ABD piyasaları 2019’un dördüncü çeyreğine Salı sabah saatlerinde açıklanan ve endişe veren sanayi üretim endeksinin yarattığı panik ile başladı. Hisse endeksleri Eylül ayı sanayi üretim rakamının son 10 yılın en düşük seviyesinde, yani 47,8 oranında gelmesinin ardından düşüşe geçti.
Ülkede 2009’dan yılından beri en kötü sanayi üretim rakamının açıklanmasının ardından ilk ve en sert tepki Başkan Donald Trump‘tan geldi. Twitter üzerinden ABD Merkez Bankası FED’e saldıran Başkan Trump, FED’i bir kez daha "beceriksizlikle" suçladı ve düşük endüstriyel üretim rakamının sebebinin yüksek faiz oranları olduğunu iddia etti.
Uzmanlar, ABD endüstriyel üretim endeksinin Avrupa ve Çin’e oranla daha iyi bir seviyede olmasına rağmen ticari savaşın endişe verici bir boyuta ulaştığını düşünüyor. Sorunun faiz oranları değil, ticaret savaşlarının yarattığı ekonomik resesyon olduğunu düşünen ekonomistler Avrupa örneğine, yani Avrupa Merkez Bankası faiz oranlarını negatife düşürdüğü halde endüstriyel üretim endeksinin düşmeye devam etmesine dikkat çekiyorlar.
Amerikan Merkez Bankası FED yetkilileri Beyaz Saray’ın negatif faiz ısrarlarına rağmen, geçtiğimiz ay bir kez daha 25 baz puan faiz indirdikten sonra ekonomiyi yakından izleyeme devam edeceklerini ve negatif faiz oranına sıcak bakmadıklarını açıkça belirtmişlerdi.
Önemli ekonomik verilerin açıklanacağı bu haftanın ilk seansını, yani Eylül ayının son gününü ABD ve Çin arasında devam eden ticari savaşın 10-11 Ekim’de yapılacağı belirtilen üst düzey toplantılarla yeni bir döneme girebileceği beklentisiyle yükselişte tamamlayan hisse endeksleri bu yükselişlerini sürdüremedi ve Salı günü seansı düşüşte tamamladı. Dow Jones endeksi 343 puan kadar düşerken, S&P 500 37 puan, NASDAQ ise 90 puan geriledi.
2019’un son üç ayına girerken yatırım araştırma şirketleri de üçüncü çeyrek analizlerini açıkladı. Buna göre, üçüncü çeyrek piyasalar açısından çok parlak geçmedi. Ticaret savaşının yarattığı stres Amerikan piyasalarındaki dalgalanmaları arttırırken, sadece hisse piyasaları değil bonolar da aynı şekilde seyretti. Üçüncü çeyrekte en iyi performans Dow Jones’dan geldi. Hem Dow hem SP 500 %1,2 oranında yükselebildi. Buna rağmen iki endeks de hala rekorlarına yakın bir konumdalar.
Societe General piyasa araştırma şirketi uzmanı Kit Jueckes Salı günü müşterilerine yolladığı notta, 4. çeyreğin 3. çeyrekten çok farklı olmayacağını ancak seansların daha kötümser olabileceği haberini verdi.
Analistlerin bu kadar karamsar bir tablo çizmesinin ana sebebi olarak, Washington ve Pekin arasındaki ticaret savaşının bu çeyreğe de damgasını vurma ihtimali gösteriliyor. Ekim ayında tekrar başlayacak olan toplantılardan somut bir sonuç alınamaması ihtimali, özellikle ABD’nin 15 Ekim'de ve daha sonra tekrar 15 Aralık'ta Çin’e uygulamayı planladığı ekstra gümrük vergileri ve hatta Başkan Trump’in ABD’li şirketlerin Çinli şirketlere yatırım yapmasını engelleme planları da bu çeyreği risk altına sokan sebepler olarak görülüyor.