ABD Senatosu’nun dün eski Başkan Barack Obama’nın sağlık yasasının iptalini tartışmaya açmayı kabul etmesinden saatler sonra, genel kurul gündemine bu hedef doğrultusunda getirilen kapsamlı bir tasarı reddedildi.
Senato bugün de konuyla ilgili bir başka tasarıyı oyluyor. Bugünkü tasarı mevcut sağlık yasasının iptal edilmesini ancak iptal sürecinin iki yıl sonra başlatılmasını öngörüyor. Bu süre içinde de mevcut yasanın yerine yenisinin hazırlanması amacıyla zaman kazanılması hedefleniyor.
Dün yapılan oylamada reddedilen tasarı Senato Cumhuriyetçi Çoğunluk Lideri Mitch McConnell tarafından hazırlanmıştı. Dünkü oylamada 43 “Evet” oyuna karşılık 57 “Hayır” oyu çıktı. Tasarı, yoksullara yönelik sağlık sigortası Medicaid’in genişlemesinin sona erdirilmesi, düşük gelirlilere özel sağlık sigortası edinebilmeleri için sunulan yardımlarda kesintiye gidilmesi ve sağlık sigortası almayanlara kesilen vergi cezalarının kaldırılmasını öngörüyordu.
Tasarı ayrıca, Cumhuriyetçi Senatör Ted Cruz’un eklettiği, sağlık sigortası şirketlerine “Obamacare”e göre daha az cömert nitelikte sigorta planları önermesine imkan veren bir değişiklik önergesini de içeriyordu.
Dün geceki oylama, Cumhuriyetçi Parti’nin yıllardır sürdürdüğü, Obamacare’i iptal edip yerine yenisini koyma çabasında bu hafta yaşanacak gelişmelerin sadece ilki olarak görülüyor. McConnell’in son bir ay içinde tasarının iki farklı versiyonunu geçirme girişimi, kendi partisi içindeki görüş ayrılıkları nedeniyle başarısızlığa uğramıştı. Dün konunun tartışmaya açılması bile zorlukla kabul edilebildi. Demokratlar’ın tamamı ve Cumhuriyetçiler’den de iki senatör, Susan Collins ve Lisa Murkowski, konuyla ilgili önergeye karşı oy kullandı.
Oylamada 50-50 eşitlik çıkması üzerine, aynı zamanda Senato’nun başkanı olan Başkan Yardımcısı Mike Pence eşitliği “Evet” lehine lehine bozdu.
Oylamada kritik bir oy, geçen hafta beyin kanserine yakalandığı açıklanan ve bir süredir rahatsızlığı nedeniyle bulunamadığı Kongre’ye dün dönen Cumhuriyetçi senatör John McCain tarafından kullanıldı. McCain yoğun alkışlar altında Senato’ya geldi.
McCain’den partiler arası uzlaşma çağrısı
Konuşmasında Senato’daki çalışma arkadaşlarını, Obamacare konusunda ne yapılacağına karar vermede ilerleme sağlayamadıkları gerekçesiyle eleştiren McCain, tüm senatörleri, uzlaşı ruhunu benimseme ve partiler üstünde hareket etme çağrısında bulundu.
McCain, “Radyo, televizyon ve internetteki boşboğazları dinlemeyi bırakın, Cehenneme kadar yolları var! Onlar halkın yararını düşünmüyor. Bizim beceriksizliğimiz onların ekmeğine yağ sürüyor. Birbirimize güvenelim” diye konuştu.
McCain’e her iki partiye mensup senatörlerden gösterilen sıcak karşılamaya rağmen, Demokratlar Cumhuriyetçiler’in sağlık sistemi konusunda “Demokratları dışlayıcı” taktiklerini sert eleştiriyor.
Hangi versiyonu tartışacaklar?
Demokrat Senatör Ron Wyden, “Senatörlerin bu kadar karanlıkta tutulduğu bir süreç hayatımda görmedim. Sözkonusu olan, Amerikan ekonomisinin altıda birini oluşturan sağlık sistemi endüstrisi. Cumhuriyetçiler’in sunduğu tüm seçenekler milyonlarca Amerikalı için daha kötü bakım, daha pahalı hizmet ve daha dar kapsam getiriyor” dedi.
