım'da ideolojik beyin yıkamaya maruz bırakıldığı kamplara zorla nakledilmesi veya sınırdışı edilmesi olarak adlandırdığı olaya karışan kişileri de hedef aldı.