Donald Trump 5 Kasım seçimlerinin galibi ilan edildi ve böylece yüzyılı aşkın bir süredir peş peşe olmayan şekilde başkan seçilen ilk kişi oldu. Ancak göreve, yemin töreninin yapılacağı 20 Ocak'a kadar başlamayacak.
5 Kasım’dan 20 Ocak’a 76 gün uzun bir süre gibi görünse de, hükümetin devri için yapılması gereken çok iş var.
Teknik olarak başkan, Seçim Günü'ndeki sonuçlara göre seçilmiş olmuyor. Zira 5 Kasım’da oylar hangi delegelerin Seçiciler Kurulu’na seçileceğini belirliyor.
Her eyaletin seçici delegeleri daha sonra 17 Aralık'tan önce toplanarak başkan için oylarını resmen kullanmak zorunda.
Ancak bir yandan devletin Genel Hizmetler İdaresi, geçiş süreci çalışmalarının başlayabilmesi için galip ilan edilen kişi üzerinden hareket ediyor.
Aslında, geçiş sürecinin pek çok unsuru, seçim düzenlendiğinde çoktan uygulamaya konmuş oluyor.
Görevi devredecek olan başkan, altı ay öncesinden federal geçiş koordinatörüne ve çeşitli devlet kurumlarına gözetim ve rehberlik sağlayan bir Beyaz Saray Geçiş Koordinasyon Konseyi kuruyor.
Her büyük adayın kampanyası da parti aday belirleme kurultaylarının sona ermesinin ardından kendi geçiş ekibini belirliyor.
İlgili Haberler Seçimleri kazanan Donald Trump Beyaz Saray'da Başkan Biden'la biraraya geldiBu noktada, adaylar seçim öncesi ofis alanı ve hükümetten desteğin yanısıra, sınırlı istihbarat brifingleri almaya başlıyor. Başkan seçilen kişi için istihbarat sınırlamaları göreve başlamadan kalkıyor.
Seçimden sonra, seçilen başkan ve başkan yardımcısı Genel Hizmetler İdaresi'nden ofis alanı ve destek hizmetleri alır. Bu hizmet, göreve başlamalarından sonra 60 güne kadar devam eder.
Ofis, önemli hükümet işleri için aday arayışına girer ve işe alım lojistiği konusunda Personel Yönetimi Ofisi gibi kurumlarla birlikte çalışır.
Ancak geçiş süreci, 2000 yılında Florida'da oyların tekrar sayımı ya da Trump'ın 2020 seçim sonuçlarına itiraz etmesi gibi anlaşmazlıklardan etkilenebilir.
2021'de göstericiler, yeni seçilen Kongre'nin 6 Ocak'ta yapılan ve seçim oylarının sayımının onaylanıp kazananların resmen tescil edileceği toplantısını engellemeye çalışmıştı.
Binlerce yeni atama
Ancak en pürüzsüz geçiş süreci bile göz korkutucu olabilir. Senato Hükümet İşleri Komisyonu ve Temsilciler Meclisi Hükümet Reformu Komisyonu’nun yayınladığı ve ismini mürdüm eriğinden alan “Plum Book” adlı kataloğa göre, 2020 seçimlerinde göreve gelen Biden yönetiminin doldurması gereken yaklaşık 8 bin hükümet pozisyonu vardı.
Bunların 4 binden fazlası siyasi atamalardı. Pek çok pozisyon için başvuran adayların güvenlik soruşturmalarından geçirilmesi ve yaklaşık 1000 pozisyon için Senato onayı gerekiyor. Bu uzun bir süreç olabilir.
Mesela Biden'ın göreve başlamasından yedi ay sonra, kilit ulusal güvenlik pozisyonlarının üçte ikisi hala onaylanmamıştı.
"Topal ördek"
Geçiş dönemi boyunca ülkenin idaresi durmaz ancak Beyaz Saray’dan ayrılacak başkan ve yönetim “topal ördek” olarak adlandırılır.
Nüfuzu ve gücü azalsa da daha az siyasi tepkiyle işleri halletmek için fırsat da doğar, ki bu genellikle af çıkarmak şeklinde olur. Mesela George H.W. Bush, aralarında eski Savunma Bakanı Caspar Weinberger'in de bulunduğu İran-Kontra skandalına karışan altı yetkiliyi affetmişti.
En ünlü devir teslim geleneği ise masaya mektup. Başkan Ronald Reagan zamanından beri başkanlar haleflerine kişisel bir mektup yazarak Oval Ofis'i boşalttıklarında masanın üzerine bırakırlar.
George H.W. Bush 1993 yılında Bill Clinton'a “Sana burada büyük mutluluk diliyorum. Bazı Başkanların tarif ettiği yalnızlığı ben hiç hissetmedim. Seni canı gönülden destekliyorum. İyi şanslar” yazmıştı.