Başkan Trump ise, sağlık tasarısının tartışmaya açılması kararından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, “Eylemsizlik bir seçenek değil. Şimdi yasal süreç ilerleyebilir” dedi.
Bununla birlikte, Cumhuriyetçiler’in tartışmanın başlamasının nihayetinde bir tasarının geçeceğini garanti etmediğini kabul ediyor.
Senatör Ted Cruz, “Ulaşmamız gereken noktaya gelmek için daha katetmemiz gereken mesafe var. Bunu yapınca, Obamacare’i iptal etme sözümüzü tutma ve tüketicilerin özgürlüğünü genişletip maddi sıkıntı çeken ailelerin ödediği primleri düşürme hedefimizi başarınca mutlu olacağım” diye konuştu.
Nihai oylamayı belirleyecek detaylar
Haftalar boyunca desteklerini açıklamayan bazı ılımlı Cumhuriyetçiler dün “Evet” oyu kullandılar ancak yoksul ve korunmasız seçmenlerini koruyacak değişiklikler yapılmadığı müddetçe bir tasarıya dair nihai oylamada hala “Hayır” oyu kullanabileceklerini söylediler. McConnell’ın hazırladığı ve dün Senato’da reddedilen tasarıda 9 Cumhuriyetçi “Hayır” oyu kullandı.
McConnell’ın şimdi tasarının hangi versiyonunu genel kurul gündemine getireceği belirsiz. Cumhuriyetçiler, Senato’daki son tasarının daha az kapsamlı versiyonunun çoğunluk desteğini alma şansının olduğunu söylüyor. Eğer Senato tasarının kapsamı daraltılmış versiyonunu kabul ederse, Kongre’nin iki kanadınca oluşturulan bir heyet, Temsilciler Meclisi ve Senato’dan geçen tasarılardaki farklılıkları giderme üzerinde çalışacak.
Başkan Trump bu sabah paylaştığı Twitter mesajında Obamacare’in Amerikalılar’a “işkence” ettiğini savundu.
Bir süredir Cumhuriyetçiler’i Obamacare’i bir an önce iptal etmeleri için yoğun baskı uygulayan Trump, “söz var icraat yok” eleştirisinde bulunmuştu.
“Bizler başkanın astları değiliz”
Senatör McCain ise, McConnell’in hazırladığı tasarı lehine oy kullanmayacağını beyan ederek, çalışma arkadaşlarını konuyu dikkatli ele almaları yönünde uyardı ve “Aynı partiden olalım ya da olmayalım, biz başkanın astları değiliz. Onunla eşit konumdayız” dedi.
Partiler üstü bir yapı olan Kongre Bütçe Dairesi, Cumhuriyetçi senatörlerin sağlık sistemi planlarının etkilerine dair raporlarında, bunların milyonlarca Amerikalı’nın sağlık sigortalarını kaybetmesine neden olacağı ancak devlette tasarruf sağlayacağı öngörüsünde bulunmuştu.
Cumhuriyetçiler, vergi kesintileri ve diğer bazı yasama önceliklerinin maliyetini karşılamak için bu tasarruflara güveniyor. Partinin hem Beyaz Saray hem de Kongre’nin iki kanadını kontrol etmesi açısından sağlık tasarısı oylaması, Cumhuriyetçiler’in idare etme yeteneğinin kritik bir testi olarak görülüyor.
Bununla birlikte, ülke genelinde yapılan son anketler Amerikalılar’ın Obamacare’e Cumhuriyetçiler’in onun yerini alması için getirdiği plan tekliflerine göre daha olumlu baktığını gösteriyor.
Demokrat senatör Al Franken da, Cumhuriyetçiler’in hangi tasarıyı genel kurula getireceği konusunda yaşanan belirsizliğin “çok rahatsız edici” olduğunu savunarak, “Bu pervasızlık ve sorumsuzluk. Amerikan halkı daha iyisini hak ediyor” diye konuşmuştu.